برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر به بررسی برنامه‌های عبدالناصر همتی وزیر پیشنهادی اقتصاد اختصاص داشت که محسن زنگنه و هادی قوامی دو تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به بررسی برنامه‌های همتی پرداختند.

قوامی در ابتدای برنامه گفت: کمیسیون برنامه و بودجه از ساعت ۸ صبح تا ۲۰:۳۰ هفت الی هشت نفر از وزرا را بررسی کرد که سومین وزیر آقای همتی برای وزارت اقتصاد بود.

وی اظهار کرد: همتی برنامه خود را ارائه داد و گذری به شرایط اقتصادی کشور داشت. یکی از نکات مهمی که مطرح شد رشد اقتصادی است که از سال ۱۳۳۵ تا ۱۴۰۳ دو ویژگی پایین و پرنوسان دارد و زمانی که رونق نفتی است در اقتصاد رونق داریم، اما تحریم باعث کاهش شده است. برای رشد هشت درصدی یکی از موارد آن سرمایه گذاری خارجی است که باید انجام شود.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس بیان کرد: برنامه‌های همتی براساس اقتصاد مقاومتی، برنامه هفتم و قانون اساسی بود.

فضای تعاملی بین دولت و مجلس

زنگنه در ادامه برنامه گفت: گفتگو‌ها با وزرای پیشنهادی در یک فضای خوب انجام شد و هدف نمایندگان کمک به آقای پزشکیان است که مورد تاکید رهبر انقلاب است. فضا، فضای تعاملی است و اگر نقد می‌کنیم نمی‌خواهیم تجربه گذشته تکرار شود و بعد دولت آن وزیر را از قطار هیئت وزیران پیاده کند.

وی ادامه داد: قبل از آنکه به برنامه‌های وزیر اقتصاد نگاه کنیم اول باید به عملکرد تخصصی، دوم کنش‌گری سیاسی و اجتماعی وزیر نگاه کنیم، چون هر قدر تخصص داشته باشد یک شخصیت سیاسی است و نکته دیگر ویژگی‌های فردی است که محل بحث ما نیست.

زنگنه بیان کرد: همتی ریاست بانک مرکزی را از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ داشت و ۱۰ سال هم مسئولیت بیمه مرکزی را داشت و یکی از شخصیت‌های برجسته و باسواد در حوزه اقتصاد است.

نماینده مردم تربت حیدریه و مه ولات اظهار کرد: شاخص‌های اقتصادی سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ به این صورت است که شاخص تورم از ۲۴ درصد به حدود ۵۵ درصد رسید و تورم نقطه به نقطه از ۳۸ به ۱۰۳ درصد رسید. بیشترین تورم را در انتهای مسئولیت وی داشتیم. متاسفانه در دوران رشد نقدینگی از ۵/۲۰ درصد به نزدیک ۴۰ درصد رسید. این رقم در سه سال بعد به ۲۴ درصد رسید. رشد پایه پولی از ۲۳ درصد به بیش از ۳۲ درصد رسید و نرخ دلار از ۸۵۰۰ به ۲۷۵۰۰ بود.

همتی پدر بیمه خصوصی است

قوامی در ادامه برنامه گفت: در خصوص بیمه‌ها، همتی را پدر بیمه خصوصی می‌دانند، چون تلاش کرد بیمه خصوصی شکل پیدا کند. تورم دارای فراز‌ها و فرود‌هایی است. از دوره اول تحریم‌ها از سال ۹۱ شاهد افزایش قیمت‌ها بودیم و بعد که دولت روحانی سرکار آمد و طیب نیا وزیر اقتصاد بود تلاش کرد تا روند افزایشی تورم کاهشی شود که تا سال ۹۷ که به تورم یک رقمی رسیدیم.

وی ادامه داد: به دلیل خروج آمریکا از برجام محدودیت‌های زیادی در کشور حاکم شد و تورم افزایش یافت و متوسط تورم به ۴۰ درصد افزایش یافت. تا شروع دولت رئیسی از شهریور تا اسفند یک مقداری مسیر تورم نزولی شد، اما تورم بالا حاکم بود تا اینکه حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ اتفاق افتاد و تورم تا خرداد افزایشی شد و به عدد بالایی رسید. 

