مسعود پزشکیان در گفت وگویی با شبکه تلویزیونی NBC آمریکا به تشریح مواضع و رویکرد‌های جمهوری اسلامی ایران و دولت چهاردهم در مهمترین موضوعات داخلی و خارجی پرداخت.

مشروح این گفت‌و‌گو به شرح زیر است:

خبرنگار: جناب آقای رئیس جمهور تشکر می‌کنیم از فرصتی که برای مصاحبه اختصاص دادید.

رئیس جمهور: خواهش می‌کنم خیلی خوش آمدید. از آمدن شما تشکر می‌کنیم و همچنین به شما و مردم کالیفرنیا که شما هم آنجا متولد شدید، به خاطر حادثه‌ای که اتفاق افتاده تسلیت می‌گویم.

– ما هم تشکر می‌کنیم. من و خانواده‌ام در لس آنجلس هستیم و روز‌های بسیار سختی را سپری می‌کنیم. تشکر می‌کنیم.

رئیس جمهور: امیدوارم که برای آنها مشکلی پیش نیامده باشد.

سوالات بسیار زیادی برای صحبت کردن داریم، می‌خواهم در مورد دونالد ترامپ صحبت کنیم که طی چند روز آینده به عنوان رئیس جمهور آینده آمریکا بر سر کار می‌آید و وعده داده تا سیاست فشار حداکثری را در خصوص ایران اجرا کند. آیا سخنی برای مخاطب قرار دادن ترامپ دارید؟

آنچه تا الان مشخص است این است که ما در جمهوری اسلامی ایران از همان اوایل شاهد بودیم، آمریکا تلاش کرده حکومت ما را ساقط کند و به تبع آن، روز به روز تحریم‌ها علیه ایران را افزایش داده است. ما همیشه تلاش کردیم که در منطقه با آرامش زندگی کنیم، ولی متاسفانه اینها روز به روز فشار به ما را افزایش می‌دهند. تحریم‌ها برای ما مشکل ایجاد کرده، اما به این شکل نیست که نتوانیم در مقابل این تحریم‌ها دوام بیاوریم، یعنی نتوانیم به زندگی خودمان ادامه دهیم. در این مدتی که تهران بودید یا اگر به شهر‌های دیگر ایران رفته باشید، می‌بینید که مردم دارند زندگی خودشان را در آرامش کامل می‌گذرانند.

امیدوارم که ترامپ باعث صلح در منطقه و دنیا شود، نه باعث گسترش جنگ و ناآرامی و خونریزی؛ این چیزی است که انتظار داریم تا در قبال توافقاتی که قبلا برای آرامش و صلح انجام گرفته بود، روی آن توافقات بیشتر بتوانیم عمل کنیم و حرکت کنیم.

زمانی که در خصوص توافقات صحبت می‌کنید آیا منظور شما برجام است؟

رئیس جمهور:کلاً آغاز توافقات بر اساس همین برجام بود.

آیا آماده برگزاری گفت‌و‌گو‌های مستقیم و باز با واشنگتن و با رئیس جمهور ترامپ هستید؟

رئیس جمهور: مشکل ما با گفت‌و‌گو نیست، مشکل ما با پایبندی به تعهدات است که بعد از گفت‌و‌گو باید به آن پایبند باشیم. متاسفانه وقتی گفت‌و‌گو می‌کنیم و به همدیگر تعهد می‌دهیم، پایبندی به آن تعهدات را نداریم. ما در گفت‌و‌گو‌هایی که انجام گرفت با ۱+۵ و مدت طولانی هم طول کشید، همه تعهدات آن پایبند بودیم، ولی متاسفانه این طرف مقابل بود که به این تعهدات پایبند نبود. الان هم نمی‌دانیم اگر گفت‌و‌گو کنیم باز همین اتفاق خواهد افتاد یا نه؟ یک نوع بی‌اعتمادی در حاکمیت و در رهبر عزیز انقلاب به‌وجود آمده که ما هر چقدر هم صحبت کنیم، این ذهیت وجود دارد که اینها در فکر براندازی ما هستند نه در فکر گفت‌و‌گو و حل مسئله.

اما تا چه زمانی ایران در برابر این تحریم‌ها خواهد ایستاد؟ آیا شما هیچ خط قرمزی برای این کار دارید؟

رئیس جمهور: ما در مقابل اینها داریم تلاش می‌کنیم تا علیرغم تمام فشار‌هایی که می‌آورند، زندگی عادی خودمان را داشته باشیم. ما صدماتی از تحریم دیدیم، اما دستاورد‌های خیلی بزرگی هم در رابطه با این تحریم‌ها و فشار‌ها داشته‌ایم. هر قدر هم این فشار را افزایش دهند راه‌های برون‌رفت را بیشتر جست‌و‌جو و پیدا خواهیم کرد.

ما به دنبال جنگ و خونریزی و یا دعوا و ناآرامی در منطقه نیستیم، به دنبال آرامش هستیم. این رژیم صهیونیستی است که دارد منطقه را به خاک و خون می‌کشد و از اول موافق نبود که برجام موفق شود و بشود آن را اجرا کرد؛ نتانیاهو علنا اعلام کرد که من هر کاری خواهم کرد تا برجام به نتیجه نرسد.

