به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبار فارسی به نقل از خبرگزاری ایسنا، دکتر مهدی پیرصالحی در نشستی خبری در وزارت بهداشت، در تشریح آخرین وضعیت بازار دارویی کشور، گفت: با حضورمان در سازمان، اولین دغدغه ما بحث کمبودهای دارویی بود که اقلام زیادی یا دچار کمبود بودند و یا در شرف ایجاد کمبود بودند و موجودی زیر سه ماه آنها پایین بود و اما هنوز در بازار دچار کمبود نشده بودند.
سه علت عمده کمبودهای دارویی
وی در توضیح یه علت اصلی کمبودهای دارویی ادامه داد: شرکت‌های تامین کننده دارو به شکل حاد با مشکل تامین نقدینگی مواجه هستند؛ به طوری که در ۹ ماهه اول سال از ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار ارز تخصیصی توسط بانک مرکزی ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار آن را جذب کردند و به دلیل مشکلات نقدینگی موفق نشدند که ۶۰۰ میلیون دلار آن را جذب کنند.
وی با اشاره به بدهی بخش دولتی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی گفت: در حال حاضر میزان بدهی بخش دولتی در حوزه دارو ۳۶ همت و در حوزه تجهیزات پزشکی به ۲۰ همت می‌رسد که عمق مطالبات نیز طولانی است و مشکلات نقدینگی را تشدید می‌کند.
معاون وزیر بهداشت دومین عامل کمبودهای دارویی را قیمت گذاری سرکوبگرانه دانست و گفت: در سال‌های اخیر علی رغم افزایش قیمت ارز مبادله‌ای و تورم، قیمت گذاری دارو متناسب نبوده و برخی از داروها به دلیل عدم صرفه اقتصادی از چرخه تولید خارج شده‌اند که عمدتاً جزو داروهای بیمارستانی بوده‌اند و ارائه خدمات در بیمارستان‌ها را با مشکلات جدی مواجه می‌کرد.
آغاز اصلاح قیمت‌گذاری داروها
وی تصریح کرد: اصلاح قیمت گذاری از داروهای تزریقی و بیمارستانی شروع شد؛ چرا که در این بخش پوشش ما در مورد بیماران کامل‌تر است.
وی افزود: در بدو ورودمان به سازمان میزان کمبود داروهای بیمارستانی ۵۷ قلم بود که با اقدامات صورت گرفته امروز به کمتر از ۱۰ قلم رسیده است که امیدواریم این تعداد اقلام را با نیز مدیریت کنیم.
رییس سازمان غذا و دارو درباره وضعیت کمبود داروهای عمومی نیز اظهار کرد: بسیاری از داروها به دلیل عرضه کمتر از نیاز بیماران، در داروخانه‌های خاصی عرضه می‌شوند که برای تامین بیشتر و بهتر این اقلام دارویی اقدام کرده‌ایم تا مردم بتوانند از نزدیک‌ترین داروخانه داروی مد نظر خود را تهیه کنند.
وی تاکید کرد: در مجموع تاکیدمان آن است که ارز مناسب و در زمان مناسب برای تامین داروهای مورد نیاز کشور تخصیص داده شود. در این راستا بانک مرکزی همکاری خوبی داشته و ارزها را حتی بیشتر از نیاز ما تامین کرده است؛ اما لازم است برای رفع مشکل نقدینگی صنعت زودتر اقدامات اجرایی شود. در این راستا خواسته‌های دیگری درباره ارایه تسهیلات، تامین نقدینگی و همچنین ارز مناسب داریم که مذاکراتی نیز در همین راستا صورت گرفته است و امیدواریم مشکلات رفع شود.
تامین وارفارین بیش از ۶ برابر نیاز کشور
وی با تاکید بر اینکه در زمان بروز کمبود دارو، به ثبات رسیدن بازار بسیار مشکل‌تر می‌شود، گفت: سال گذشته داروی وارفارین با کمبود مواجه شد که از آن زمان تا امروز ۶ برابر نیاز کشور دارو وارد شده است اما هنوز به ثبات نرسیده است.
پیرصالحی با اشاره به اینکه هدف گذاری سازمان غذا و دارو، مدیریت کمبودهای دارویی و جلوگیری از بروز کمبود دارویی در آینده است، گفت: برطرف کردن کمبود و به ثبات رسیدن در مورد داروهای که دچار کمبود شده‌اند، به مراتب پرهزینه‌تر و باعث نگرانی بیماران و ذخیره بیشتر دارو در منازل می‌شود. بنابراین تلاش می‌کنیم از بروز کمبودهای دارویی جلوگیری شود.
