گروه فرهنگ و هنر پایگاه اطلاع رسانی اخبار فارسی به نقل از خبرگزاری دانشجو؛ به مناسبت ۱۳ رجب و میلاد امیرالمومنین علی (علیه‌السلام)، معرفی ۵ کتاب بامحوریت زندگی، سیره و دوران خلافت امام علی (ع) معرفی می‌گردد. 

کتاب الغارات 
مترجم: سیدمحمود زارعی   
انتشارات: بیان معنوی

آن زمانی که مردم خشمگین و عصبانی از ظلم خلیفه سوم او را به قتل رساندند و پس از آن به در خانه امیرالمومنین (علیه السلام) شتافتند حضرت امیر به ایشان هشدار داد که شما تاب و توان عدالت و حکومت حق ندارید اما مردمان نپذیرفتند و به اجبار ایشان را بر کرسی خلافت نشاندند. حکومت چهار سال و نه ماهه ایشان نشان داد که حق با امیرمومنان بوده است. 

کتاب الغارات اولین بار به قلم «ابراهیم بن محمد ثقفی کوفی» از علمای معروف شیعه نگارش شد. این کتاب به روایت اتفاقات دوره دوم حکومت حضرت علی و به‌خصوص مقطع تاریخی میان جنگ نهروان تا شهادت امام علی علیه‌السلام می‌پردازد. دوره اول حکومت امیرالمومنین که دو سال طول کشید به سه جنگ مهم جمل، صفین و نهروان گذشت؛ اما بیش از نیمی از دوره حکومت آن حضرت به پس از جنگ نهروان اختصاص دارد و به نام الغارات معروف است. دوره الغارات شامل حوادث و عبرت‌های مهمی از حکومت‌داری امیر مومنان و شیوه رفتاری مردمان آن روزگار است که کمتر به آن پرداخته می‌شود.

کتاب علی از زبان علی  
نویسنده: محمد محمدیان          
انتشارات: نشر معارف

ما در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که روایت‌های گوناگونی از دوره تاریخی زندگی امیرمومنان ارائه می‌شوند که گاه تناقض شدیدی با یکدیگر دارند و همدیگر را نفی می‌کنند. در این شرایط مطالعه منابع دست اول درباره زندگی و حکومت امام علی (ع) فرصت خوبی است تا با کنار هم گذاشتن قطعات پازل از ابعاد مختلف زندگی آن حضرت، به فهم عمیق و صحیحی از جایگاه ایشان برسیم.

کتاب علی از زبان علی کتابی ساده و روان برای شنیدن زندگی‌نامه علی علیه‌السلام از زبان خود ایشان است که با قلم محمد محمدیان به رشته تحریر در آمده است. نویسنده از اصول تاریخ‌نگاری یا معارف ولایی و قرآنی استفاده نمی‌کند؛ بلکه سعی دارد بر اساس گزارش‌های تاریخی و روایی، امیرالمومنین علیه‌السلام را معرفی کند. این کتاب از زبان اول شخص و بر پایه مستندات تاریخی تهیه و تنظیم شده است و ویژگی ممتاز آن این است که صمیمیت کلام آن باعث نشده تا پا به وادی تخیل بگذارد و از واقعیت تاریخ دور شود. علی از زبان علی علیه‌السلام شامل ۱۰ فصل است که دوران زندگی در مکه، دوران زندگی در مدینه، دوران خلفای سه‌گانه، دوران خلافت امیرالمومنین، دوران جنگ‌های جمل و صفین، دوران حکمیت، دوران جنگ نهروان، دوران غارت‌ها و دوران شهادت را در بر می‌گیرد. 