اسرائیل و آمریکا گفت‌و‌گو‌هایی را در خصوص حملات نظامی و لزوم چنین حملاتی برای توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران داشته‌اند، اگر چنین حملاتی اتفاق بیفتد واکنش ایران چه خواهد بود؟

رئیس جمهور: طبیعتا در مقابل هر عملی ما یک عکس‌العمل متناسب خواهیم داشت. ما از جنگ نمی‌هراسیم، اما به دنبال جنگ هم نیستیم. آن چیزی که آنها صحبت حمله به آن را می‌کنند زمین و تجهیزات است، اما آنچه که ما به دست آوردیم، اندیشه و مهارت و توانمندی است که اینها را دیگر نمی‌شود نابود کرد.

کشوری که دم از صلح و آزادی می‌زند و مدعی حقوق بشر است، متاسفانه الان از رژیمی که در منطقه بیش از ۵۰ هزار زن و بچه و پیر و جوان و مدرسه را نابود کرده، دفاع می‌کند که این به هیچ‌وجه قابل دفاع نیست. جنگ بین نظامیان است، نه مردم عادی و انسان‌های بیگناهی که به خاطر تمامیت‌خواهی سران‌شان مجبور هستند جان و زندگی خود را قربانی کنند.

آیا شما فکر می‌کنید که حملات نظامی علیه ایران محتمل هستند، با توجه به تنش‌هایی که میان کشور‌ها وجود دارد؟

رئیس جمهور: این حملات نظامی قطعا به ضرر منطقه و به ضرر دنیا تمام خواهد شد. این طور نیست، ایران نه غزه است و نه سوریه، ایران قدرت این را دارد که در مقابل این حملات پاسخ‌های دندان‌شکنی هم بدهد، ولی ما هیچ‌وقت به دنبال این نیستیم که در منطقه جنگی رخ دهد و یا خدای ناکرده روند به سویی برود که ناامنی در منطقه ایجاد شود.

رئیس جمهور منتخب ترامپ گفته است که شرایط شکننده‌ای وجود دارد و رئیس جمهور مکرون در فرانسه جملاتی را عنوان کرده، زمانی که این جملات را از افراد در مورد شرایط منطقه می‌شنوید، به نظر شما تنش‌ها در این منطقه به کجا خواهد انجامید؟

رئیس جمهور: تنش‌هایی که وجود دارد به نفع هیچ طرفی نیست، از همه تجهیزات هسته‌ای ما اینها بازدید داشتند، همه کار‌هایی که ما انجام دادیم، صلح‌آمیز است. ما به دنبال اسلحه یا بمب اتم نیستیم، نبودیم و نخواهیم بود، بخاطر اینکه این یک باور و اعتقاد است. اینها به زور می‌خواهند بگویند شما می‌خواهید به بمب هسته‌ای دست پیدا کنید، این ذهنیتی است که می‌خواهند در دنیا ایجاد کنند و القا کنند و بعد یک مشروعیتی برای مداخله خودشان ایجاد کنند، ولی این مداخله قطعا به ضرر همان کسانی تمام خواهد شد که دارند این حرف‌ها را می‌زنند. ما به هیچ‌وجه نمی‌خواهیم سلاح هسته‌ای درست کنیم و این را در توافقاتی که انجام داده بودیم، نشان دادیم. بیشترین بازدید‌ها را آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران و از مراکز هسته‌ای ما داشته است. ما پایبند همان چارچوبی بودیم که هست، گفته بودیم و نوشته شده بود و الان هم همچنان پایبند هستیم و خواهیم بود.

به هر حال غرب باور دارد که ایران شاید چند روز یا چند هفته از فرار هسته‌ای فاصله دارد، تا مواد لازم برای تولید بمب اتمی بسازد.

رئیس جمهور: این تلقینی است که آنها ایجاد می‌کنند. ما بار‌ها و بار‌ها گفتیم به دنبال بمب و یا سلاح هسته‌ای نیستیم و همیشه آن جا‌هایی که اتفاقات یا فعالیت‌های هسته‌ای ما انجام می‌شود، در معرض بازدید‌های بین‌المللی قرار داده بودیم و قرار می‌دهیم. اینها این حرف‌ها را می‌زنند تا در دنیا یک ایران‌هراسی ایجاد کنند که به هیچ‌وجه درست نیست و قابل قبول هم نیست.

آیا ایران امروز شکننده‌تر هست؟ با توجه به اتفاقی که برای رژیم بشار اسد در سوریه افتاد و با تضعیف حزب‌الله و حماس، آیا این موضوع منجر به تضعیف ایران شده است؟

رئیس جمهور: من ارتباطی به آن شکل نمی‌بینم، شاید یکسری دوستان در منطقه به آن شکل هستند، ولی ما در داخل نسبت به سال گذشته خیلی قوی‌تر و منسجم‌تر شدیم. ارتباط و مشارکت و امنیت داخلی ما افزایش پیدا کرده و مشارکت مردم در سیاست‌گذاری در حکومت و در همراهی، نسبت به گذشته خیلی بیشتر شده است.

آنها بود و نبودشان بر ما، از نظر اینکه در داخل کشور باید با چه قدرتی عمل کنیم، تاثیری نداشته است.