نماینده مردم اسفراین در مجلس بیان کرد: نتوانستیم تورم را در چند سال گذشته علی‌رغم گشایش‌ها کاهش دهیم. چالشی بین بانک مرکزی و وزارت اقتصاد بود و برنامه جامعی را آقای همتی برای کنترل ترازنامه داشت و آن چیزی که به محدودیت‌های زیادی منجر شده تفاوت زیادی پیدا کرده است و افزایش تورم به خروج ترامپ از برجام مربوط است.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: یکی از نقاط قوت دولت چهاردهم هماهنگی تیم اقتصادی است و نه فرماندهی واحد. دولت توجهش بر این است که اهداف برنامه هفتم را دنبال کند تا بتواند تورم را تک رقمی کند، چون سیاست‌های پولی و مالی مکمل هم هستند.

همتی اختیارات ویژه‌ای داشت

زنگنه در ادامه برنامه بیان کرد: دکتر قوامی می‌دانند بانک مرکزی متولی تورم در کشور است. در برنامه هفتم تاکید کردیم بانک مرکزی متولی تورم و ارزش پول ملی است. در زمان همتی اختیارات زیادی از مراجع بالادستی داده شد تا وی بتواند تورم را مهار و بانک‌ها را انضباط‌بخشی کند. 

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس بیان کرد: اختیارات وی در ۴۰ سال گذشته بی‌نظیر است، اما سیاست‌ها غلط بود. مثلا در قضیه ارز ۴۲۰۰ تومانی آقای صالح آبادی که در زمانی ریاست همتی بر بانک مرکزی رئیس یکی از بانک‌ها بوده می‌گفت دولت ۴ میلیارد دلار درآمد داشته و ۱۰ میلیارد ارز را تامین اعتبار کرد که یعنی بانک مرکزی پایه پولی را افزایش داده و عدم شفافیت بانک‌ها را شاهد هستیم.

وی افزود: در خصوص برخورد با بانک‌های متخلف می‌بینیم که در زمان آقای همتی اتفاق نیفتاده است.

زنگنه درباره جلسه امروز با همتی گفت: همتی امروز نمودار‌ها را بر پایه خروج از برجام تقسیم‌بندی کرده بود که یعنی در چهار سال آینده همه مسائل به برجام را گره بخورد.

وی اظهار کرد: مناظرات آقای ظریف معتقد بود که تحریم‌ها در زمان رئیسی نه‌تن‌ها کم نشده بلکه افزایش یافته است. در گزارش وزارنفت آمده در تیر ماه یک میلیون و هفتصد هزار بشکه نفت فروختیم که با میعانات گازی شد یک میلیون و هشتصد هزار تا یا در حوزه نقدینگی که دوستان معتقدند نقدینگی مهمترین پایه تورم است. چاپ پول و پول پاشی چه ارتباطی با تحریم دارد که در پایان دوره آقای همتی پایه پولی به ۴۳ درصد رسید. همتی باید برنامه چهار سال آینده را بدهد، آیا قرار است همان سیاست‌های قبلی را ادامه دهد. برنامه وی را مطالعه کردم، اما بحث‌هایش کلی است. 

قوامی در ادامه برنامه گفت: سیاست بانک مرکزی در چند سال گذشته دوباره به چرخه معیوب ۴۲۰۰ رسید. مابه‌التفاوت را از نفت تامین نکردیم یا به سراغ صندوق توسعه ملی رفتیم و یا از منابع بانک مرکزی استفاده کردند. ما یک زمانی بازار یک میلیارد دلاری داشتیم و الان به صد میلیون رسیده است. صادرکننده ما باید مواد اولیه را با قیمت ۶۰ هزار تهیه و فروش آن را با ۴۴ هزار تومان انجام دهد که با این وضع آیا انگیزه‌ای برای فعالیت خواهد داشت.

وی ادامه داد: ما ۲۰ هزار میلیارد ارز ترجیحی داریم که با قیمت ۶۰ هزار تومان است که فاصله ارز ۲۸۵۰۰ تومان چه رانتی را ایجاد می‌کند. همتی گفت ما می‌خواهیم رانت ناشی از کم قیمتی را حذف کنیم و فضا را روشن کنیم و دولت چهاردهم تلاش برای افزایش صادرات و عرضه ارز و تقاضای ارز را واقعی تعیین کند.