کتاب جانشین پیامبر 
نویسنده: محمدعلی جاودان     
انتشارات: واژه پردازان

با وجود تلاش دشمنان اهل بیت و حکومت اموی در جهت محو نمودن نام امیرالمومنین (علیه السلام) مگر می‌شود فردی که از آغازین روز بعثت پیامبر به اسلام لبیک گفته و حضورش با تک تک لحظات رسالت گره خورده، از تاریخ محو شود؟  

استاد محمدعلی جاودان با قلمی روان فضائل امیرالمومنین علی (ع) را نگاشته و نگاهی جامع به زندگی ایشان از آغاز تولد تا پایان ماجرای سقیفه داشته است. او همچنین در این کتاب ماجرای جانشینی رسول خدا را تبیین و به بسیاری از شبهات پیرامون آن پاسخ داده است. نویسنده با استناد به آیات قرآن و روایات معتبر، اثبات می‌کند که جانشینی پیامبراسلام (ص) حق خداوند است. همچنین با بررسی شرایط و صفاتی که اهل تسنن برای جانشینی پیامبر معتبر می‌دانند، نشان می‌دهد که خلفای انتخابی آنان از این شرایط و صفات برخوردار نبوده‌اند.

کتاب جاذبه و دافعه علی (علیه السلام) 
نویسنده: مرتضی مطهری        
انتشارات: موسسه انتشارات صدرا

علی ابن ابی طالب (علیه السلام) را می‌توان مصداق تام و تمام انسان کامل دانست. مردی که در هیچ جنبه اخلاق و رفتارش دچار نقصان و خطا نبود و به هر بعد شخصیتی او نظر اندازیم او را در رفیع‌ترین درجه می‌بینیم. ایشان که تربیت یافته مکتب پیامبر خدا هستند به تنهایی یک معجزه شگفت و اثباتی بر عظمت اسلام هستند. او معیار حق بود و هرکس که به حق میل داشت جذب نور او می‌گشت و هر که دلش با باطل بود خواسته و ناخواسته از ایشان دور می‌گشت. چه بسیار دشمنانی که با یک برخورد شیفته شخصیت او گشتند و چه بسیار دوستانی که نفاق سرانجام آن‌ها را از دایره محبت علی (علیه السلام) دور انداخت.

کتاب جاذبه و دافعه علی علیه السلام، مجموعه‌‌ای است از چهار سخنرانی استاد مطهری در رمضان سال ۱۳۴۶ شمسی است که در حسینیه ارشاد صورت گرفته و مشتمل بر یک مقدمه و دو بخش است. این اثر همچون بسیاری از آثاری که
پس از شهادت استاد مطهری منتشرشده توسط پسرشان علی مطهری تنظیم شده است. 

کتاب الجمل 
نویسنده: آزاده جهان احمدی                
انتشارات: شهید کاظمی

همیشه اینکه دلایل اثبات حقیقتی را از زبان ناباوران به آن حقیقت بشنویم، برایمان جذاب و شنیدنی بوده است. کتاب الجمل برای تشنگان شنیدن از فضایل و حقانیت ولایت امیرالمومنین علیه‌السلام از منابع اهل سنت، گواه می‌آورد.  

محققان بسیاری در طول تاریخ به روایت از جنگ جمل پرداخته‌اند که طبق تحقیقات نگارنده کتاب، تعداد آن‌ها تا ۱۱ نفر هم می‌رسد. مسئله‌ای که در این کتاب درباره آن بحث می‌شود این است که آیا امام علی علیه‌السلام در دوره خود جزو خلفای راشدین به حساب می‌آمدند و اطاعت از ایشان واجب و خروج و قیام بر علیه ایشان عملی حرام و نابخشودنی بوده است یا خیر. کتاب الجمل تلاش می‌کند تا با استناد بر منابع اهل سنت، پاسخ این سوال را روشن کند. شیخ مفید در کتاب الجمل به این نتیجه می‌رسد که علی علیه‌السلام در آن دوران، خلیفه مسلمانان بوده و مردم با ایشان بیعت کرده بودند و اطاعت از ایشان واجب بوده است؛ بنابراین رویارویی با ایشان در جنگ جمل خطایی است که اصرار بر آن را نمی‌توان ساده فرض کرد. این کتاب بازنویسی روایی از کتاب الجمل شیخ مفید به قلم آزاده جهان احمدی است.