مردی بدون لباس و با بدنی ورزشکاری و با کله‌ای که همانند سایر آدم‌ها نبود و به جای سر و صورت اره قرار گرفته بود، شخصیت اصلی داستانی مصور برای نوجوانان است. مرد اره‌ای و موجوداتی از این قبیل در داستان‌های ژانر وحشت کتب کمیک و مانگا شخصیت‌های ثابتی هستند که با یک یا دو قسمت قصه‌شان به پایان نمی‌رسد و باید مثل فیلم‌های ترکیه‌ای، منتظر قسمت‌های سه یا حتی چهار رقمی‌شان باشیم.

مانگا عصاره فرهنگ ژاپن است؛ نه ایران!

مانگا، کمیک یا رمان گرافیکی است که از ژاپن نشات گرفته‌ است. در ژاپن، مردم در هر سنی مانگا می‌خوانند که شامل آثاری در طیف گسترده‌ای از ژانرهاست: اکشن، ماجراجویی، کسب و کار و تجارت، کمدی، کارآگاهی، درام، تاریخی، ترسناک، معمایی، عاشقانه، علمی ـ تخیلی و فانتزی، جنسی، ورزشی و بازی‌ها و غیره. از دهه ۱۹۵۰، مانگا به بخش فزاینده‌ای از صنعت نشر ژاپن تبدیل شده‌ است و تا سال ۱۹۹۵، بازار مانگا در ژاپن ۵۸۶ میلیارد ین ارزیابی شده بود.

با فروش سالانه ۱.۹ میلیارد کتاب مانگا و مجله مانگا در ژاپن (معادل ۱۵ شماره برای هر نفر از ساکنان کشور ژاپن) همچنین مانگا مخاطبان قابل توجهی در سراسر جهان دارد. در سال ۲۰۰۸، در ایالات متحده و کانادا، ارزش بازار مانگا ۱۷۵ میلیون دلار ارزیابی شد و مانگا در سال ۲۰۰۵ نمایندگی ۳۸ درصد از بازار کمیک فرانسه را بر عهده داشت. در اروپا و خاورمیانه ارزش این بازار در سال ۲۰۱۲، حدود ۲۵۰ میلیون دلار بود و ارزش مانگا در کشور ژاپن در سال ۲۰۲۰ بیش‌ از ۶۷۵ میلیارد یِن بود.

به علت محدودیت زمانی، کاهش هزینه چاپ یا دلایل هنری، اغلب مانگاها به صورت سیاه و سفید چاپ می‌شوند، اما مانگاهای تمام رنگی نیز وجود دارد. در ژاپن، معمولاً مانگاها در مجلات بزرگ به صورت سریالی منتشر می‌شود؛ البته اگر یک مجموعه مانگا به محبوبیت کافی برسد، می‌تواند به انیمه تبدیل شود.

داستانی تصویری اما…

مشخصه بارز مانگا شخصیت‌های کارتونی هستند که اغلب دارای ویژگی‌های خاصی هستند که از دیگر کاراکترها متمایز می‌شوند؛ همانند اغراق بیش از حد در اندام‌های بدن که در اکثریت آن‌ها چشم‌های بزرگ به‌همراه دهان و بینی کوچک مشاهده می‌شود و همچنین معمولاً دارای موهایی با رنگ‌های غیرطبیعی هستند. البته همه این موارد روانشناسی خاص خود را دارد.

اطلاعات بالا از رشد و توسعه مانگا در دنیا خبر می‌دهد و در کشور ما نوجوانان دهه هشتادی به بعد نیز از مخاطبان پای ثابت مانگا و انیمه‌های ژاپنی هستند. مانگاهایی که با فرهنگ و زیست بوم ما ایرانیان همخوانی ندارد، اما موضوعاتی چون ارتباط با جنس مخالف به راحتی در قالب‌های داستانی مختلف حتی در ژانر وحشت نیز برای مخاطب تصویرسازی می‌شود.

بدون مجوزش رونق بیش‌تری دارد

علاوه بر ارتباط با جنس مخالف، ادبیاتی که در این آثار به کار رفته است در بعضی از موضوعات رکیک می‌شود. در کنار ادبیات، تصاویری که به چاپ می‌رسد، ناهنجار و غیراخلاقی است. حجم زیادی از این آثار که بیان شد، کتبی هستند که به طور غیرقانونی و خارج از مسیر مجوزدهی اداره کتاب به چاپ می‌رسند و البته ترجمه نشده و با زبان اصلی به نوجوانان ارائه می‌شود.

ارزان و سریع خرید کن!

دسترسی به این نوع آثار نیز کار سختی نیست و انگار نه انگار که این نوع کالا جنس قاچاق و ناهنجار محسوب می‌شود و به راحتی می‌توانیم با گشتی در خیابان انقلاب یا فروشگاه‌های مجازی تهیه کنیم. موضوعاتی که گفته شد فقط در آثار مانگا ایست نکرده است؛ بلکه در کتاب‌های کمیک نیز همین خط و ربط‌ها را می‌بینیم.

البته خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس در بهمن‌ماه سال گذشته نیز گزارشی میدانی از عرضه کتب جنسی در راسته انقلاب تهیه کرد (اینجا بخوانید) اما هنوز هم این دستفروشان و آثار غیرمتعارف در حاشیه خیابان کاسبی می‌کنند و اگر روز به روز بر تعدادشان اضافه نشود کم هم نمی‌شوند؛ طوری که آگهی کار برای دستفروشی روی دیوارهای راسته انقلاب چسبانده شده است.

مبارزه مستقیم با کتاب قاچاق از وظایف وزارت ارشاد نیست. به همین منظور در  اواخر دهه ۹۰ کارگروهی برای مبارزه با کتاب قاچاق ایجاد شد که مسؤولان قضایی نیز در آن حضور داشتند. البته این کارگروه چند سالی است که جلسه‌ای برگزار نکرده است. این سؤال را هم باید از مسؤولین پرسید که چرا آئین‌نامه‌ای برای ممیزی آثار خارجی تدوین نشده و کتب ترجمه‌ای راحت‌تر از آثار تألیفی به دست مخاطب می‌رسد.

منبع: فارس