به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبار فارسی به نقل از خبرگزاری ایسنا، روند افزایش دما از سال ۱۸۸۰ به این شرح است:
بین سال‌های ۱۸۸۰ تا ۱۹۸۰ دمای جهانی به میزان ۰٫۰۷ درجه سانتی‌گراد در هر دهه افزایش یافت. از سال ۱۹۸۱ سرعت گرمایش جهانی به ۰٫۱۸ درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا کرد
روند صعودی دما، افزایش دمای کنونی زمین به میزان ۲ درجه سانتی‌گراد در مقایسه با دوران پیش از صنعتی‌شدن را به‌همراه داشت.
سال ۲۰۲۳ به‌عنوان گرم‌ترین سال کره زمین به ثبت رسیده است و تابستان آن سال، گرم‌ترین تابستان در دو هزار سال گذشته بوده است.
میانگین دمای جهانی روی زمین و اقیانوس در سال ۲۰۲۰ به میزان ۰٫۹۸ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از میانگین دمای قرن بیستم (۱۳٫۱۹ درجه سانتی‌گراد) بود.
مقصر اصلی گرمایش جهانی مدرن انسان است؛ زیرا سوزاندن سوخت‌های فسیلی باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو زمین می‌شود. این گازها گرمای خورشید را به دام می‌اندازند و به بالارفتن دمای سطح و هوا منجر می‌شوند. درحال‌حاضر گرمایش زمین مترادف عبارت تغییر اقلیم (Climate change) تلقی می‌شود و دانشمندان این اصطلاح را بیشتر ترجیح می‌دهند.
محقق اندیشکده سیاست‌پژوهی سحاب به بررسی نظرات موافق و محققان این حوزه پرداخته و تاکید دارد که در شرایطی که برپایه این نظریه، در قالب معاهدات بین‌المللی محدودیت‌هایی متوجه کشورهای دنیا در نحوه استفاده از منابع فسیلی می‌شود، لازم است مطالعه‌ای داخلی به صورت مستقل و غیر جانبدارانه در خصوص علل و پیامدهای این پدیده به عمل آید.
نظرات درباره گرمایش زمین
پوریا لوایی، عضو اندیشکده سیاست‌پژوهی کاربردی سحاب در گفت‌وگو با ایسنا، گرمایش جهانی را پدیده‌ای دانست که به اذعان برخی نهادهای بین‌المللی، تغییراتی در کره زمین به وجود آورده است و گفت: هرچند برخی محققان چنین نظریه‌ای را نمی‌پذیرند، ولی گرمایش جهانی یکی از چالش‌های مهم عصر حاضر است که توجه جهانی را به خود جلب کرده، ضمن آنکه این موضوع مبنای توافق پاریس قرار گرفته و موضوعی بحث برانگیز در میان دانشمندان، سیاستمداران و افکار عمومی است.
وی ادامه داد: بسیاری از دانشمندان و سازمان‌های بین‌المللی معتقدند که این پدیده، تهدیدی جدی برای اکوسیستم‌ها، زندگی انسان‌ها و آینده زمین است. از سوی دیگر، گروهی از منتقدان وجود دارند که این پدیده را اغراق آمیز یا حتی توهمی بی‌اساس می‌دانند.
لوایی اظهار کرد: پژوهش‌های علمی متعدد نشان می‌دهد از زمان انقلاب صنعتی، دمای متوسط زمین به طور قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین داده‌های جمع آوری شده از ایستگاه‌های هواشناسی، تصاویر ماهواره‌ای و تحلیل حلقه‌های درختان و یخ‌های قطبی نشان می‌دهند که از زمان انقلاب صنعتی تاکنون میانگین دمای زمین در حال افزایش است.
عضو هیات علمی اندیشکده سیاست‌پژوهی سحاب خاطر نشان کرد: علاوه بر اینها داده‌های منتشر شده توسط سازمان‌هایی همچون ناسا (NASA) و اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA) نشان می‌دهد که دمای متوسط جهانی از اواخر قرن نوزدهم تاکنون حدود ۱.۱ درجه سانتی‌گراد افزایش یافته و این افزایش عمدتاً در دهه‌های اخیر شدت گرفته است.
