باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمد امیرحسینی – نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی که روز یکشنبه (۷ بهمن) برگزار شد ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها در مورد طرح اصلاح موادی از قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورا‌های اسلامی کشور را در دستورکار خود قرار دادند.

در ابتدا حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی عضو هیئت‌رئیسه مجلس پیشنهاد تمدید یک‌ساله دوره ششم شورا‌ها را داد و گفت: پیشنهاد این است که دوره ششم شورای اسلامی شهر و روستا در ۱۳ مرداد ۱۴۰۵ خاتمه پیدا کند و دوره هفتم از چهاردهم مرداد ۱۴۰۵ شروع شود. یعنی تقاضای یک سال تعویق انتخابات شورا‌ها را داشته‌ایم و برای آن دلایلی داریم.

نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس اظهار کرد: نکته اول این است که اگر انتخابات شورا‌ها را امسال برگزار کنیم به نظر می‌رسد که یک اشکالی دارد و آن این است که مقام معظم رهبری فرمودند که برگزاری انتخابات‌های عمومی به‌گونه‌ای باشد که فاصله برگزاری هر انتخابات حدود دو سال باشد. ما در امسال تاکنون سه تا انتخابات داشتیم؛ مرحله دوم مجلس، مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری و مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری. اگر قرار باشد اوایل سال آینده مجدد انتخابات داشته باشیم با سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری مغایرت دارد.

عضو کمیسیون صنایع و معادن بیان کرد: در حال حاضر تعدادی از حوزه‌های انتخابیه نماینده ندارند و بعضی از دوستان به دولت تشریف بردند. براساس قانون انتخابات مجلس، شش ماه قبل از ثبت‌نام، داوطلبان باید استعفا می‌دادند و درحال حاضر زمان را از دست داده‌ایم و در تعدادی از حوزه‌های انتخابیه ما نمی‌توانیم انتخابات مجلس را داشته باشیم بنابراین اگر یک سال انتخابات شورا‌ها به تعویق بیفتد، می‌توانیم انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس را نیز با آن برگزار کنیم، اما دلیل سوم برای تعویق این است که قانون انتخابات جدید، باید در پهنه عمل، ظهور و بروز پیدا کند و فرصتی به‌وجود بیاید تا شاهد اجرا شدن اصلاح قانون انتخابات شورا‌ها باشیم.

پیشنهاد تمدید یک‌ساله دوره ششم شورا‌ها مورد اقبال نمایندگان واقع نشد و با ۱۱۷ رای مخالف، ۱۰۶ رای موافق و ۱۰ رای ممتنع مخالفت کردند.

پیشنهاد برای تعویق

پس از مخالفت با تمدید یک‌ساله شورا‌ها پیشنهاد دیگری از طرف مالک شریعتی نیاسر عضو کمیسیون انرژی مجلس برای تاخیر شش ماهه در برگزاری انتخابات شورا‌ها و میان‌دوره‌ای مجلس مطرح شد.

این نماینده مجلس درخصوص طرح پیشنهادی‌اش گفت: در اینجا بحث تمدید نیست و یک تاخیر شش ماهه در برگزاری انتخابات که امکان برگزاری انتخابات میان دوره‌ای مجلس را ایجاد کند لذا به اندازه شش ماه که فرصت برگزاری انتخابات میان دوره‌ای مجلس را داشته باشیم یک تاخیر کوچکی در برگزاری انتخابات شورا‌ها داشته باشیم لذا وزارت کشور باید به نحوی برنامه‌ریزی کند که انتخابات به این‌گونه برگزار شود و تبصره ۲ ماده ۲۲ قانون انتخابات که قبلا تصویب شده بود نیز با این پیشنهاد نسخ می‌شود.

این مصوبه که با ۱۳۶ رای موافق، ۱۰۰ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۲۴۳ نماینده حاضر در مجلس به تصویب رسید به شرح زیر است:

تبصره فعلی ماده ۳ به عنوان تبصره ۱ به شرح زیر اصلاح می‌گردد و یک تبصره به عنوان تبصره ۲ به آن الحاق می‌گردد.

تبصره ۱- دوره ششم شورای شورا‌های اسلامی شهر و روستا و شهرداران و دهیاران منتخب آنها در ۲۳ دی ماه ۱۴۰۴ خاتمه یافته و دوره هفتم این شورا و منتخبین آنها از ۲۴ دی ماه ۱۴۰۴ آغاز می‌شود.

تبصره ۲- ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران با اصلاحات و الحاقات بعدی نسخ می‌گردد.

موافقت ضمنی شورای نگهبان

این مصوبه مجلس برای تبدیل شدن به قانون به شورای نگهبان ارسال می‌شود که به نظر می‌رسد شورای نگهبان هم آن را تایید کند، چون هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری که روز ۶ بهمن برگزار شد، گفت: فرآیند‌های برگزاری انتخابات در سال آینده در حال انجام شدن است مگر اینکه مجلس مصوبه جدیدی داشته باشد و قانون موجود را اصلاح کند البته این موضوع مسبوق به سابقه است که مدت دوره شورا‌ها تمدید شود و انتخابات آن به تعویق بیافتد. در گذشته یک بار صورت گرفت و با اشکال شورای نگهبان هم مواجه نشده است.

