دانشمندان سنگ جدیدی را در سطح ماه یافته‌اند. درحالت عادی شاید این کشف واکنش خاص را به همراه نداشته باشد؛ اما این بار ماجرا به این دلیل هیجان‌انگیز شده که این سنگ، یک سنگ معمولی نیست و طبق بررسی‌های اخیر، دانشمندان دریافتند که این ذخایر نسبتا عظیمی از گرانیت رادیواکتیو است که بسیار عجیب به نظر می‌رسد.

دلیل تعجب انگیز بودن این اکتشاف این است که در سطح ماه، آب وجود ندارد. متئو سیگلر، اولین نویسنده این مقاله در کنفرانسی خبری در این رابطه گفت:« اگر آب در دسترس نباشد، شرایط ساخت و تشکیل گرانیت بسیار سخت خواهد شد. پس اینجا سیستمی را داریم که بدون آب و بدون صفحات تکتونیکی، گرانیت ایجاد کرده است.»

یافت این گرانیت نتیجه تلاش‌های دانشمندان برای یافتن دلیل ایجاد انبوه گرما تحت یک ویژگی به نام ناهنجاری Compton-Belkovich بوده است. منطقه‌ای که این گرانیت در آن یافت شد، منطقه‌ای دوردست در سطح ماه است که با بقیه پوسته اطرافش مطابقتی ندارد و محققان مدت‌ها فکر می‌کردند که این گرانیت توسط فعالیت‌های آتشفشانی تشکیل شده است.

کشف گرانیت که تحت عنوان باتولیت (ژرف سنگ) شناخته می‌شود، دلیل دیگری بر این است که محققان در مسیر درستی قرار دارند. سیگلر در بیانیه جدیدی گفت:« هر تکه بزرگ گرانیتی که ما در زمین پیدا می‌کنیم، نتیجه یک آتشفشان بزرگ بوده است. دقیقا مثل سیستم بزرگی که امروز آتشفشان‌های Cascade در شمال غربی اقیانوس آرام هستند. باتولیت‌ها به مراتب بزرگتر از آتشفشان‌هایی هستند که روی سطح قرار دارند. مثلا کوه‌های سئیرا نوادا، از جنس باتولیت هستند که از یک زنجیره آتشفشانی در غرب آمریکا که سال‌ها قبل وجود داشته، به جای مانده‌اند.»

چگونه گرانیت بودن سنگ مشخص شد؟

حتی اگر این یک ویژگی شناخته شده در ماه در نظر گرفته شود، مطالعه در این باره آسان نبوده است. برای دریافتن اینکه واقعا در ماه چه می‌گذرد، اعضای تیم از داده‌های به دست آمده توسط مدارگرد شناسایی قمری استفاده کردند که به آنها اجازه می‌داد تا دمای آن نقطه از سطح ماه را اندازه‌گیری کنند.

اگرچه ممکن بود که سریعا مشخص نشود که اطلاعات به دست آمده در مورد دمای هوا در این بخش از ماه در چه زمینه‌ای مفید باشد اما در نهایت همین اطلاعات کلید این کشف شد. رادیواکتیویته باعث ایجاد گرما می‌شود و مواد رادیواکتیو مختلف دارای دماهای متفاوتی هستند. زمانی که دانشمندان توانستند دمای ماده را تجزیه و تحلیل کنند، موفق شدند تعیین کنند که تنها چیزی که می‌توان آن تشعشع را ایجاد کرده باشد، گرانیت است.

حالا ما می‌دانیم که در سطح ماه، گرانیت داریم ولی چرا این ماجرا هنوز رمزآلود است؟ احتمال بسیار زیاد این است که همه این ماجرا به خاطر وجود فعالیت‌های آتشفشانی باشد؛ اما یک احتمال دیگر هم وجود دارد. سیگلر در این رابطه گفت:« آیا درسطح ماه، دست کم در این نقطه آب وجود داشته؟ یا تنها بیش از حد گرم بوده؟»

احتمالا به مشاهدات بعدی نیاز است تا بتوان از این بابت اطمینان حاصل کرد. اما تا آن زمان می‌توان گفت که به درک نزدیکترین همسفر کره زمین در ماجراجویی‌اش در کیهان، تا حدودی نزدیک‌تر شده‌ایم.

منبع: popularmechanics