وی همچنین ارتقاء کیفیت دارو و تجهیزات پزشکی را همزمان با تامین به موقع و کافی از برنامه‌های مهم سازمان غذا و دارو عنوان کرد.
آخرین وضعیت ارز تجهیزات پزشکی
رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره وضعیت ارز تجهیزات پزشکی نیز گفت: با توجه به ثابت ماندن ارز ترجیحی حوزه تجهیزات این حوزه با اخلال مواجه نشد. اما با کاهش ارز تخصیصی از یک میلیارد و دویست میلیون دلار به یک میلیارد دلار و حذف ارز ترجیحی (حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تخصیص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی) کیت‌های آزمایشگاهی و نوارهای تست خون شاهد افزایش قیمت این اقلام بودیم که معتقدیم باید در این حوزه با افزایش بودجه بیمه‌ها و تمهیدات لازم توسط سازمان برنامه و بودجه در افزودن بودجه‌های لازم و یا اصلاح تعرفه ازمایشگاه‌ها، از بیماران حمایت شود.
وی خاطرنشان کرد از طرفی معتقدیم ادامه روند تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی اقتصاد شرکت‌ها را کوچک می‌کند. بنابراین با تغییر نوع ارز حوزه تجهیزات پزشکی، نگران قیمت و تامین نقدینگی در این حوزه نیز هستیم که باید مورد توجه مجلس، سازمان برنامه و بودجه و سازمان‌های بیمه‌گر قرار گیرد.
دولت برای حذف ارز ترجیحی دارو در ۱۴۰۴ برنامه‌ای ندارد
پیرصالحی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره وضعیت ارز دارو و تجهیزات پزشکی در سال آینده نیز گفت: حذف ارز ترجیحی دارو فعلا در برنامه دولت نیست و سال آینده نیز ارز ترجیحی وجود دارد اما قیمت آن را هنوز نمی‌دانیم. اصل آن است که باید از بیماران حمایت شود. اگر بیمه‌ها قوی باشند و بودجه مناسب نیز به آنها داده شود، بهترین مدل حمایت از بیماران خواهد بود. اما در مجموع اگر افزایش قیمتی در نرخ ارز ترجیحی داشته باشیم، قاعدتا قیمت‌ها متناسب با آن افزایش خواهد یافت و در این صورت نیز راهکار لازم برای حمایت از مردم اعمال شود. در مجموع دغدغه دولت آن است که دارو و تجهیزات مورد نیاز در دسترس مردم باشد.
تولید داروی ایرانی بیماران SMA در مرحله اخذ پروانه
رییس سازمان غذاودارو همچنین در پاسخ به سوالی درباره تامین داروی بیماران SMA گفت: داروی این بیماران در دنیا بسیار گرانقیمت و درمورد اثربخشی آن اختلاف نظرهایی وجود دارد.
پیرصالحی افزود: ۱۱۰۰ بیمار شناسایی شده داریم که پیش بینی می‌کنیم تا ۵ هزار نفر باشند و می دانیم خانواده بیماران در مضیقه هستند و باید دانست که داروهای این بیماران بسیار گرانقیمت هستند.
وی ادامه داد: موضوع نیاز بیمار و اثربخشی به معاونت درمان سپرده شد و دریافتیم دارو ۱۰ تا ۱۵ درصد در بهبود عملکرد اثربخش است.
وی با بیان اینکه دو داروی این بیماران در شکل تزریقی و خوراکی که به صورت محدود وارد می‌شود، بسیار پرهزینه است، افزود: هر عدد داروی خوراکی این بیماران که به صورت شربت در دسترس است ۳۸۰ میلیون تومان قیمت دارد و هر بیمار ۲.۵ عدد شیشه در ماه باید مصرف کند.
پیرصالحی عنوان کرد: دو شرکت موفق شدند برای تولید شکل خوراکی این دارو پروانه بگیرند که یک مورد از آنها وارد بازار شده است. قیمت هر عدد شربت ایرانی ۲۴ میلیون تومان بوده که برای تعداد مورد نیاز بیماران در هر ماه ۶۰ میلیون هزینه مصرفی هر بیمار است. این هزینه برای بیماران قابل پرداخت نیست و در بسیاری از کشورهای دنیا موسسات خیریه بیماران را حمایت می‌کنند. بنابراین درخواست پوشش بیمه‌ای به شورای عالی بیمه رفته است اما ما باید از فضای رسانه‌ای استفاده کنیم که خیران پای کار بیایند.
او ادامه داد: یک شرکت داخلی دیگر نیز به حوزه تولید داروی تزریقی بیماران SMA ورود کرده‌است که در مراحل اخذ پروانه قرار دارد.