من در رقابت‌های انتخاباتی و بعد از انتخابات داشتیم، شعارم این بود و تلاش می‌کردیم مردم به صحنه بیایند و رای بدهند. همه حرفم این بود که در داخل کاری خواهیم کرد که همه مردم بتوانند در سیاست، مدیریت و تصمیم‌گیری شرکت کنند و با همسایگان‌مان هم سعی خواهیم کرد که با دوستی و با ارتباطات صمیمی زندگی کنیم. ما به هیچ‌وجه به دنبال جنگ و درگیری در منطقه نبودیم، نیستیم و نخواهیم بود.

اول انقلاب هم این عراق بود که به ما حمله کرد، ما به هیچ‌جا حمله نکردیم و نخواهیم کرد، ولی اگر به ما حمله کنند پاسخ‌های دندان‌شکنی خواهیم داد.

دولت‌هایی وجود دارند که می‌گویند که سقوط بشاراسد ضربه بزرگی بر ایران بود مخصوصا از لحاظ منافع امنیت ملی.

رئیس جمهور: چه ربطی دارد؟ ارتباط این روند چیست و برای ما چه مشکلی ایجاد می‌کند؟ یعنی چگونه؟ آیان الان از نظر داخلی ضعف ایجاد کرده برای ما وقتی سوریه نیست؟ ما در سوریه به درخواست آنها برای جنگ با داعش و تروریسم، به درخواست خود رئیس جمهور سوریه آنجا بودیم.

الان حکومت سوریه هر کسی باشد، اگر مردم آنجا به هر کسی رای دهند، ما تمامیت سوریه را می‌خواهیم؛ ما رضایت و مشارکت همه مردم سوریه را می‌خواهیم و با او هم ارتباط خواهیم داشت.

تهدید‌های مختلفی مطرح است که می‌تواند تهدیدی برای دیپلماسی باشد. آنچه که آمریکا باور دارد این است که ایران دارد تلاش می‌کند تا دونالد ترامپ را ترور کند، آیا چنین برنامه‌هایی در ایران وجود دارد؟

رئیس جمهور: اصلا، آن هم باز همان نقشه‌هایی است که رژیم صهیونیستی و خارجی‌ها برای ایران‌هراسی دارند، درست می‌کنند. همه ترور‌هایی که در منطقه، در آمریکا و در اروپا شکل گرفته، آیا ایرانی بودند، یا از کشور‌های دیگری که اینها با آنها دوستی می‌کنند؟ هیچ ایرانی در این رابطه نبوده و افرادی را که اینها پیدا کردند، هیچ ارتباطی بین ایران و آنها وجود نداشته است. ایران هیچ‌وقت به دنبال ترور هیچ‌کسی نبوده و نیست.

می‌گویید که هیچ‌گاه یک طرح ایرانی برای کشتن دونالد ترامپ وجود نداشته؟

رئیس جمهور: به هیچ‌وجه.

آیا فکر می‌کنید که ایران درخواست قصاص خواهد داشت، علیه اینکه ترامپ به کسانی که عاملان شهادت حاج قاسم سلیمانی بودند، دستور داده است؟

رئیس جمهور: این برمی‌گردد به قوه قضائیه، اتفاقی که در رابطه با سردار سلیمانی رخ داد. سردار سلیمانی یک قهرمان ملی بود و حضورش در عراق و سوریه برای جنگ با داعش و تروریست‌ها بود. او انسان شریف و پاک و بزرگواری بود که متاسفانه آمریکا راحت آمد و در عراق او را ترور کرد. این جنایت با هیچ قوانین بین‌المللی همخوانی ندارد، ولی متاسفانه آمریکا این کار را کرد. شما به عنوان یک کارشناس در این مناطق بگویید، آیا این کاری که آمریکا و دولت او با سردار سلیمانی کرد را قبول دارید؟ قابل قبول هست؟

آیا شما مایل هستید این وعده را بدهید که هیچ اقدامی برای تلافی علیه دونالد ترامپ از سوی ایران نخواهد شد؟

رئیس جمهور: ما از اول هم قصدی برای این اقدام به هیچ‌وجه نداشتیم و نخواهیم داشت.

ایران از شورشیان حوثی در یمن حمایت می‌کند که به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کنند و معمولا حمله می‌کند به اسرائیل، آیا از اقدامات شورشیان حوثی حمایت می‌کنید؟

رئیس جمهور: ما از هیچ اقدامی که امنیت منطقه را به هم بزند، پشتیبانی نمی‌کنیم. امنیت منطقه را رژیم صهیونیستی است که دارد به هم می‌زند. شما ۵۰ هزار انسان بی‌گناه را که اسرائیل کشته و آمریکا و کشور‌های اروپایی دارند از آن دفاع می‌کنند، با کدامیک از قوانین بین‌المللی می‌توانید مطابقت بدهید؟ آیا رژیم صهیونیستی حق دارد بیمارستان‌ها را بمباران کند؟ آیا حق دارد اجازه ندهد آب و غذا و مواد دارویی به دست افراد بی‌گناه برسد؟ آیا حق دارد بیاید و مردم بی‌گناه و بی‌دفاع را بمباران کند و بعد بگوید من دارم از خودم دفاع می‌کنم؟ کدامیک از قوانین بین‌المللی این اجازه را به یک قدرت نظامی داده که انسان‌ها، زنان و بچه‌های بی‌گناه را بمباران کنند؟

