بر اساس اعلام رسانه های مختلف داخلی و خارجی، قرار است ایالات متحده آمریکا در ادامه سیاست ‌های تنش‌زای خود در منطقه، جنگنده‌های F16 خود را به خلیج فارس اعزام کند.

بهانه آمریکا برای ارسال این موشک ها، محافظت از کشتی های تجاری و نفتی خود در برابر ایران است. بنابر گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، یک مقام پنتاگون گفته هدف جنگنده های آمریکایی کمک به هواپیماهای A10 است که از هفته گذشته بر بالای آسمان خلیج فارس گشت زنی می کنند.

طبق ادعای این مقام پنتاگون، جنگنده‌های F16 کشتی‌هایی را که از تنگه هرمز عبور می‌ کنند ساپورت هوایی کرده و دید ارتش آمریکا را در منطقه افزایش می ‌دهد.

تنش آبی ایران و آمریکا در حال افزایش است. در همین رابطه و حدود یک ماه قبل، یک نفتکش خارجی حامل سوخت قاچاق توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران در خلیج فارس توقیف شد. این اقدام باعث واکنش واشنگتن شد و آنها نیز به این بهانه جنگنده های خود را به خلیج فارس اعزام می کنند.

این درحالیست که مذاکرات نیز وضعیت مطلوبی ندارد. با تعلیق رابرت مالی عملا امکان گفتگوها از بین رفته و برخی ناظران معتقدند امکان از سرگیری مذاکرات در شرایط فعلی وجود ندارد. این وضعیت و تنش آبی – هوایی در منطقه باعث شده تخاصم ایران و آمریکا بیشتر شده و دو طرف فاز تهاجمی بگیرند.

ایران و آمریکا؛ آماده برای تقابلی جدید

الجزیره قطر در گزارشی که اخیرا نوشته مروری بر وضعیت خلیج فارس، قصد آمریکا مبنی بر ارسال سلاح به آبهای جنوب و واکنش ایران به این تصمیم داشته است. بر اساس گزارش الجزیره، پنتاگون اعلام کرده که ایالات متحده جنگنده های F35 و نیز یک ناو جنگی خود را همراه با جنگنده های F16 به خاورمیانه خواهد فرستاد. ایران به شدت از این تصمیم انتقاد کرده و آن را عامل بی ثبات کننده امنیت منطقه دانسته است. اما سخنگوی پنتاگون گفته که کشورش حضور خود را برای “نظارت بر تنگه هرمز و آب های اطراف” آن افزایش خواهد داد.

الجزیره مدعی است که این تصمیم آمریکا پس از آن اتخاذ شد که واشنگتن در چند ماه اخیر چند بار تهران را به تلاش برای توقیف کشتی‌های باری و نفتکش‌های آمریکایی متهم کرد. با این حال، تهران این اتهامات را رد کرده و ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در اولین واکنش خود اعلام کرد که تهران حق خود را برای اتخاذ اقدامات مناسب و بازدارنده در مواقع لزوم محفوظ می ‌دارد. وی تاکید کرد که در صورت انجام هرگونه اقدام تحریک آمیز در نزدیکی مرزهای دریایی ایران، نیروهای مسلح ما می توانند امنیت مرزها و ناوبری دریایی و هوایی منطقه را تضمین کنند.

این واکنش ها نشان می دهد روابط دیپلماتیک دو کشور تندتر از همیشه است و ایران قصد ندارد عقب نشینی کرده و در مقابل تهدیدات آمریکا احساس ترس یا نگرانی کند.

تنگه ای استراتژیک که می‌تواند بمب ساعتی باشد

الجزیره در ادامه گزارش خود از اهمیت استراتژیک خلیج فارس و تنگه هرمز وتنش های موجود در آن  می نویسد: از سال ۲۰۱۹، خلیج فارس که از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردارند، شاهد  مجموعه ای از چالش ها، درگیری ها و  توقیف کشتی های مختلف، به خصوص در اوج تنش های موجود بین ایالات متحده و ایران بوده است. بر اساس داده های شرکت تحلیلی ورتکسا، حدود یک پنجم محموله های جهانی نفت خام و فرآورده های نفتی از تنگه هرمز عبور می کنند  و این راه آبی یکی از مهم ترین و حساس ترین مناطق دریایی جهان است که هر گونه تنشی در آن می تواند بازار انرژی را با یک انفجار روبه رو سازد.

آمریکا به دنبال پس گرفتن جایگاه خاورمیانه ای خود از چین است؟

بسیاری از تحلیلگران معتقدند اقدام اخیر آمریکا بیشتر از اینکه به ایران مربوط باشد به سیاست خاورمیانه ای واشنگتن و افزایش جلب توجه اعرابی مربوط می شود که دیگر مانند گذشته چشم به آمریکا ندارند.

در همین رابطه عبدالرسول دیوسالار، استاد دانشگاه کاتولیکای ایتالیا در مصاحبه ای که با دنیای اقتصاد داشته می گوید: شاید مهم‌ ترین پیام آمریکا از اعزام این جنگنده‌‌‌ ها نه برای ایران بلکه برای کشورهای عربی است. زیرا یکی از اعتراضات اصلی کشورهای عربی در خصوص اینکه آمریکا تعهداتش در منطقه را کاهش داده، بعد از آن بود که حوادثی برای کشتی‌‌‌ها در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ اتفاق افتاد و آمریکا اقدام جدی در آن مقطع برای مقابله با این وضعیت انجام نداد.

همچنین، پایگاه آمریکایی نشنال اینترست در گزارش های متعدد خود به سیاست خاورمیانه ای دولت بایدن انتقاد کرده و می کند. این پایگاه در یکی از گزارش های اخیرش هم که به قلم هارلی لیپمن (Harley Lippman) است، به این موضوع پرداخته است. تیتر این گزارش چنین است: « چین یک استراتژی واضح و مشخص برای خاورمیانه دارد. آمریکا هم دارد؟» نویسنده تاکید دارد که سیاست خاورمیانه ای آمریکا پرتناقض است و در حالیکه واشنگتن میلیون ها دلار برای شرکای خود در خلیج فارس و محافظت از کشتی های آنان هزینه کرده در حال چرخش به سمت اقیانوس هند و آرام است و فرصت را به چین داده که به کشورهای منطقه نزدیک تر شده و حتی تجارت نفتی و باری آنها را هم برعهده بگیرد.

این گزارش ها شاید هدف اصلی آمریکا را از ارسال جنگنده به خاورمیانه تبیین کنند. به هر حال، آنچه مشخص است این است که اقدام واشنگتن می تواند تنش را در خلیج فارس افزایش داده و اتفاقا به بی ثباتی بیشتر و کاهش  امنیت متحدانش منجر شود.