مرتضی نشاط، کارشناس مسائل آلمان در یادداشتی با عنوان «درآمدی بر اقدامات تقابلی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به تعطیلی مرکز اسلامی هامبورگ و شعب وابسته» به بررسی این مسئله پرداخت.

وی نوشت: تجربه سال‌های متمادی نشان داده است که هرکجا دستگاه سیاست خارجی ایران به «دیپلماسی سکوت» و عدم اقدام متقابل جدی متوسل شده است، به شکلی دومینو وار و مشمول مرور زمان، شاهد پسرفت و عقبگرد در جایگاه و تراز مطلوب ایران در عرصه‌های بین المللی و تنظیم مناسبات دوجانبه با کشور‌ها مبتنی بر اصل رعایت احترام متقابل بوده ایم.

 از نقش پررنگ و غیرمسئولانه آلمان‌ها در تسلیح «عراقِ صدام حسین» در دهه شصت شمسی به سلاح‌های شیمیایی و استفاده چندین باره غیرانسانی این تسلیحات مرگبار، علیه غیرنظامیان و نظامیان ایرانی تا بی عملی و ترک فعل‌های چندین باره تروئیکای اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه در انجام تعهدات متقابلشان در «برنامه جامع اقدام مشترک» و نقش غیرراهبردی سه کشور غربی عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان (گروه پنج به علاوه یک) که با خروج «آمریکای ترامپ» (در ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۹۷) از توافق هسته‌ای به «چهار به علاوه یک» تنزل یافت تا اقدام تحقیرآمیز و غیردیپلماتیک سال ۱۳۹۶ آلمان‌ها در عدم سوخت رسانی به هواپیمای حامل وزیر خارجه ایران که بنا به دعوت رسمی مقامات این کشور در کنفرانس امنیتی مونیخ حاضر شد، جملگی بیانگر این واقعیتند که کار از اعتراض مکتوب و انتشار بیانیه و احضار سفیر و کاردار گذشته است و همانند کاهش تعهدات هسته‌ای ایران در ازای کاهش تعهدات غربی‌ها علی الخصوص عدم اجرای قوانین انسدادی اتحادیه اروپا و عدم راه اندازی کانال‌های مالی و انسانی اروپایی‌ها برای ایران باید به اقدامات عملی و عینی متوسل شد تا طرف مقابل، متوجه رفتار و عملکرد بد و غیرمنصفانه خود با ایران بشود.

 در ارتباط با پروژه ضدایرانی جدید آلمان‌ها در ممنوع الفعالیت کردن «مرکز اسلامی هامبورگ» نیز به طور روشن، تاکنون، جز یک تماس تلفنی سرپرست وزارت امور خارجه ایران با خانم آنالنا بربوک، همتای آلمانی، بار دیگر، «دیپلماسی سکوت» را در دستورکار خود داشته ایم و طرف مقابل (ادوار دولت‌های آلمان پسانازیسم) که از حیث شرمندگی تاریخی واقعه هولوکاست تا به امروز، به شدت تحت تاثیر لابی صهیونیسم قرار دارد، گام به گام و هدفمند، فعالیت‌های این مرکز اسلامی را تحت تاثیر اقدامات سلبی خود قرار داده است؛ به گونه‌ای که در خرداد و آبان ۱۴۰۱ «سید سلیمان موسوی فر»، معاون و سپس «محمدهادی مفتح»، رئیس «مرکز اسلامی هامبورگ»، به اتهام حمایت از تروریسم، یهودی ستیزی، تحریک‌های ضداسرائیلی و حمایت از حزب الله لبنان از آلمان اخراج شدند و حالا این بار، نوبت به تعطیلی خود مسجد رسیده است؛ مسجد شیعیان آلمان با بیش از ۵۰ مجموعه وابسته در چهار ایالت آلمان و مسجدی که بیش از هشتاد سال قدمت دارد. 

به نظر می‌رسد ممنوع الانتشاری حدود دو هفته پیش یک نشریه وابسته به تفکر راست افراطی به نام «کامپکت» از سوی خانم «نانسی فِزِر»، وزیر کشور آلمان از حزب سوسیال دموکرات، مهمترین حزب سه گانه ائتلاف تشکیل دهنده دولت به بهانه و اتهام نفرت پراکنی علیه یهودیان؛ آنهم برخلاف اصل آزادی بیان، آزادی مطبوعات و دموکراسی غربی، پیش درآمدی بر تعطیلی مهمترین مرکز اسلامی تشیع در آلمان بوده باشد.

 خانم وزیر در توجیه علت تعطیلی این مرکز اعلام کرد که رفتار و عمل «مرکز اسلامی هامبورگ»، مغایر با نظم قانون اساسی آلمان و در حمایت از اسلامگرایی افراطی بوده است. هنوز مشخص نیست آینده این مسجد و مرکز آن چه خواهد شد، اما آن طور که اعلام شده، قرار است این مرکز به عنوان یک ابنیه تاریخی مورد حفاظت دولت آلمان قرار گیرد. 

در این میان شورای مرکزی مسلمانان آلمان و شورای جوامع اسلامی شهر هامبورگ نیز اعمال این ممنوعیت را مداخله دولت در «خودمختاری جوامع مذهبی» اعلام کرد.

 از این رو، فهرستی از اقدامات تقابلی ایران در واکنش به تازه‌ترین اقدام اخیر آلمان و تعطیلی «مرکز اسلامی هامبورگ» و شعب وابسته به آن در این کشور برای بررسی و مصلحت اندیشی‌های بیشتر دستگاه دیپلماسی کشور، به شرح ذیل اعلام می‌شود: 

۱.     تحریم نمادین (شامل ممنوعیت سفر به ایران و انسداد دارایی‌های احتمالی) خانم «نانسی فزر»، وزیر کشور آلمان
۲.     تحریم نمادین «پتِر چِنچِر»، شهردار هامبورگ از حزب دموکرات مسیحی به علت مشارکت در تعطیلی مرکز اسلامی هامبورگ و انتشار بیانیه سیاسی علیه نظام جمهوری اسلامی 
۳.     تعطیلی موسسه فعال باستان شناسی آلمان در منطقه الهیه تهران
۴.     تعطیلی مرکز فعال آموزش زبان آلمانی در خیابان یخچال تهران، متعلق به سفارت آلمان در تهران بنام موسسه گوته
۵.     تعطیلی کلیسای انجیلی آلمان در منطقه قلهک تهران (چنانچه ناقض اصول ۱۳، ۱۴ و ۲۶ قانون اساسی ایران در باب اصول آزادی ادیان نباشد)
۶.     تعطیلی اتاق بازرگانی و صنایع رسمی (نیمه فعال) آلمان در خیابان بخارست تهران که در سال ۱۴۰۱ گستره‌ای از خدمات و مشوق‌های تجاری و سرمایه گذاری‌های مستقیم، شامل اعطای ضمانت نامه‌های اعتبار صادراتی (بیمه هِرمس) خود را به ویژه برای بنگاه‌های آلمانی علاقمند به همکاری‌های تجاری و سرمایه گذاری با ایران به حال تعلیق درآورد.