نحوه برخورد با عرضه داروهایی نظیر داروی سقط جنین
در ادامه این نشست، پیرصالحی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره فروش داروهای سقط جنین، به نظارت‌های این سازمان بر مراجع رسمی عرضه داروها اشاره کرد و گفت: داروخانه‌ها ۲ ماه یکبار به صورت حضوری و از سوی معاونت های غذا و دارو نظارت می‌شوند. نسخ الکترونیکی نیز پایش می‌شوند.
وی افزود: فروش اینترنتی دارو توسط معاونت های غذا و دارو رصد می‌شود که به محض مشاهده، موارد را به پلیس فتا گزارش می دهند و برخوردهای قضایی و امنیتی صورت می‌گیرد. در مجموع سازمان غذا و دارو در حوزه رصد فروش این داروخانه‌ها همکاری می‌کند.
چگونگی پایش سموم محصولات کشاورزی
وی در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد نظارت بر میزان سموم در محصولات کشاورزی اظهار کرد: نظارت بر محصولات کشاورزی حوزه وظایف وزارت کشاورزی است و در حوزه صادرات با توجه به اینکه شرکت واردکننده گواهی بهداشت مطالبه می‌کند، محصولات توسط آزمایشگاه‌های سازمان غذاودارو آزمایش می‌شوند. محصولات صادراتی نیز که برگشت خوردند یا گواهی صادرات نداشتند یا برخی محصولات در فرایند انتقال دچار آلودگی شدند که دستورالعمل جدید حمل را نیز تدوین کردیم که این محصولات در حمل و نقل آلوده به آفلاتوکسین نشوند.
ممنوعیت واردات محصولات آرایشی و بهداشتی از سال ۹۷
وی در بخش دیگری از این نشست خبری و در پاسخ به سوالی درباره وضعیت بازار محصولات آرایشی و بهداشتی گفت: ممنوعیت واردات محصولات آرایشی و بهداشتی از سال ۹۷ از سوی وزارت صمت اعمال شد که از جهاتی به نفع پیشرفت تولید داخل در این حوزه بود اما به نظر می‌رسد که این ممنوعیت ها گاهی منجر به افزایش قاچاق و تقلب می‌شود و لازم است در این زمینه اقداماتی صورت گیرد.
آخرین وضعیت تولید و تامین شیرخشک در کشور
پیرصالحی همچنین در پاسخ به سوالی درباره وضعیت تامین شیرخشک در کشور نیز گفت: پنج شرکت تولیدکننده در این حوزه داریم که ظرفیت تولیدشان ۱۲۰ میلیون قوطی در سال است؛ این درحالیست که میزان مصرف سالانه کشور حدود ۷۵ میلیون قوطی است. عمده کمبودهایی که گزارش می‌شود کمبود یک نام تجاری است که تولیدکننده آن ظرفیت محدود تولید دارد. تاکید می‌کنم که شیرخشک ها از نظر فرمولاسیون یکسان هستند وتفاوتی با یکدیگر ندارند.
وی ادامه داد: از کارخانه ای که شیرخشک‌های تولیدی آن در داروخانه‌ها به میزان مصرف نیست، درخواست کردیم که تولید را افزایش دهد و با این حال اگر تولید کفاف لازم را ندهد باید الگوی مصرف را تغییر دهیم.
سفارش‌های جدید برای تامین واکسن آنفلوآنزا
پیرصالحی در پاسخ به سوال ایسنا درباره تامین واکسن آنفلوآنزا در کشور و همچنین امکان اثربخشی تزریق آن در فصل شیوع این بیماری، گفت: بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا همزمان با شروع فصل این بیماری یعنی شهریور و مهر ماه است. بر همین اساس نیز عمده برنامه‌ریزی برای تولید و واردات واکسن نیز برای همین ماه‌هاست.
پیرصالحی با اشاره به نیمه عمر یک ساله واکسن‌های آنفلوآنزا، ادامه داد: این واکسن‌ها معمولا بین خرداد و تیرماه تولید می‌شوند و بر اساس مصارف سال‌های گذشته نیز سفارش تولید و واردات آن داده می‌شود. امسال نیز طبق روال معمول سفارش‌ها صورت گرفت و مصرف شد.
وی در این باره ادامه داد: اکنون و در این فصل نیز برای مصرف باید سفارش‌گذاری شود. البته چندان نمی‌توان تعداد بالا سفارش داد و سفارش‌های کوچک انجام و وارد می‌شود. بنابراین سفارش‌هایی انجام شده که وارد داروخانه‌ها می‌شود. هرچند که ممکن است به دلیل سفارش‌های کوچک امکان توزیع در همه داروخانه‌ها نباشد. در این فصل که اغلب شیوع بیماری را شاهدیم، بیشتر مباحث پیشگیری مطرح است.
