طرح کالابرگ الکترونیک براساس تکلیف قانون بودجه ۱۴۰۱ اجرا می‌شود. معیار محاسبه قیمت ۱۱قلم کالای اساسی در این طرح، قیمت‌های اردیبهشت ۱۴۰۱ خواهد بود و تورم تحمیل شده به این اقلام با شارژ اضافی دولت جبران خواهد شد؛ مشروط بر اینکه خانوارهای یارانه‌بگیر، حداقل ۵۰درصد اعتبار یارانه خود را در این طرح به خرید کالاهای اساسی اختصاص دهند. البته این شرط فعلاً برای سه دهک پایین درآمدی اجرا شده و به‌تدریج سایر دهک‌های یارانه‌بگیر نیز مشمول آن خواهند شد.

استقبال یک‌میلیون خانوار از کالابرگ

براساس آخرین آمارهایی که معاون امور رفاه وزیر تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی اعلام کرده است، از زمان اجرای طرح کالابرگ الکترونیک تاکنون، یک‌میلیون خانوار یارانه بگیر که عمدتاً جزو سه دهک پایین درآمدی بوده‌اند، از خرید کالاهای اساسی در طرح کالابرگ الکترونیک استقبال کرده‌اند.

به گزارش همشهری، در فاز نخست طرح کالابرگ الکترونیک، سهمیه مشخصی از ۱۰قلم کالای اساسی به قیمت شهریور ۱۴۰۰برای هر فرد یارانه‌بگیر عرضه شده بود و خانوارها می‌توانستند با چشم‌پوشی از یارانه نقدی خود، کل این سهمیه را به قیمت ۵۳۰هزار تومان خریدار کنند و فقط ۳۳۰هزارتومان بپردازند. در ادامه، با رشد تورم مواد غذایی، دولت تغییراتی در طرح کالابرگ اجرا کرد و ضمن اضافه کردن یک قلم کالای اساسی به این طرح، مبنای قیمت‌گذاری آن را به اردیبهشت ۱۴۰۱ تغییر داد و همزمان متعهد شد درصورتی‌که خانوارهای مشمول طرح کالابرگ، حداقل ۵۰درصد یارانه خود را به خرید این اقلام تخصیص دهند، تورم تحمیل شده به مواد غذایی در زمان خرید نسبت به اردیبهشت ۱۴۰۱ را با شارژ یارانه اضافی جبران کند.

۳دهک مشمول یارانه تشویقی

معاون رفاهی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیک، گفت: این مرحله از شب سه‌شنبه ۱۰مرداد ۱۴۰۲ آغاز شده و بر این اساس افرادی که از سه دهک پایین درآمدی بتوانند حداقل ۵۰درصد یارانه نقدی خود را به مبلغ ۲۰۰هزار تومان از ۱۱قلم کالای منتخب سبد معیشت خریداری کنند، مشمول شارژ ۱۲۰هزار تومان اعتبار اضافی خواهند شد.

علی‌رضا عسگریان افزود: شارژ اضافه در طرح کالابرگ الکترونیک فعلاً برای سه دهک پایین درآمدی به تعداد ۸ تا ۹میلیون خانوار و به استعداد ۲۹میلیون نفر جمعیت کشور معادل یک‌سوم جمعیت اجرا می‌شود.

او در مورد اینکه آیا در طرح کالابرگ الکترونیک امکان گرانفروشی یا فروش کالاهای اجباری وجود دارد یا نه، اعلام کرد: ۱۱قلم کالای سبد معیشت شامل ماست، شیر، پنیر، قندوشکر، روغن، برنج، مرغ و تخم‌مرغ، گوشت منجمد، ماکارونی و حبوبات) همه از کالاهای تعزیراتی هستند که اگر کسی گرانفروشی کند، حتی بدون کالابرگ الکترونیک نیز می‌توان به تعزیرات شکایت کرد.

عسگریان همچنین در مورد فروش کالای اجباری نیز اعلام کرد: اگر فردی هر تعداد کالای دیگر هم خریداری کند، فقط ۱۱قلم کالای مورد نظر سبد معیشت مشمول یارانه است و اگر فردی بیش از این اقلام خریداری کند مشمول اعتبار کالابرگ نمی‌شود. البته خرید همه اقلام اجباری نیست و حتی فرد می‌تواند کل اعتبار یارانه خود را به خرید یک یا چند قلم خاص از این ۱۱قلم اختصاص دهد و مشمول یارانه شود؛ اما خرید کالاهای خارج از سبد، مشمول یارانه نخواهد بود.

فعال‌سازی یارانه تشویقی برای دهک‌های جدید

معاون رفاه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد اینکه آیا دهک‌های جدیدی مشمول طرح کالابرگ الکترونیک می‌شوند، گفت: در حال حاضر سه دهک کم‌درآمد مشمول کالابرگ الکترونیکی همراه با اعتبار اضافه شده‌اند و احتمالاً تا یک‌ماه آینده دو دهک ۴و ۵ هم مشمول این طرح خواهند شد.

او تأکید کرد: طرح کالابرگ به‌صورت کاملاً اختیاری اجرا می‌شود و در حال حاضر برای همه یارانه‌بگیران کشور اعتبار یارانه‌ای در قالب کالابرگ، یک‌ماه زودتر شارژ می‌شود، اما در مورد سه دهک کم‌درآمد به‌شرط خرید ۵۰درصد از اعتبار یارانه در کالابرگ خود، ۱۲۰هزار تومان هم برای جبران تورم، شارژ اضافه داده خواهد شد تا از همان ۱۱قلم کالا خریداری کنند.

عسگریان اظهار کرد: سیاست دولت این است که سبد معیشت خانوارها که براساس مؤسسه انستیتو تغذیه تعریف شده، همه نیازهای غذایی خانوار از نظر پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها را دارد و اصرار ما این است که این سبد به مصرف خانوارها برسد و دولت می‌خواهد هرگونه تورمی را که به قیمت این کالاها وارد می‌شود از طریق یارانه جبران کند.

سیر تکامل کالابرگ الکترونیک

یارانه نقدی، قبل از حذف ارز ترجیحی معادل ۴۵هزار و ۵۰۰تومان بود، اما از بهار سال گذشته این یارانه برای سه دهک کم‌درآمد تا ۴۰۰هزار تومان و برای ۶دهک دیگر تا ۳۰۰هزار تومان افزایش یافت تا تورم تحمیل شده به سبد غذایی خانوار از محل حذف ارز ترجیحی جبران شود. با این کار، منابع ماهانه یارانه به ۲۷هزار میلیارد تومان رسید، اما در ادامه به‌واسطه تکلیفی که در قانون بودجه برای حمایت از معیشت خانوارها بعد از حذف ارز ترجیحی بر عهده دولت گذارده شده است، اجرای طرح کالابرگ در دستور کار قرار گرفته و دولت برای هدایت یارانه نقدی به سمت خرید کالاهای اساسی و امنیت غذایی خانوارها، تخصیص مشوق‌های یارانه‌ای به خریداران کالا در طرح کالابرگ را اجرایی کرده و به‌تدریج قرار است همه خانوارهای یارانه‌بگیر مشمول این حمایت‌ها شوند.

در فاز نخست یارانه تشویقی برای سه دهک کم‌درآمد جامعه، به‌شرط استفاده از ۸۰درصد اعتبار یارانه به خرید کالا، ۸۰هزار تومان اعتبار اضافه به آنها اختصاص می‌یافت و در گام بعدی، مبلغ خرید شرطی به ۵۰درصد کاهش یافت و مبلغ یارانه تشویقی نیز به ۱۲۰هزار تومان رسید.