به نظر می‌رسد که شما از اقدامات شورشیان حوثی حمایت می‌کنید؟

رئیس جمهور: محاصره‌ای که الان به این شکل علیه آنها اعمال کردند، اصلا می‌شود به آنجا رسید تا از آنها حمایت کرد؟ همانگونه که غزه را محاصره کردند! دسترسی به خود همان حوثی‌ها را چنان محدود کردند که هیچ‌کس نمی‌تواند با آنها ارتباط برقرار کند، چطور ایران می‌تواند آنها را حمایت کند، با روند دسترسی‌ای که باید برای چنین حمایتی با حوثی‌ها داشت؟

آقای رئیس جمهور شما در خصوص غزه صحبت کردید، فکر می‌کنید گروگان‌هایی که دست حماس هستند در نهایت آزاد خواهند شد؟ در چه شرایطی آزاد خواهند شد؟

رئیس جمهور: آمریکا و قطر و مصر و اینها گفت‌و‌گو می‌کردند که صلح شود. در جریان ترور اسماعیل هنیه که در ایران اتفاق افتاد، در روز اولی که ما مسئولیت را پذیرفتیم، از طرف کشور‌های اروپایی و از طرف آمریکا توصیه‌هایی دریافت کردیم که شما اقدامی نکنید، ما داریم منطقه را آرام می‌کنیم که صلح صورت گیرد.

این اسرائیل است که صلح را نمی‌پذیرد و اگر به صلح پایبند باشد، طبیعتا آنها هم می‌توانند آن کسانی را که اسیر شدند، آزاد کنند.

آیا فکر می‌کنید ایران می‌تواند نقشی بازی کند در ایجاد صلح و بازگرداندن گروگان‌ها به خانه‌هایشان؟

رئیس جمهور:ما هر کاری از دستمان بربیاید برای اینکه صلح در منطقه ایجاد شود و اسرا آزاد شوند، کوتاهی نخواهیم کرد.

شما این هفته در سفر به مسکو، دیداری با رئیس جمهور پوتین خواهید داشت و فکر می‌کنم که یک توافق همکاری امضا خواهید کرد، آیا همکاری‌های نظامی در این توافق آمده است؟

رئیس جمهور: ما قرار است یک توافق راهبردی با روسیه داشته باشیم، همانگونه که با چین داشتیم و همانگونه که درخواست کردیم با اروپا داشته باشیم. ما می‌خواهیم با همه کشور‌ها توافق راهبردی داشته باشیم و در همه زمینه‌هایی که امکان‌پذیر است، با همدیگر تعامل کنیم. این به روسیه تنها ربط پیدا نمی‌کند بلکه با همه کشور‌هایی که بخواهند ارتباط صمیمی، منطقی و توافق متقابلی با هم داشته باشیم، این آمادگی را داریم با همدیگر بنشینیم و این موافقت‌نامه را امضا کنیم.

آیا فوریتی برای نهایی‌سازی این تفاهم وجود دارد؟

رئیس جمهور:نه، این توافق از خیلی وقت پیش از این مطالب نوشته و آماده شده، توافقات وجود دارد. ما الان تلاش‌مان بر این است با همه کشور‌هایی که در منطقه هستند و همسایه هستند، یک چنین ارتباطی را برقرار کنیم.

این مطالب قبلا با روسیه نوشته شد، قبل از اینکه من به قدرت برسم، این توافقات نوشته شده بود و قرار شد در این سفری که داریم می‌رویم، آن توافقات را امضا کنیم.

در خصوص وضعیت حقوق بشر باید بگویم، گروه‌های حقوق بشری، ایران را بسیار به خاطر نقض حقوق افراد مورد انتقاد قرار می‌دهند، مخصوصا نقش ایران و دولت در اعتراضات ۲۰۲۲، ایران قوانین جدیدی را ایجاد کرده، در خصوص قانون عفاف و حجاب و جنابعالی مقاومت کردید در برابر اجرای این قانون‌ها، نظر جنابعالی در این خصوص چیست؟

رئیس جمهور: در رابطه با حقوق بشر یک سوال اول همیشه در ذهن من این است که اگر در دنیا حقوق بشری وجود دارد، چرا در برابر جنایات رژیم صهیونیستی و کشتار زن و بچه و بی‌گناهان صدایی در این رابطه در نمی‌آید؟

آنچه در ایران اتفاق افتاده و اتفاق می‌افتد، طبیعتا در هر جامعه یکسری مشکلات و سلایق و نظرات مختلف هست، من به شخصه معتقد نیستم که بشود با اجبار روندی را بر مردم حاکم کرد، ما با گفت‌و‌گو و تعامل با همه قومیت‌ها و جنسیت‌ها تلاش خواهیم کرد که در یک فضای سرشار از تفاهم مشترک زندگی کنیم و به همین خاطر داریم همین روند را اجرا می‌کنیم.

