نمایندگان در نشست علنی روز یکشنبه (۳۱ تیر) مجلس شورای اسلامی با کلیات طرح اصلاح ماده ۳۸ آیین‌نامه داخلی مجلس در خصوص تعداد سقف و کف اعضای کمیسیون‌های مجلس با ۱۶۴ رأی موافق، ۴۵ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از مجموع نمایندگان حاضر در جلسه موافقت کردند.

محمدقسیم عثمانی سخنگوی کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس در تشریح طرح مذکور به بررسی جزئیات آن با حضور تعدادی از طراحان و کارشناسان در کمیسیون متبوع خود اشاره کرد و گفت: این طرح در خصوص سقف و کف اعضای کمیسیون‌های مجلس بوده که به موجب آن سقف از ۲۳ نفر به ۲۵ نفر افزایش و کف نیز تقلیل پیدا می‌کند.

وی اظهار کرد: در کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس مصوب شد سقف تعداد اعضای کمیسیون‌ها تغییری نداشته باشد چرا که کمیسیون‌های کم متقاضی به حد نصاب نخواهند رسید، اما کف تعداد اعضای کمیسیون‌ها به دلیل ضرورت تشکیل آن‌ها بدین ترتیب تصویب شد که هیاتی متشکل از اعضای کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس و هیئت‌ریسه مجلس در هر دوره حداقل اعضای کمیسیون‌هایی که به حد نصاب مقرر در آیین نامه نرسیدند را تشکیل دهند.

بلاتکلیفی نمایندگان بدون کمیسیون

پس از تشکیل کمیسیون‌های تخصصی مجلس بیش از بیست نفر از نمایندگان بدون کمیسیون ماندند که با تلاش‌هایی که صورت گرفت تعداد نمایندگان بی‌کمیسیون به ۱۱ نفر رسید.

سید مرتضی محمودی نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: به نظر می‌رسد روند آیین‌نامه داخلی مجلس در دوره‌های گذشته و به‌ویژه در دوره یازدهم که تغییراتی در تعیین کمیسیون‌ها و امتیازدهی‌ها صورت گرفت لحاظ کردن امتیاز برای ورود نمایندگان به کمیسیون‌ها باعث ایجاد  برخی اختلالات و معایبی است و باعث شده در دوره دوازدهم مجلس که تعدادی از نمایندگان تازه‌وارد هستند با اینکه نمایندگان شان یکسانی دارند و باید یک مبنای عادلانه و کارشناسانه برای تشکیل کمیسیون‌ها پیش روی هیئت‌رئیسه و کمیسیون‌ها قرار بگیرد، اما برخلاف آن شاهد هستیم روندی غیرعادلانه و غیرکارشناسانه حاکم شده است.

وی اظهار کرد: امروز افرادی را در برخی کمیسیون‌ها می‌بینیم که هم از نظر مدرک علمی و هم از نظر سوابق اجرایی تخصص لازم برای حضور در آن کمیسیون را ندارند، اما به راحتی به آن کمیسیون وارد شدند آن هم مثلا به‌دلیل داشتن سابقه نمایندگی و آن کمیسیون را از وزن کارشناسی خارج کردند، اما افرادی که اتفاقا با وزن بالای کارشناسی، علمی، دارای مدرک و سابقه که به درد آن کمیسیون برای پیشبرد برنامه‌های کشور و مصوبات مجلس می‌خورند خارج از کمیسیون هستند و شاهد یک روند بسیار نامطلوبی در روز‌های اخیر بودیم.

محمودی بیان کرد: شخص رئیس مجلس به شدت به‌دنبال حل این مشکل بود هم در صحن علنی و هم در گفتگویی که با نمایندگان داشت بنای وی برای حل این مشکل بود تا فضایی ایجاد شود به‌صورت قانونی و با رای نمایندگان در صحن یک فرصتی به هیئت‌رئیسه داده شود که این معزل را با افزایش و کاهش برخی کمیسیون‌ها و ایجاد کارشناسانی که بیرون ماندند حل کند و شهادت می‌دهم رئیس مجلس در این زمینه خیلی مجدانه و دلسوزانه کار کردند. 

نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس تصریح کرد: متاسفانه برخی همکاران همکاری نکردند و با یک رای بسیار ناچیز و با اختلاف ۹ الی ۱۰ رای جزئیات این اصلاحیه تصویب نشد.

وی بیان کرد: نمایندگانی که کمیسیون ندارند الان بلاتکلیف هستند البته فرصت ورود به کمیسیون‌های که به حدنصاب نرسیده مثل فرهنگی، قضایی، شورا‌ها و امور داخلی وجود دارد. بنده متقاضی کمیسیون عمران هستم، اما این کمیسیون پر شده و بنده بیرون ماندم البته هنوز فرصت تعیین تکلیف وجود دارد، چون طبق جزئیات مصوبه مجلس رای نیاورد، اما کلیات آن رای آورد و کلیات این است که کمیسیون‌هایی به حدنصاب نرسیده با همان حداقل نمایندگان، قانونی شود تا افرادی که بیرون از کمیسیون‌ها ماندند تعیین تکلیف شوند. 

محمودی گفت: هیئت رئیسه باید خودش تشخیص دهد که چه‌کار کند و یا نمایندگان بیرون مانده از کمیسیون‌ها را توزیع کند و یا برای آنها فرصتی برای عضویت در کمیسیون ایجاد شود.

نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس اظهار کرد: کسانی که خود را در معرض انتخاب برای هیئت‌رئیسه قرار دادند و یک مسئولیت در تراز و مناسب قرار می‌گیرند و با حضور در هیئت‌رئیسه یک فرصت مناسب و طلایی در مقابلشان قرار گرفته تا در کنش‌گری در مجلس فعال‌تر عمل کنند و به نسبت سایر نمایندگان به آنها امتیازاتی می‌دهند لذا با این فرصت که به‌دست آوردند می‌توانند از فرصت و امتیاز کمیسیون عبور کنند، اما بعضی از دوستان توجیهی دارند و می‌گویند ما برای یک سال برای هیئت‌رئیسه انتخاب شدیم و اگر از آن کمیسیون خارج شویم و در هیئت‌رئیسه رای نیاوریم نمی‌توانیم تا چهار سال به کمیسیون مدنظر خود برویم که در پاسخ به این توجیه باید گفت وقتی انتخاب می‌کنید حتی برای یک سال در کمیسیون باشید باید یک از یک ایده‌آلی عبور کنی تا به یک ایده‌ال بالاتری برسی. نمی‌شود هم در هیئت‌رئیسه بود و هم چهار سال حضور را در کمیسیون تضمین کرد.

وی افزود: وقتی یک فردی با دکترای اقتصاد و با یک رزومه قوی در حوزه اعتبارات بانکی است و دارای تمام صلاحیت‌های لازم مثل اعتقادی، ارزشی، علمی، تخصصی و کارآمدی است از کمیسیون اقتصادی بیرون مانده، اما کسی که مدرک علوم انسانی و غیرمرتبط مثل ادبیات و معارف دارد به کمیسیون اقتصادی وارد شده و در هیئت‌رئیسه این کمیسیون هم مسئولیت گرفته است لذا این فرد می‌تواند به کمیسیون فرهنگی برود.

محمودی گفت: آقای قالیباف در مجلس یازدهم در کمیسیون شورا‌ها عضو بود و در مجلس دوازدهم هم می‌خواهد در کمیسیون فرهنگی عضو شود لذا اگر اعضای هیئت‌رئیسه مجلس که سه نفرشان در کمیسیون عمران، سه نفر در کمیسیون انرژی و یک الی دو نفر دیگر در کمیسیون صنایع و سایر کمیسیون‌های پرطرفدار عضو هستند اگر بتوانند جابجا شوند ولو به کمیسیون‌های بلاتکلیف وارد شوند نزدیک به هشت تا ۹ نفر نماینده بدون کمیسیون تعیین تکلیف می‌شوند و از ۱۱ نماینده بدون کمیسیون فقط دو نفر باقی می‌مانند که با همین تعیین تکلیف هیئت‌رئیسه بخش‌های اصلی این معضل حل می‌شود. 

ایراد به سازوکار مجلس برای تعیین کمیسیون

تغییر در نحوه ارزش‌گذاری مدارک تحصیلی و سوابق نمایندگان باعث شده تا برخی از نمایندگان با در بسته کمیسیون دلخواه خود مواجه شوند. 

بیت‌الله عبداللهی نماینده مردم اهر و هریس در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره بی‌کمیسیون ماندن خود گفت: من لیسانس جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، فوق لیسانس برنامه‌ریزی روستایی و دانشجوی دکترای مدیریت شهری در دانشگاه تبریز هستم. رشته من مربوط به برنامه‌ریزی است وقتی من در زمینه برنامه‌ریزی تخصص دارم چرا باید به کمیسیونی بروم که در آن تخصص ندارم.

وی اظهار کرد: کسی که به کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات آمده، اما در آن تخصص ندارد باید به کمیسیونی دیگر برود. من نزدیک به ۱۰ سال مدیرکل اداری و مالی بودم و با مدیرکلی آمار و اطلاعات بازنشسته شدم که همه اینها به کمیسیون برنامه و بودجه مربوط می‌شود. زمان دولت آقای احمدی‌نژاد سازمان برنامه و بودجه در استانداری‌ها ادغام شد و تبدیل شد به معاونت برنامه‌ریزی که من در همان معاونت برنامه‌ریزی بازنشست شدم.

نماینده مردم اهر و هریس در مجلس بیان کرد: من قائم‌مقام سرشماری استان آذربایجان شرقی بودم، اما آیا یکی از کسانی که در کمیسیون برنامه و بودجه هستند در آمار کار کرده است؟ هم سابقه اجرایی و هم رشته تحصیلی من مربوط به کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات می‌شود.

عبداللهی گفت: نمره من اول ۱۷ بود، اما چون رشته من جغرافیای مدیریت شهری بود گفتند غیرمرتبط است و ۱۵۰ امتیاز مرا کسر کردند و من شدم نفر بیست و چهارم. جغرافیا که آن جغرافیای قدیم نیست که بگویند پایتخت ایران کجاست، چون جغرافیا الان رشته برنامه‌ریزی است و همان آمایش سرزمینی که کار سازمان برنامه و بودجه است مربوط به رشته جغرافیاست.

وی اظهار کرد: هیئت‌رئیسه سازوکار را طوری دیده که حق افراد به آنها نمی‌رسد. من می‌خواهم حقم را بگیرم و فردا نگویند کسانی که برنامه‌ریزی خواندند به کمیسیون‌های دیگر می‌روند. 

در مجالس قبل مثل مجالس دهم و یازدهم روسای آنها در کمیسیون شورا‌ها عضویت داشتند تا کمیسیون‌های پرطرفدار که از قضا همگی اقتصادی هستند خالی بمانند و نمایندگان در آنها عضو شوند. در این مجلس هم محمدباقر قالیباف با عضویت در کمیسیون فرهنگی قصد چنین کاری را دارد، اما بقیه اعضای هیئت‌رئیسه که همگی آنها در کمیسیون‌های پرطرفدار عضو هستند هم باید چنین ازخودگذشتگی نشان دهند تا همکارانشان بدون کمیسیون نمانند و بتوانند در کمیسیونی که در آن تخصص دارند عضو شوند.

خبرنگار: محمد امیرحسینی