تعلیق رابرت مالی و جانشینی اش با آبرام پیلی باعث بحث ها و تحلیل های فراوانی شده است.سی‌ان‌ان عصر جمعه فاش کرد که نماینده ایالات متحده در امور ایران، به دلیل تحقیقات امنیتی دیپلماتیک وزارت امور خارجه این کشور در مورد سوءاستفاده احتمالی از اطلاعات طبقه‌بندی شده در مظان اتهام قرار گرفته و مجوز او فعلا به حالت تعلیق درآمده است. وقتی خبرنگاران با نماینده امریکا در امور ایران تماس گرفتند، رابرت مالی به آنها گفت: به من اطلاع داده شده که مجوز امنیتی من در دست بررسی است.

طبق گزارش ها، بعید است جانشین رابرت مالی اقتدار و اتوریته او را داشته و بتواند در زمینه احیای توافق هسته ای کاری انجام دهد. آبرام پیلی در ابتدای دولت بایدن مشاور ویژه کامالا هریس، معاون رئیس جمهور در امور خاورمیانه و شمال آفریقا بود و پس از آن به عنوان معاون رابرت مالی خدمت می‌ کرد. پیلی مدت‌هاست که در وزارت خارجه آمریکا در جایگاه‌های مشاوره‌ ای متعدد فعالیت داشته است، اما سابقه دیپلماتیک کمی دارد و بعید است مانند مالی پیشینه‌ ای در زمینه حل و فصل اختلافات بین المللی داشته باشد.

به همین دلیل، بسیاری معتقدند تعلیق رابرت مالی یک ضربه کاری دیگر بر پیکره نیمه جان برجام بوده و با این شرایط و با وجود انتشار اخبار مختلف در رابطه با احیای مذاکرات بعید است مذاکرات مجددا شروع شود چون یکی از مهره های اصلی آن از کار برکنار شده است.

تعلیق رابرت و جنجالی که در آمریکا ایجاد کرد

ماجرای تعلیق رابرت مالی به جز برجام، در زمینه داخلی هم منجر به افزایش اختلافات نمایندگان دولت و اپوزیسیون جمهوری خواه شده است. در همین رابطه، مایکل مک کال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز جمعه گفت که تعلیق رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران به دلیل رسیدگی به اسناد محرمانه، این نگرانی را ایجاد کرده که دولت بایدن افکار عمومی را گمراه کرده و به کنگره دروغ گفته است.

بر اساس گزارش های رسانه های آمریکایی، تعلیق نماینده آمریکا در امور ایران، آن هم بدون حقوق در بحبوحه تحقیقات امنیتی دیپلماتیک وزارت امور خارجه در مورد سوء استفاده از اسناد طبقه بندی شده صورت گرفته است. مک کال گفت: «این گزارش‌ها نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است».

بر اساس گزارش اسناد رسمی، کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان از ۱۱ آوریل ۲۰۲۳ تا کنون، مکرراً درخواست احضار مالی و شهادت مالی را کرده اما این درخواست ها بی نتیجه بوده است.

مقامات وزارت خارجه به کمیته مخصوص کنگره اطلاع دادند که مالی قادر به شهادت نیست. مک کال در این رابطه گفت: «مقامات ارشد وزارت امور خارجه به جای اطلاع دادن به ما و تبیین دلیل در دسترس نبودن مالی، به کمیته اطلاع دادند که مالی به دلیل مشکلات یکی از اعضای نزدیک خانواده اش، قادر به حضور در کنگره و شهادت یا ارائه توضیحات نبوده است. با این حال، وزارت امور خارجه هیچ گاه نشان نداد که مجوز امنیتی برای مالی فرستاده یا اینکه وی به دلیل سوء رفتار احتمالی تحت بازجویی قرار گرفته است… عدم اطلاع رسانی وزارتخانه و صداقت با کنگره در مورد این موضوع نشان دهنده اطلاعات غلط عمدی و رفتار غیرقانونی آنان است.»

این شواهد نشان می دهد که احتمالا مالی در یک اختلاف درون حزبی بزرگ قرار گرفته و دموکرات ها علاقه ندارند در آستانه انتخابات، بهانه دست جمهوری خواهان دهند.

مذاکرات ایران و آمریکا بدون مالی چگونه خواهد بود؟

یک منبع دیپلماتیک گفته؛ رابرت مالی تا اواخر ۳۰ می مصاحبه هایی درباره ایران انجام می داد اما از آن به بعد فعالیت هایش کم و کمتر شد. این منبع خاطرنشان کرد که رابرت مالی در زمینه توافق جدید با ایران نقش زیادی نداشت و برت مک گورک، هماهنگ‌کننده کاخ سفید در زمینه خاورمیانه و شمال آفریقا، چهره پیشرو در پیشبرد یک توافق جدید با ایران بوده است.

طبق گزارش ها بر اساس توافق جدید، قرار بود تهران سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را کاهش دهد و در عوض، آمریکا تحریم های خود را کم کند.

اورشلیم پست اسرائیل در گزارشی مدعی شده قرار نبوده توافق جدید ایران و آمریکا به صورت کتبی تنظیم شود تا مورد بررسی و تایید و رد کنگره و به خصوص نمایندگان جمهوری‌خواه خواه قرار نگیرد.

مک کال جمهوری خواه گفته که نزدیکی رویدادهای اخیر و تعلیق رابرت مالی، اهمیت نظارت کنگره بر مذاکرات با ایران و شفافیت و پاسخگویی از سوی وزارت خارجه ایالات متحده و مابقی ارکان دولت بایدن را نشان می دهد.

به هر حال، آنچه مشخص است این است که مذاکرات بدون مالی هم پیش خواهد رفت و حتی اگر خلالی هم در آن ایجاد شود، احتمالا  از سمت رابرت مالی و عدم حضورش در وزارت امور خارجه باشد.