گمرک شهید رجایی بندرعباس که راه‌اندازی آن در سال ۱۳۷۶ توسط هیئت وزیران کشور تصویب شد اکنون به‌عنوان بزرگ‌ترین گمرک کشور شناخته می‌شود. 
 
موقعیت استراتژیک این گمرک در کریدور شمال-جنوب، آن‌را به گذرگاهی مهم برای ترخیص کالا از کشور‌های آسیای میانه و حاشیه خلیج‌فارس تبدیل کرده است. 
 
باتوجه به اهمیت و نقش گمرک شهید رجایی به این گمرک مراجعه کردیم تا از نزدیک با روند ترخیص کالا‌ها و اجرای تشریفات گمرکی در آن آشنا شویم. 
 
در ابتدا سری به سالن واردات گمرک شهید رجایی زدیم؛ در این سالن بیش‌تر بخش‌ها مملو از ارباب رجوع بود و افراد برای بررسی روند ترخیص کالا درحال پیگیری امور خود بودند. 
 
این طور که محمدرضا آگاهی، مدیرکل گمرک شهید رجایی در توضیح روند ترخیص کالا می‌گوید وقتی شخصی بخواهد فعالیت خود را در سامانه EPL شروع کند اولین‌بار باید به گمرک مربوطه مراجعه کند تا احراز هویت انجام شود و در مراحل بعدی دیگر نیازی به مراجعه حضوری نیست. 

سامانه EPL که با نام سیستم پردازش الکترونیکی گمرک نیز شناخته می‌شود، با هدف اولیه ساده‌سازی و یکسان‌سازی رویه‌های گمرکی در تجارت بین‌المللی ایجاد شده است. 
 
 گمرک شهید رجایی به تنهایی بیش از ۵۵ درصد صادرات و واردات و ۷۰ درصد ترانزیت کشور را برعهده دارد. 

ترخیص کالا از گمرک شهید رجایی برای طیف گسترده‌ای از کالاها، از مواد اولیه و کالا‌های اساسی گرفته تا ماشین‌آلات صنعتی و کالا‌های مصرفی گوناگون امکان‌پذیر است از این‌رو روزانه افراد زیادی به این گمرک مراجعه می‌کنند. 
 
قبل از خروج کالا براساس مدیریت ریسکی که سیستم اعمال می‌کند، تعدادی از کانتینر‌ها به‌طور تصادفی انتخاب و به بخش ایکس‌ری منتقل می‌شود تا توسط دستگاه‌ها مورد بازرسی قرار گیرند. 

کامیون‌ها برای بازرسی در خط ایکس‌ری قرار می‌گیرند و بدون وقفه از سیستم ایکس‌ری خارج می‌شوند؛ تصاویر به واحد ایکس‌ری در سالن واردات ارسال می‌شود و بعد از تجزیه و تحلیل اگر مغایرتی در اظهارنامه و تصاویر ایکس‌ری دیده شود مراتب به‌صورت هشدار به درب خروج گمرک ارسال می‌شود و در خروجی بازرسی دقیق کالا انجام می‌شود. 

 یکی از صاحبان کالا در سالن واردات گمرک شهید رجایی نسبت به استاندارد اجباری و مراحل طولانی تایید کالا برای واردات آن انتقاد دارد و می‌گوید که در برخی موارد هزینه‌های انبارداری برایشان به‌صرفه نیست. 

کشتی‌های بزرگ در اسکله بندرعباس همواره در حال حمل‌و‌نقل دریایی کالا و انتقال محموله به این گمرک هستند و این گمرک سالانه بیش از صد میلیون تن بار پذیرش دارد. 

در گمرکات، تشریفات گمرکی کالای متعلق به اشخاص دیگر توسط کارگزاران گمرکی و به وکالت از طرف آنان انجام می‌شود.
 
یکی از کارگزاران گمرکی در سالن واردات گمرک با اشاره به چالش‌های واردات و صادرات می‌گوید که بیشتر مشکلات مربوط به سازمان‌های هم‌جوار گمرک است که باید حل شود.

انتهای پیام/