ما برای اولین بار با همراهی و مشارکت مجموعه سیاست‌گذاران، به خصوص مقام معظم رهبری توانستیم در بلوچستان یک بلوچی را که سنی است، به عنوان استاندار معرفی کنیم، در خوزستان یک عرب را توانستیم استاندار کنیم و در کردستان یک کرد سنی را استاندار کردیم. این اتفاقات هیچ‌وقت در حکومت اتفاق نیفتاده بود. در دولت الان زن‌ها را در خودِ هیئت دولت مشارکت بیشتری دادیم، در دانشگاه‌ها الان حداقل در قسمت پزشکی سه تا رئیس دانشگاه خانم داریم، یعنی داریم تلاش می‌کنیم همه را در تصمیم‌گیری، در سیاست‌گذاری و در حل مشکلات مشارکت بدهیم و این روند ادامه پیدا خواهد کرد، ولی طبیعتا در درون کشور سلایق و نظرات مختلف وجود دارد و این چالش‌ها باید با گفت‌و‌گو حل شود نه با دعوا و درگیری. این چیزی است که هم در داخل به دنبال این هستیم که بتوانیم بنشینیم، گفت‌و‌گو کنیم و مشکلات و اختلافات‌مان را حل کنیم، هم با همسایگان به دنبال این هستیم که چالش‌ها و مشکلاتی که وجود دارد را از بین ببریم. با دنیا هم می‌خواهیم با صلح زندگی کنیم؛ اگر بی‌خود با حرف‌های غیرواقعی هراس ضد ایرانی ایجاد نکنند.

در خصوص وضعیت موضوع و قانون حجاب و عفاف اسلامی در مقایسه با رئیس جمهور قبلی ایران، جنابعالی موضع نرم‌تری را اتخاذ کردید، سوال ما این است که پیام جنابعالی در این خصوص نه تنها برای مردم ایران، بلکه برای همه مردم جهان که به این موضوع توجه دارند، چیست؟

رئیس جمهور: من اعتقادم بر این است که هیچ‌وقت نمی‌توانیم به زور افراد را وادار کنیم آنگونه که ما می‌خواهیم زندگی کنند، این حق را دارند که روش خودشان را انتخاب کنند، البته در چارچوب قانون و با احترام به فرهنگ و آداب و رسومی که در جامعه هست. اینکه ما تلاش کنیم به زور روندی را در جامعه اعمال کنیم، باور من این است که قابل اجرا نیست و جز اختلاف و تنش نتیجه‌ای را به همراه نخواهد داشت. ما داریم تلاش می‌کنیم با گفت‌و‌گو بتوانیم آن چیزی را که به نفع مملکت و مردم و به نفع همه طرف‌هاست، در کشور اجرا کنیم.

می‌خواهم در مورد آزادی مطبوعات صحبت کنم، آقای رئیس جمهور، یک خبرنگار ایتالیایی که مدتی قبل در ایران دستگیر و چند روز قبل هم آزاد شد و در عین حال یک تبعه ایرانی هم در ایتالیا به درخواست آمریکا به جرم بازاریابی قطعات پهپاد‌ها در ایران و فروش و انتقال آنها به ایران بازداشت شده بود، نظر جنابعالی در این خصوص چیست؟

رئیس جمهور: ما در رابطه با خبرنگاران و روزنامه‌ها و اخبار و آزادی بیان و گفت‌و‌گو، داریم تلاش می‌کنیم هر چقدر که از دستمان بربیاید بستر را آماده‌تر و بازتر کنیم و روند محدودیت‌ها را از بین ببریم. اتفاقی که در ایتالیا برای یکی از ایرانی‌های ما رخ داده بود، یک تاجر و تولیدکننده ایرانی است، آیا تجار و صنعتگران ما حق معامله کردن ندارند؟ ما در دنیا حق نداریم پهپاد درست کنیم، حق نداریم ابزاری درست کنیم که بتوانیم از نظر علمی، اقتصادی، کشاورزی و در مسائل مختلف رشد کنیم؟ آیا در برابر هر حرکتی که بخواهد ما را به رشد برساند، آمریکا باید جلوی آن را بگیرد و نگذارد ما جلو برویم، این حقوق بشر و آزادی است؟ این آن چیزی است که آنها می‌گویند؟ یک تولیدکننده ایرانی که در رابطه با همین بحث تکنولوژی‌های الکترونیکی کار می‌کرده، به چه جرم و گناهی باید در ایتالیا، آن هم به دستور آمریکا او را در آنجا بگیرند و زندانی کنند؟ این کاری که آمریکا کرده است، با کدام قوانین بین‌المللی همخوانی دارد؟

فکر می‌کنم نگرانی این است که برخی به این اتفاق به عنوان دیپلماسی گروگان‌گیری اشاره کردند که ایران اتباع خارجی را دستگیر و بازداشت می‌کند و از این سیاست استفاده می‌کند، آیا فکر می‌کنید که این فرد هم باید آزاد شود یا نه؟

رئیس جمهور: من این فکر را نمی‌کنم. قوه قضائیه برای خودش مستقل است. اینکه یک تعداد افرادی که وارد ایران می‌شوند و تلاش‌های جاسوسی می‌کنند، یک واقعیت است؛ به همان شکلی که تعداد زیادی از دانشمندان ایرانی را ترور کردند. از کجا ترور کردند؟

خیلی از آدم‌هایی که به اسم دیپلماسی وارد کشور ما می‌شوند، در لباسی وارد می‌شوند که نیت‌های دیگری دارند و این نیت‌ها، با اوضاعی که آمریکا دارد، حتی برای فرد به فرد ما نقشه می‌کشد که برخوردی با آنها بکنند. تلاش می‌کنیم مواظب باشیم آدم‌هایی که آنها به اسم‌های مختلف می‌فرستند به کشور ما، برای آنها جاسوسی نکنند.