رعایت فاصله دو ساله

سید مرتضی محمودی عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌های مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره تعویق شش ماهه دوره ششم شورا‌های اسلامی شهر و روستا گفت: تمدید یک ساله شورا‌های ششم برای این رای نیاورد چون برخی از نمایندگان متاسفانه حوزه شهری و منطقه‌ای خود را دیدند.

نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر، شمیرانات و پردیس در مجلس اظهار کرد: در قانون تمدید، موضوع کلان کشور مبتنی بر بند ۱۸ سیاست‌های کلی انتخابات که رهبر معظم انقلاب ابلاغ کردند بود که به هر حال باید فاصله دو ساله را رعایت می‌کردیم و از طرفی باید زمینه برگزاری انتخابات الکترونیک را فراهم کنیم که تمدید یک‌ساله رای نیاورد شاید به این دلیل که برخی فکر کردند این موضوع سیاسی است.

عضو کمیسیون امور داخلی و شورا‌های مجلس بیان کرد: در مورد تعویق شش ماه منظور تمدید نیست، چون بحث این است که ما با یک تعویقی انتخابات را برگزار کنیم و در تعویق شش ماهه ملاک این بود که فرصتی به آن حوزه‌های انتخابیه که نماینده در مجلس شورای اسلامی ندارند بدهیم چون اگر همزمان با انتخابات شوراها، انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس را برگزار نکنیم هیچ انتخابات دیگری تا انتخابات ریاست‌جمهوری آینده نداریم و آن حوزه بدون نماینده می‌ماند که این موضوع جفا در حق مردم شهر‌های مهمی مثل تبریز، بندر انزلی، نقده و اشنویه و بستان‌آباد است لذا باید حق مردم را در لحاظ می‌کردیم.

محمودی گفت: مهلت شورای ششم که در خرداد تمام می‌شود و طبق قانون تعویق، انتخابات شش ماه عقب‌تر باید برود که هم فرصت انتخابات الکترونیک و هم زمینه انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس فراهم می‌شود و هم می‌توانیم فاصله‌گذاری بین دو انتخابات را لحاظ کنیم. 

برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای در تمامی حوزه‌های بدون نماینده

ولی‌الله بیاتی سخنگوی کمیسیون امور داخلی و شورا‌های مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان درباره مخالفت مجلس با تمدید یک‌ساله شورا‌های اسلامی شهر‌ها و روستا‌ها گفت: شورا‌ها برای خدمت به مردم چهار سال فرصت داشتند و اگر بخواهیم زمانی را به آن اضافه کنیم ممکن است مردم از آن راضی نباشند البته برخی از شهرداری‌ها و شورا‌ها منحل شدند و برخی سلب عضویت شدند و برخی از شهرداری‌ها با مشکلاتی مواجه هستند لذا مجلس با یک سال موافق نبود، اما با شش ماه موافقت کرد که دلیل آن هم بیشتر این بود، چون قانونی که تصویب می‌کنیم امکان اجرای آن برای دوره بعدی باشد مخصوصا انتخابات تناسبی برای تهران و شهر‌های بزرگ در دوره آینده اعمال شود که هم مشارکت را بالا می‌برد و هم فهرست‌ها رای می‌آورند و گروه‌ها و جناح‌ها باید نسبت به فهرستشان پاسخگو باشند.

نماینده مردم آشتیان، تفرش و فراهان در مجلس بیان کرد: تمام حوزه‌هایی که در مجلس نماینده ندارند می‌توانند انتخابات میان دوره‌ای مجلس را برگزار کنند.

بیاتی گفت: مجلس برگزارکننده انتخابات شوراهاست و کار نظارت را دارد و وزارت کشور برگزارکننده انتخابات است و وقتی مجلس و دولت جدید می‌شوند امکان برگزاری انتخابات شورا‌ها را نداریم، چون فرایند انتخابات شورا‌ها تقریبا شش ماه قبل از شروع انتخابات باید انجام شود و در این فرایند اگر انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس برگزار شود دیگر امکان برگزاری انتخابات شورا‌ها نبود و الان باید در قانون جدید این امر را هماهنگ کنیم که در موعد خود برگزار شود.

با توجه به اینکه باید بین برگزاری انتخابات و آغاز دوره هفتم شورا‌های اسلامی شهر و روستا یک ماه و نیم فاصله باشد لذا انتخابات در ۳۰ آبان و یا اوایل آذر ۱۴۰۴ برگزار و آغاز شورا‌های هفتم در ۲۴ دی ۱۴۰۴ خواهد بود.