برای ایرانیانی که گزینه مهاجرت به ترکیه را روی میز دارند، این یک سوال مهم است که زندگی در این کشور چقدر هزینه دارد؟

البته که هزینه ها بر اساس سبک زندگی و شهر به شهر و حتی محله به محله می تواند متفاوت باشد. با این حال می توان کلیاتی را در این باره مطرح کرد.

اول از همه به آخرین آمار منتشر شده درباره خط فقر در ترکیه توسط کنفدراسیون سندیکای کارگران ترکیه (Türk-İş) در ۳۰ ژوئن، می پرداریم که یک نمای عمومی در اختیار ما می گذارد.

طبق این گزارش خط فقر یک خانواده چهارنفره هم اکنون ۳۳ هزار و ۷۸۹ لیر در ماه است ( به پول ایران در این روز حدود ۶۵ میلیون تومان). به بیان دیگر اگر یک خانواده ۴ نفری ماهانه این مبلغ را نداشته باشد، رسماً جزو فقرا دسته بندی می شود.

این رقم بر پایه متوسط هزینه ها و درآمدها با میانگین کشوری است. بنابر این در شهر گرانی مانند استانبول، هزینه ها بالاتر نیز هست.

بنابراین اگر این حداقل درآمد ثابت برای خانواده ای وجود نداشته باشد، مهاجرت به ترکیه به معنای مهاجرت به زیر خط فقر در یک کشور غریب است.

نکته قابل توجه اینجاست که نرخ بیکاری در ترکیه نیز بالاست و به راحتی نمی شود در این کشور کار پیدا کرد. به ویژه کار برای خارجی ها بسیار سخت پیدا می شود، مگر در رشته های تخصصی که آن هم طی فرایند پیچیده ای برای دریافت “اجازه کار” میسر است.

این گونه نیست که یک کارفرمای ترک به راحتی بتواند یک خارجی را جذب کند چرا که برای استخدام قانونی وی، باید دستکم ۵ شهروند ترک را استخدام و بیمه کند و سپس اجازه یابد یک خارجی را به کار گیرد.

بسیاری از کسانی هم که کار پیدا می کنند، حداقل حقوق را دریافت می کنند که به آن “عسکری اجرت” گفته می شود.

پس بدون داشتن زمینه شغلی یا منبع درآمدی تضمین شده و صرفا با این عنوان که “می روم و بالاخره کاری پیدا می کنم” نباید به ترکیه مهاجرت کرد؛ به ویژه در دو سال اخیر که این کشور شاهد تورم بسیار بالایی بوده و بسیاری از ایرانیان با عاجز ماندن در برابر هزینه های بالا، به کشورشان برگشته اند.

اگر هم کسی روی درآمد ایران برای مهاجرت به ترکیه حساب کرده، باید حواسش به نوسانات ارزی باشد. مثلاً امروز که هر لیر ترکیه حدود ۱۹۰۰ تومان است، شاید کسی محاسبه کند و به این نتیجه برسد که با درآمدی که از ایران دارد، می تواند در ترکیه زندگی کند ولی از کجا می داند که ۶ ماه بعد هر لیر ۳۰۰۰ تومان نخواهد شد؟

بنابر این اکتفای صرف به درآمد ریالی که ارزی ضعیف تر از لیر است، می تواند بسیار مشکل زا باشد مگر این که حاشیه امن درآمد ریالی به حدی باشد که مثلا تا دو یا سه برابر شدن قیم لیر در برابر ریال را پوشش دهد.

حتی اگر لیر تضعیف شود و لیر ۱۹۰۰ تومانی امروز مثلاً ۱۵۰۰ تومان بشود، به همان میزان گرانی و تورم در ترکیه ایجاد می شود چرا که در ترکیه نیز مانند ایران، نوسانات ارزی به شدت و سرعت روی قیمت کالاها و خدمات اثرگذار است. مثلاً وقتی قیمت دلار بالا می رود، ظرف ۲۴ ساعت بنزین و گازوئیل هم گران می شود و هکذا بقیه چیزها.

گذشته از این ها، هزینه های متعددی که بدوا به چشم نمی آیند بر خانواده ها تحمیل می شود مانند مالیات سالانه ملک، عوارض سالانه خودرو، هزینه های درمان که برای مهاجران فاقد بیمه کمرشکن است (گاه یک ویزیت معمولی برای یک دل پیچه ساده و یکی دو آزمایش و سونوگرافی و سرم در یک بیمارستان خصوصی ۱۵ تا ۲۰ هزار لیر هزینه دارد)، شارژ ساختمان، هزینه های آب و برق و گاز که بسیار بالاتر از ایران است و بر خلاف ایران که نوعاً این هزینه ها دیده نمی شوند، در ترکیه درصد قابل ملاحظه ای از هزینه های ماهانه مربوط به قبض ها هستند، هزینه گزاف بنزین (اکنون هر لیتر ۲۴ لیر) و تاکسی، هزینه های عبور از اتوبان های داخل شهری، هزینه مدارس غیر دولتی، تفریحات حداقلی در حد رسفتن به رستوران، افزایش اجاره و … که ای بسا در برآوردهای اولیه دیده نمی شود ولی واقعاً وجود دارند.

این نوشته البته در صدد توصیه به مهاجرت یا عدم مهاجرت نیست چرا که این، یک امر شخصی و خانوادگی است و هر کسی بر اساس مقتضیات و اهداف و برنامه های خودش تصمیم می گیرد؛ هدف این بود که اطلاعات بروزی در اختیارتان قرار دهیم و تاکید کنیم قبل از مهاجرت به ترکیه، از ثبات در آمدی خود – چه در ایران ، چه در ترکیه و جاهای دیگر – مطمئن باشید و به امیدهای واهی، راهی دیار غربت نشوید.