همتی یعنی گرانی و تورم

زنگنه در ادامه برنامه اظهار کرد: اسم آقای همتی یعنی تورم ۵۵ درصد یعنی ریزش بورس و بالا رفتن اجاره‌بها و آمدن وی یعنی وی فرمانده اقتصادی دولت است.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس بیان کرد: سیاست غلط ارز ۴۲۰۰ تومانی در دولت روحانی ایجاد شد و جهانگیری گفت هر که ارز ۴۲۰۰ بخواهد ما داریم و بعد گفتند برای ۲۵ کالا ارز داریم. همتی در سال ۹۷ گفت با ارز ۴۲۰۰ تومانی مخالف است، اما در طول این سال‌ها ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی به‌دلیل اختلاف با ارز بازار رانت دادیم. 

وی افزود: در سال ۱۴۰۰ رئیسی گفت ارز را می‌خواهیم حذف کنیم تا تک نرخی شود. همتی توییت می‌زند و از حذف ارز ۴۲۰۰ اعلام نگرانی می‌کند. وی کار سیاسی می‌کند و در سه سال گذشته مثل رئیس یک حزب کار سیاسی کرد. در سال ۱۴۰۰ دولت روحانی ۱۸ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ مصرف کرد حالا باید پرسید قیمت گوشت پایین آمد؟ دامداری ما از بین رفت لذا همتی که می‌گوید باید ارز تک نرخی شود چرا در سال ۹۹ نامه اعتراضی می‌زند. 

زنگنه گفت: آقای رئیسی در سال اول مسئولیتش قبول کرد این سرطان را از اقتصاد بیرون بکشیم، اما آقای همتی شما چرا با آن مخالفت کردید، اما الان می‌گویید باید ارز ۴۲۰۰ حذف شود. ما کلی گویی نداریم. 

همتی به‌دنبال کنترل تورم است

قوامی در ادامه برنامه اظهار کرد: برنامه وزیر اقتصاد فقط مربوط به ارز نیست بلکه مربوط به همه زمینه‌هاست. وزیر اقتصاد مسئول تنظیم سیاست‌های اقتصادی است. گندم را در نظر بگیرید چرا کام کشاورزان تلخ شده و چرا نمی‌توان پول آنها را بدهند، چون منابع آن را به درستی در بودجه ندیدند. فشاری که از بودجه ایجاد می‌شود باعث می‌شود تا دولت خلق نقدینگی و تورم کند و کام مردم را تلخ می‌کند لذا وزرای اقتصادی متنوع و دارای هدف واحد هستند.

وی اظهار کرد: برنامه همتی هم برای کنترل تورم و هم برای رونق تولید است. شاخص برنامه هفتم تورم تک رقمی است لذا جهتگیری وزیر اقتصاد این است که بتواند تورم را کنترل کند. در کابینه‌ای که پزشکیان که به‌دلیل محودیت‌های فراجناحی دارد سه وزیر از دولت رئیسی است و وقتی به نسبت کارنامه همتی را نگاه می‌کنید به‌دلیل سابقه اجرایی هم در بیمه و هم در بانک‌ها ریسک حضور کسی که تجربه‌اش کم است را به حداقل می‌رساند.

زنگنه در پایان برنامه گفت: همتی باسواد است، اما نگرانیم. الان ما نکته‌ای در مورد سیاست‌های اشتباهی که در این سه سال داشتند نداریم و وی برنامه خاصی را ارائه نداده است. 

وی اظهار کرد: پیروزی پزشکیان پیروزی مجلس و قوه قضاییه است. وزیر اقتصاد وارد کنش‌گری سیاسی نشود. نکته بعدی درخصوص بیمه و مسائل دیگر صحبت خواهیم کرد و اولویت اول کشور اقتصاد است و انتخابش حائز اهمیت است و برنامه‌های خود را ارائه دهند تا مجلس به تکلیف قانونی و شرعی خود عمل کند.