باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا نجفی – سه سال پیش، زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا سه هدف را برای واشنگتن تعیین کرد و هیچ کدام آنها شامل «پیروزی اوکراین» در جنگ نمی‌شد. کاخ سفید در آن زمان ماموریت خود را این گونه توصیف کرد: حمایت از اوکراین «تا هر زمانی که طول بکشد». این جمله عملا مبهم بود و این سوال را مطرح می‌کرد: «تا زمانی که دقیقا چه اتفاقی بیفتد»؟ 

اریک گرین که در آن زمان در شورای امنیت ملی آمریکا کار می‌کرد، گفت: «ما عمدا درباره پارامتر‌های سرزمینی صحبت نمی‌کردیم. به عبارت دیگر آمریکا هیچ قولی نداد که به اوکراین کمک می‌کند تا سرزمین‌های از دست رفته خود را بازگرداند. دلیل آن ساده است. از نظر کاخ سفید، انجام این کار فراتر از توانایی اوکراین بود. حتی با وجود کمک‌های غرب این ماموریت نمی‌توانست با موفقیت انجام شود. هدف اصلی ما این بود که اوکراین به عنوان یک کشور مستقل بقای خود را حفظ کند و آزادانه به دنبال ادغام با غرب باشد».

این یکی از سه هدفی بود که بایدن تعیین کرد. او همچنین می‌خواست که آمریکا و شرکایش متحد باقی بمانند و بر عدم درگیری مستقیم بین روسیه و ناتو نیز اصرار داشت. اگر نگاهی به حدود سه سال جنگ داشته باشیم، بایدن به اهداف خود دست یافته است. اما به گفته گرین، موفقیت بایدن برای اوکراین «رنج زیادی» تولید کرده و این کشور مطمئن نیست که سرنوشت آن چه خواهد شد. 

عدم برآورده شدن انتظارات اوکراین در دوره بایدن

مردم اوکراین در طول ریاست جمهوری بایدن ناامیدی را تجربه کردند. از زمانی که ترامپ در انتخابات به پیروزی رسیده، آنها آشکارا این را بیان می‌کنند. «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین در پادکستی که اوایل ژانویه پخش شد، گفت که آمریکا در دوره بایدن به اندازه کافی روسیه را تحریم نکرده و تسلیحات کافی در اختیار کی‌یف قرار نداده است. زلنسکی گفت: «با تمام احترامی که برای آمریکا و دولت آن قائل هستم، من نمی‌خواهم همان وضعیتی که در دوره بایدن داشتیم تکرار شود. من خواستار تحریم روسیه هستم. لطفا. و درخواست ارسال اسلحه دارم». به گفته وزارت خارجه آمریکا، این انتقاد به طور غیرمعمولی مورد توجه قرار گرفته و با توجه به میزان حمایت‌های واشنگتن از اوکراین در دوران ریاست جمهوری بایدن که از ابتدای جنگ تا کنون به ۶۶ میلیارد دلار رسیده، اظهارات عجیبی است. افزون بر این، کنگره هم کمک‌های اقتصادی و بشردوستانه دیگری برای اوکراین در نظر گرفته که مجموع آن را به حدود ۱۸۳ میلیارد دلار می‌رساند.

با این حال، زلنسکی اصرار دارد که آمریکا به خوبی مقابل روسیه ایستادگی نکرده و در این کار محتاط بوده است. به ویژه اینکه مسیری روشن برای عضویت اوکراین در ناتو ترسیم نکرده است. زلنسکی آخرین بار ماه سپتامبر به کاخ سفید رفت و مجموعه مفصلی از درخواست‌ها را به بایدن ارائه کرد که عضویت در ناتو نیز یکی از آنها بود. رئیس جمهور اوکراین این درخواست‌ها را «طرح پیروزی» نامید. بایدن در آن زمان برای انتخابات ریاست جمهوری نامزد نشده و مطمئن بود که زمستان امسال پایان دوره سیاسی او است؛ بنابراین اوکراین انتظار داشت که بایدن برای به جا گذاشتن میراثی سیاسی از دوره خود، به درخواست او پاسخ مثبت خواهد داد. با این حال، بایدن خلاف انتظار اوکراین عمل کرد و تغییری در روند کلی خود اعمال نکرد.

سخنرانی آخر بایدن: اوکراین «هنوز» یک کشور مستقل است

به طور کلی، رئیس جمهور آمریکا تعدادی اقدام مهم برای اوکراین انجام داده است. به طور مثال به اوکراین اجازه داد تا از موشک‌های دوربرد آمریکایی برای حمله به اهدافی در روسیه استفاده کند. همچنین در ماه ژانویه تحریم‌های سختی علیه بخش انرژی روسیه وضع کرد. اما به نظر می‌رسد که هیچ یک از این تصمیمات برای زلنسکی کافی نبوده است. در همین حال، بایدن در آخرین سخنرانی دوران تصدی خود گفت که آمریکا به اهداف خود در اوکراین دست یافته است. او در این سخنرانی مراقب بود که نگوید «اوکراین سرزمین‌های خود را پس می‌گیرد» یا حتی تا پایان جنگ پا بر جا خواهد ماند. بایدن فقط گفت: «ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه تا کنون نتوانسته اوکراین را تحت سلطه خود درآورد» و اینکه «امروز اوکراین هنوز یک کشور آزاد و مستقل است با پتانسیلی برای آینده روشن». 

در واقع می‌توان این طور گفت که آینده روشنی که زلنسکی در ذهن داشت، پیروزی در برابر روسیه بود. اما هدف بایدن فقط حمایت از اوکراین بود و اصلا قصدی برای شکست روسیه نداشت.

منبع: نشریه تایم