وی تاکید کرد: بسیاری از محققان معتقدند که وقوع پدیده‌های طبیعی همچون موارد زیر، مهر تایید دیگری بر افزایش دمای متوسط جهانی است:
۱-ذوب شدن یخ‌های قطبی
تصاویر ماهواره‌ای و مطالعات علمی نشان می‌دهد که یخ‌های قطب شمال و جنوب با سرعتی بی سابقه در حال ذوب شدن هستند؛ به طوری که مساحت یخ‌های قطب شمال از سال ۱۹۸۰ تاکنون بیش از ۴۰ درصد کاهش یافته و سطح آب اقیانوس‌ها به دلیل ذوب شدن یخ‌های قطبی و انبساط حرارتی آب از سال ۱۹۰۰ تاکنون حدود ۲۰ سانتی‌متر بالا آمده است.
۲-.تغییرات اکوسیستمی
گونه‌های گیاهی و جانوری به دلیل تغییرات اقلیمی، زیستگاه خود را تغییر داده‌اند. برای مثال، بسیاری از گونه‌های پرندگان زودتر مهاجرت می‌کنند و گیاهان زودتر گل می‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهند که تغییرات اقلیمی تأثیرات زیادی بر رفتار و توزیع گونه‌های مختلف در سراسر جهان دارد.
عضو اندیشکده سیاست‌پژوهی کاربردی سحاب تصریح کرد: مطالعه روی ۲۰۲ گونه گیاهی در اروپا از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۰۰ نشان دهنده پیشرفت در باز شدن برگ بهاره ۲.۵ روز و رسیدن میوه به میزان ۲.۴ روز در هر دهه است و ۷۵ درصد گونه‌ها پیشرفت‌هایی را نشان می‌دهند.
لوایی افزود: مهاجرت پرندگان آوازخوان در یک دوره ۴۶ ساله به طور قابل توجهی کوچ زودتر از موعد را نشان داده است.
وی ادامه داد: در عین حال این گروه معتقدند که گرمایش زمین تاثیرات گسترده‌ای بر اکوسیستم‌ها و اقلیم دارد. مناطق بسیاری در جهان شاهد افزایش طولانی مدت امواج گرما بوده‌اند که باعث کاهش منابع آب و خشکسالی‌های شدید در مناطق مختلف جهان شده است. این مساله امنیت غذایی و تامین آب شرب را به خطر انداخته است. به علاوه اینکه الگوهای بارش نیز تغییر کرده‌اند و برخی مناطق شاهد بارش‌های شدیدتر و دیگر مناطق دچار کاهش بارندگی شده‌اند. این تغییرات اثرات مخربی بر کشاورزی داشته است.
عضو اندیشکده سیاست‌پژوهی کاربردی سحاب تصریح کرد: با وجود شواهد گسترده علمی، گروه دیگری از دانشمندان نیز نسبت به واقعی بودن یا میزان تاثیرگذاری گرمایش زمین تردید دارند. درواقع عده‌ای از آنها گرم شدن زمین را یک امر طبیعی می‌دانند و نقش انسان را ناچیز به حساب می‌آورند.
چرخه‌های طبیعی زمین
لوایی افزود: عده‌ای از دانشمندان معتقدند که تغییرات دمایی بخشی از چرخه‌های طبیعی زمین هستند و در طول تاریخ، دوره‌های گرم و سرد متعددی وجود داشته است که به این شرح بیان می‌شود:
۱-خودتنظیمی زمین
شماری از محققان بر این باورند که زمین مانند یک سیستم خود تنظیم کننده عمل کرده و می‌تواند دمای خود را تعدیل کند.
۲-تاثیر عوامل کیهانی
گروهی از دانشمندان بر این باورند که عوامل خارجی مانند فعالیت‌های خورشیدی و تغییرات مدار زمین نقش بیشتری در گرمایش زمین دارند.
وی یادآور شد: حتی عده‌ای دیگر از منتقدین، نظریه گرم شدن زمین را بی اساس می‌دانند و آن را نمی‌پذیرند؛ زیرا این احتمال را می‌دهند که داده‌های جمع آوری شده از ایستگاه‌های هواشناسی یا مدل‌های اقلیمی ممکن است دقیق نباشند و یا توسط عواملی مانند تغییرات کاربری زمین تحت تاثیر قرار گرفته باشند.
لوایی خاطرنشان کرد: بر این اساس می‌توان گرمایش جهانی را پدیده‌ای اختلافی میان محققان ارزیابی کرد. در شرایطی که برپایه این نظریه، در قالب معاهدات بین‌المللی محدودیت‌هایی متوجه کشورهای دنیا در نحوه استفاده از منابع فسیلی می‌شود، لازم است مطالعه‌ای داخلی به صورت مستقل و غیر جانبدارانه در خصوص علل و پیامدهای این پدیده به عمل آید.
انتهای پیام