بعضی وقت‌ها ممکن است تصوری که ما می‌کنیم، اشتباه باشد و ظنی که گاهاً آدم می‌کند، درست نباشد. در این صورت طبیعتاً فردی که گرفته شده آزاد خواهد شد، اما بعضی وقت‌ها می‌بینید واقعاً جاسوسی می‌کرده است. اگر شما در کشورتان فردی بیاید و جاسوسی بکند با او چه کار می‌کنید؟ به این نیت جاسوس را می‌گیرید که بعد معامله‌ای با این فرد بکنید؟ من تصور نمی‌کنم.

ما دلمان می‌خواهد بدبینی که نسبت به کشور ایران و نوع فعالیت‌های ما شکل گرفته از بین برود. ما در خارج هیچ دانشمندی را ترور نکردیم؛ این صهیونیست‌ها هستند که می‌آیند در داخل کشور ما دانشمندان ما را ترور می‌کنند، این حقوق بشر است. ما چه گناهی کردیم که نباید از نظر علمی، تکنولوژی و آزادی در دنیا اختیاراتی داشته باشیم که بتوانیم زندگی آزادی داشته باشیم. رژیم صهیونیستی رژیمی است که ۶۰ سال است به وجود آمده؛ مردم را بیرون و آواره کرده و الان هم دارد قتل عام می‌کند و دنیا هم دارد از او دفاع می‌کند. من به عنوان یک دانشگاهی این را منطقی نمی‌بینم. شما مطمئن باشید اگر به هر انسانی، به هر مجموعه‌ای زور بگویند و افراد او را بکشند، دوباره سر بر خواهند آورد و انتقام آن چیزی را که باید، خواهند گرفت.

بهتر است آمریکا روند و مسیری را در پیش بگیرد که در آن صلح و آرامش است و حق و حقوق همه انسان‌ها را اینها ببینند، نه اینکه عده‌ای را برتر ببینند و عده‌ای را نادیده بگیرند و اسیرش کنند؛ آن وقت است که صلح به وجود می‌آید.

ما در کشورمان اگر مشکلاتی وجود دارد، به خاطر این است که من به عنوان یک فرد حق و حقوق یک عده‌ای را نادیده بگیرم، در نتیجه آنها معترض می‌شوند. اگر ما حق و حقوق آنها را به صورت واقعی پرداخت کنیم، اختلافی به وجود نخواهد آمد. اختلاف از بی‌عدالتی شکل می‌گیرد. ما تلاش می‌کنیم این اختلاف به وجود نیاید. آمریکا و اروپا اگر می‌خواهند در دنیا صلح شود و در سازمان ملل شعار صلح باشد، سعی کنند، با همه کشور‌ها عادلانه برخورد کند.

آیا ایران به دیپلماسی گروگانگیری قائل است؟

رئیس جمهور: نه به هیچ وجه.

می‌خواهم چند سوال دیگر از جنابعالی بپرسم. در خصوص مسئله هسته‌ای، آیا ایران مایل است تا گفت‌و‌گو‌های مستقیمی را با ایالات متحده در آینده انجام دهد؟

رئیس جمهور: گفت‌و‌گو قبلاً هم بود، ما همیشه آماده گفت‌و‌گو بودیم. آنچه که ما از آن نگرانیم و تا حالا ثابت شده و این گفت‌و‌گو‌ها نتیجه نداده است، این است که یک عمری است که گفت‌و‌گو می‌کنیم و ما عمل می‌کنیم و طرف مقابل به دنبال این است که فشار بیاورد. باید اطمینان داشته باشیم آنچه که روی کاغذ می‌آید و امضا می‌شود، طرف مقابل اجرا خواهد کرد. اگر این اطمینان برای رهبر عزیز انقلاب و ما به وجود بیاید که به آنچه قرار گفت‌و‌گو کنیم، عمل خواهد شد، ما هیچ وقت از گفت‌و‌گو فرار نکردیم.

نمی‌شود هر روز تحریم بکنند و بعد از طرف دیگر بیاییم با هم گفت‌و‌گو کنیم، چه چیزی را باور کنیم. شما اگر واقعاً دلتان می‌خواهد در منطقه صلح و آرامش باشد، چرا هر روز ما را تهدید و تحریم می‌کنید؟ چرا افرادی را می‌فرستید که یک عده افراد بی‌گناه را در جامعه ترور کنند. اگر واقعاً به دنبال صلح هستید این اتفاقات برای چیست؟

وزیر امور خارجه جنابعالی اخیراً در ضرورت ایجاد گفت‌و‌گو‌های مستقیم با آمریکا تأکید کردند، واکنش جنابعالی به این موضوع چیست؟

رئیس جمهور: همانطور که گفتم ما مشکلی برای گفت‌و‌گو نداریم. آنچه که باعث می‌شود رهبر معظم انقلاب ما به عنوان تصمیم‌گیر نهایی در این رابطه همراهی کنند و همیشه هم البته همراه بودند، این است که باید یک اطمینانی وجود داشته باشد که اگر گفت‌و‌گو کردیم نتیجه خواهد داد، نه اینکه گفت‌و‌گو برای گفت‌و‌گو بشود. گفت‌و‌گو برای اینکه احترام هر دو طرف و برابری در قبال این روند شکل بگیرد، نه اینکه ما بیاییم به تعهداتمان عمل کنیم و طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند.

ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم، این را دائم می‌خواهند به دنیا تلقین کنند که ما داریم می‌رویم به طرف تولید سلاح هسته‌ای و بر این مبنا می‌خواهند فشار ایجاد کنند و تحریم به وجود بیاورند. وقتی می‌گوییم نیستیم، به چه زبان و روشی باید بگوییم نیستیم، در مقابل هم اینها دائم تلاش می‌کنند که نه این مستندات است و می‌خواهند سندسازی کنند و بحث کنند.

ایران آماده است چه گام‌های عملی برای ایجاد اجماع و کاهش تنش انجام دهد؟

رئیس جمهور: ما موقعی که به قدرت رسیدیم با اروپا داشتیم گفت‌و‌گو می‌کردیم، برای اینکه اختلاف‌نظر‌ها و تردید‌هایی که وجود دارد، رفع کنیم. حتی وقتی به نیویورک آمده بودیم، با آنها گفت‌و‌گو داشتیم، با خود آمریکایی‌ها به طور غیرمستقیم گفت‌و‌گو داشتیم، ولی متأسفانه رژیم صهیونیستی با مجموعه اقداماتی که با ترور شهید هنیه شروع کرد و انجام داد و پشت سرش اتفاقات بعدی که رخ داد، روز به روز این ارتباط و گفت‌و‌گو را بهم زد.

الان هم گفت‌و‌گو بین ایران و کشور‌های اروپایی باز ادامه دارد. ما به هیچ‌وجه به دنبال این نیستیم که کاری کنیم آن روند و نگاه دنیا در ارتباط با آرامش و امنیت بهم بخورد. این آنها هستند که به زور می‌خواهند ما را به جایی هدایت کنند که در ذهن و باور رهبر انقلاب و حاکمیت ایران این نیست، ولی اینها دارند کاری می‌کنند که بگویند ایران می‌خواهد برود و بمب اتم درست کند و بعد توجیه کنند و بیایند اقداماتی بکنند. به هیچ‌وجه این حرف قابل قبول نیست.

ما آماده گفت‌و‌گو هستیم؛ ما یک گفتگوی برابر و با در نظر گرفتن عزت و حکمت خودمان را می‌پذیریم و به هیچ‌وجه تابع زور نخواهیم شد.

اگر اسرائیل و آمریکا بخواهند به ایران حمله کنند واکنش ایران در قبال این حمله چه خواهد بود؟

رئیس جمهور: ما به سرعت جوابشان را خواهیم داد، آن وقت خواهند دید به این سادگی هم نیست.

آیا نکته‌ای است که بدون پرسیدن سوال از طرف من بخواهید بیان بفرمایید؟

رئیس جمهور: آنچه که من می‌توانم به شما بگویم و تمایل داریم مردم دنیا این را بشنوند، این است که ما ایرانی‌ها هیچ وقت آغازگر هیچ جنگی نبودیم. حداقل در ۲۵۰ سال گذشته شما نمی‌توانید در تاریخ ایران زمانی را پیدا کنید که ایران به یک کشور و یا به سرزمینی حمله و تجاوز کرده باشد. الان هم به فکر این نیستیم که کشورگشایی کنیم و یا حمله‌ای به جایی داشته باشیم. ما به تمامیت ارضی همه کشور‌ها آن احترام می‌گذاریم و اتفاقاتی که در سوریه می‌افتد باز تأکیدمان بر این است که باید تمامیت ارضی سوریه حفظ شود. هر کسی که می‌خواهد حاکم شود آنجا، باید حکومت مردمش باشد. وقتی مردم راضی باشند، ما راضی هستیم.

ما در سرزمین هیچ کشوری دخالت نداریم و نخواهیم داشت. اگر جایی رفتیم و اگر اقدامی کردیم به درخواست روسای جمهور و یا مسئولین دیپلماتیک آنها بوده که رفتیم و یک رفتار دیپلماسی داشتیم. ما با داعش و تروریسم در منطقه مبارزه کردیم، ولی هیچ‌وقت مصداق تروریسم نبودیم.

متأسفانه می‌خواهند این ذهنیت را از ما در دنیا به وجود بیاورند که ما به دنبال فرار هسته‌ای هستیم، ما می‌خواهیم منطقه را ناآرام بکنیم، ولی شما اگر واقعیت را نگاه کنید، این رژیم صهیونیستی است که منطقه را ناامن کرده و علناً می‌گوید نخواهیم گذاشت آرامش در منطقه شکل بگیرد. او می‌گوید می‌خواهم حمله کنم، ما نگفتیم می‌خواهیم حمله کنیم. او حمله می‌کند و در ایران ترور می‌کند و در جا‌هایی که دلش می‌خواهد تخریب ایجاد می‌کند. ما نگفتیم می‌رویم جایی را تخریب می‌کنیم، ولی متأسفانه از او دفاع می‌کنند و این ذهنیت را ایجاد کردند که ما داریم این کار را می‌کنیم.

