باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدی تبار- به گزارش نشنال اینترست، اتحادیه اروپا با تهدیدات دوگانه‌ای مواجه است: از یک‌سو تجاوزطلبی روسیه و از سوی دیگر، نگاه یکجانبه‌گرایانه‌ی واشنگتن در دوران ریاست‌جمهوری دوم دونالد ترامپ.

در شرایطی که ولادیمیر پوتین در تلاش برای برهم‌زدن نظم جهانی مبتنی بر قواعد است، دونالد ترامپ نیز با اعمال سیاست‌هایی نظیر وضع تعرفه‌های گسترده و کاهش تعهدات امنیتی، اروپا را وادار کرده تا بار بیشتری از هزینه‌های دفاعی را به دوش بکشد. معاون اول ترامپ، جی‌دی ونس، در کنفرانس امنیتی مونیخ با لحنی بی‌پروا اعلام کرد که دیگر زمان آن فرارسیده که کشورهای اروپایی خود مسئول امنیت خویش باشند.

به گزارش نشنال اینترست، اتحادیه اروپا که سال‌ها از «سود صلح» پس از فروپاشی شوروی بهره‌مند بود، اکنون ناگزیر است به‌سرعت ظرفیت‌های دفاعی خود را بازتعریف کند. در همین راستا، در ماه مارس برنامه «آمادگی ۲۰۳۰» با بودجه‌ای تا سقف ۸۰۰ میلیارد یورو ارائه شد. به‌دنبال آن، ابزار مالی جدیدی با عنوان SAFE تا سقف ۱۵۰ میلیارد یورو برای خرید تجهیزات دفاعی تصویب شده است.

اما چالش‌ها همچنان پابرجاست. برآورد اندیشکده بروگل نشان می‌دهد که اروپا برای مقابله با تهدید روسیه به حداقل ۳۰۰ هزار نیروی نظامی اضافی و افزایش سالانه ۲۵۰ میلیارد یورویی بودجه دفاعی نیاز دارد. از سوی دیگر، نبود فرماندهی یکپارچه و وابستگی به زنجیره تأمین نظامی ایالات متحده، استقلال راهبردی اروپا را زیر سؤال برده است. به گزارش نشنال اینترست، تحلیلگران معتقدند بدون دسترسی به صنایع نظامی آمریکا، رؤیای خودکفایی اروپا سرابی بیش نیست.

در همین حال، کشورهای مرزی از نروژ و فنلاند تا لهستان خود را برای مواجهه با حمله احتمالی روسیه در سال ۲۰۲۷ آماده می‌کنند. با این حال، نارسایی زیرساخت‌ها، به‌ویژه شبکه حمل‌ونقل نظامی اروپا، به معضلی جدی بدل شده است. کمیسر حمل‌ونقل اتحادیه اروپا هشدار داده که ارتقای این زیرساخت‌ها دست‌کم ۱۷ میلیارد یورو هزینه خواهد داشت.

همزمان، در تلاش برای ایجاد سازوکارهای امنیتی مستقل، لندن، پاریس و برلین دست به ابتکارهایی جدید زده‌اند. «اعلامیه نورث‌وود» میان فرانسه و بریتانیا برای همکاری هسته‌ای، و پیمان «کِنسینگتون» میان بریتانیا و آلمان، می‌تواند پایه‌گذار چارچوب امنیتی جدیدی در قاره سبز باشد.

در این میان، نقش ترکیه نیز به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل شده است. وزیر خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در نشست امنیتی لندن علاقه کشورش را به مشارکت در ساختار دفاعی جدید اروپا اعلام کرده است. ترکیه با صنعت دفاعی رو‌به‌رشد خود خواهان دسترسی به منابع مالی SAFE است، اما مشارکت آن نیازمند موافقت همه اعضای اتحادیه است؛ شرطی که با توجه به تنش‌های دیرینه آنکارا با یونان و قبرس و سیاست‌های داخلی دولت اردوغان، تحقق آن را دشوار می‌سازد.

به گزارش نشنال اینترست، فروش ۴۰ فروند جنگنده «یوروفایتر تایفون» به ترکیه توسط آلمان و بریتانیا نیز نگرانی‌هایی را در میان متحدان اروپایی برانگیخته است، به‌ویژه با در نظر گرفتن سابقه تهدیدات اردوغان علیه یونان و سیاست دریایی «میهن آبی» ترکیه. در همین حال، ایالات متحده نیز با فروش ۴۰ فروند جنگنده اف-۱۶ به ترکیه موافقت کرده و گمانه‌زنی‌هایی درباره بازگشت آنکارا به برنامه اف-۳۵ مطرح شده است.

در همین راستا، به گزارش نشنال اینترست، مخالفت‌هایی نسبت به اتکای راهبردی بیش از حد به ترکیه در درون اروپا شکل گرفته است. بحران اقتصادی مزمن در این کشور، تهدید به استعفای وزیر دارایی و فشارهای داخلی بر اپوزیسیون، ثبات سیاسی ترکیه را با تردیدهای جدی مواجه کرده است.

در چشم‌اندازی گسترده‌تر، بسیاری از تحلیلگران معتقدند اروپا دیگر نمی‌تواند به امنیت تضمین‌شده توسط آمریکا یا به رفتار قابل پیش‌بینی از سوی ترکیه امید داشته باشد. در این شرایط، حرکت به سوی یک سیاست امنیتی یکپارچه، مستقل و واقع‌گرایانه برای حفظ ثبات در قاره، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.