۷ اکتبر آغاز این موضوعات بود. به نظر جنابعالی حملات ۷ اکتبر چرا اتفاق افتاد؟

رئیس جمهور: آن موقع هم اعلام کردم که به هیچ وجه ایران در آن مسئله دخالت نداشته است. ۷ اکتبر نتیجه روندی بود که آنجا شکل گرفت؛ یک عده از مردم فلسطینی را در یک منطقه‌ای زندانی کردند، عکس‌العمل این آدم‌ها در نهایت یک انفجار است.

آن اتفاقی که افتاد، اینها چه به درست و چه به غلط، اگر اعتراض کردند و روندی را به وجود آورند و اگر اطلاعاتی را که آنها می‌دهند درست باشد، بگویند هزار نفر و دو هزار نفر را اینها گرفتند و کشتند، که من بعید می‌دانم این مقدار افراد کشته شده باشند، فرض بکنید این اتفاق افتاده است، طرف مقابل آیا در مقابل باید برود آن کسانی که این کار را کردند، آنها را بزند و یا حق دارد مردم عادی را ترور کند و بقیه جاها، بیمارستان‌ها و مراکز و یک مجموعه‌ای از انسان‌ها را نسل‌کشی کند؟! نسل‌کشی کار درستی است؟!

کسی که این کار را کرده، بگیرد بزند و بکشد، کسی که می‌جنگد باید با کسی که در مقابل او می‌جنگد، با هم بروند با همدیگر بجنگند، زن و بچه و پیر و جوان، دانشگاهی و مدرسه و تاجر چه گناهی کرده که اینها دارند بدون توجه به هیچ‌کدام از قواعد بین‌المللی قتل‌عام می‌کنند. در دادگاه لاهه، نتانیاهو و سران آنها را محکوم کردند به اینکه اینها نسل‌کشی می‌کنند، ما که نکردیم، ما به هیچ‌وجه با جنگ و خونریزی و ناآرامی در منطقه موافق نبودیم و نیستیم و نخواهیم بود.

البته در این تنش از همه طرف‌ها کشتار‌هایی وجود داشته، آیا فکر می‌کنید که حماس در آغاز حملات ۷ اکتبر آیا اشتباه و خطایی انجام داده؟

رئیس جمهور: قتل را در برابر قتل انجام می‌دهند، می‌روند با کسی که جنایت کرده برخورد می‌کنند. با کسانی که جنایت نکردند و بی‌گناه هستند و اصلاً هیچ ربطی ندارند، آیا آنها را قتل عام می‌کنند؟!

۱۳ هزار کودک و جوان را در غزه کشتند، بیش از ۱۰ هزار زن را در آنجا کشتند و خیلی قتل‌عام کردند، این روش مبارزه کردن و جنگیدن است؟!. حقوق بشر یعنی اینها؟ فرض کنید طرف مقابل کاملاً اشتباه کرده است، پاسخ این اشتباه این است که زن، بچه، پیر و جوان و هر چه جلویت آمد، نابود کنی و بکشی و بعد بگویی من دارم از خودم دفاع می‌کنم؟! من این را نمی‌فهمم.

تشکر می‌کنم از جنابعالی. خوشحال شدم که این گفت‌و‌گو را با شما داشتم.

رئیس جمهور: خیلی خوش‌آمدید و امیدوارم که بتوانید به کسانی که در دنیا این پیام‌ها را گوش می‌دهند، برسانید که ما به دنبال ناآرامی و جنگ نیستیم، ما به دنبال صلح و آرامش دنیا هستیم. فرصتی که خدا به ما داده در این کره خاکی، که یک توپ کوچکی است در یک کهکشان که اگر عمیق نگاه کنیم اصلاً به چشم نمی‌آید، این به این جنگیدن‌ها، کشتار‌ها و نابود کردن‌ها نمی‌ارزد. همه باید دست به دست هم دهیم کره‌ای را درست کنیم برای آینده تا انسان‌ها در صلح و آرامش و در کنار همدیگر از این نعمت خدادادی بهره ببرند و با لذت زندگی کنند نه با کشت و کشتار و خونریزی.

آیا فکر می‌کنید که امروز جهان در وضعیت خطرناکی است؟

رئیس جمهور: متاسفانه در وضعیت خطرناکی قرار داریم. همه‌ با همدیگر از روی خشونت و جنگ و بی‌اعتمادی گفت‌و‌گو می‌کنیم. ما می‌توانیم با هم بنشینیم و برادر باشیم و می‌توانیم زندگی را برای همدیگر شیرین کنیم، به شرط اینکه حق و حقوق همدیگر را حفظ کنیم و به حق و حقوق همدیگر احترام بگذاریم. متأسفانه نمی‌گذاریم و این زیاده‌طلبی است که ما را به جنگ وادار کرده است.

منبع: ایرنا