پیرصالحی گفت: برای امسال ۲میلیون و ۲۰۰هزار دوز واکسن آنفلوآنزا وارد کشور شد و مابقی نیز از تولید داخل تامین شد.
او درباره پانسمان بیماران پروانه‌ای نیز گفت: در حال حاضر به میزان مورد نیاز بیماران، پانسمان تهیه شده و نگرانی در این زمینه نداریم.
اصلاح ضوابط فنی فروش اینترنتی دارو
رییس سازمان غذا و دارو همچنین در پاسخ به سوالی درباره فروش اینترنتی دارو؛ به اقدامات انجام شده و توافق وزارت ارتباطات و وزارت بهداشت و ابلاغیه‌ای در این زمینه در دولت قبل اشاره کرد و گفت: ضوابط فنی این ابلاغیه مشکلاتی داشت که اصلاحات لازم را انجام داده‌ایم. سکوها باید در چارچوب‌های وزارت بهداشت، با قیمت مصوب وزارت بهداشت و در یک سامانه متعلق به وزارت بهداشت، عرضه اینترنتی دارو داشته باشند و عرضه خارج از فهرست نداشته باشند. نگرانی و دغدغه وزارت بهداشت حفظ محرمانگی اطلاعات بیماران است که این موضوع نیز باید رعایت شود. در مجموع ضابطه فنی این موضوع تدوین شده و پس از نهایی شدن، ابلاغ و به صورت آزمایشی اجرا می‌شود.
بدهی بیمه‌ها و دارویار به داروخانه‌ها
چک‌های برگشتی داروخانه‌ها و بازداشت برخی داروخانه‌داران
پیرصالحی در پاسخ به سوال دیگری درباره طرح دارویار نیز گفت: هرچند در همان زمان نیز با اینگونه نامگذاری این طرح موافق نبودم، اما در مجموع این طرح در یکی دو ماه اول خوب اجرا شد و پول‌ها به موقع پرداخت می‌شد. اما پس از آن تاخیر در پرداخت‌ها آغاز و مشکل ساز شد. در حال حاضر نیز پرداختی‌های «دارویار» از «بیمه‌ها» عقب‌تر است و امکان ادامه این روند نیست. مطالبات داروخانه‌ها از سازمان تامین اجتماعی در حال حاضر به خرداد و تیر ماه رسیده و مطالبات از طرح دارویار نیز حدود تیرماه است.
به گفته وی، از ۷۵ همت بودجه دارویار برای سال جاری، تا این مقطع زمانی از سال حدود ۳۰ همت محقق شده است.
وی گفت: این عقب‌افتادگی در پرداخت‌ها داروخانه‌ها را دچار مشکل و چالش اساسی کرده است و چک‌های برگشتی زیادی به داروخانه‌ها تحمیل کرده و حتی منجر به بازداشت مسوولان برخی داروخانه‌ها شده است. امیدواریم‌ها پرداخت‌ها بیمه‌ها و همچنین دارویار به داروخانه‌ها تسریع شود.
او در پاسخ به سوال ایسنا درباره بودجه دارویار، گفت: این بودجه در اختیار سازمان هدفمندی است و درخواست ما آن است که از هدفمندی خارج و وارد بودجه عمومی کشور شود.
وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا درباره بودجه دارویار در سال آینده نیز گفت: جداول این موضوع هنوز مشخص نیست اما با توجه به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تجهیزات پزشکی برای سال آینده، باید به ارقام بودجه دارویار در سال آینده، اعتبارات مرتبط به تجهیزیار نیز اضافه شود.
لزوم اصلاح بودجه بیمه‌ها
پرداختی از جیب مردم افزایش نیابد
رییس سازمان غذا و دارو همچنین با بیان اینکه قیمت دارو در ایران نسبت به دنیا و منطقه، پایین است، افزود: برای دسترسی به دارو باید تولید داخل بتواند بیشترین تولید راداشته باشد؛ چراکه بودجه‌ها کفاف تامین از خارج کشور را ندارد. اولویت ما دسترسی مردم به اقلام مورد نیاز با قیمت منصفانه است. پرداخت از جیب مردم نگرانی جدی است که باید با اصلاح بودجه بیمه‌ها، به آن پرداخته شود. بنابراین با هر روشی که امکان دارد باید باید تلاش شود که پرداختی از جیب مردم افزایش نیابد.
تشکیل کمیته مصرف منطقی دارو
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره مصرف منطقی دارو در کشور، گفت: میانگین تجویز دارو در هر نسخه در کشور، ۴.۲ قلم و بیش از دوبرابر میانگین جهانی است. در برخی اقلام دارویی مانند آنتی‌بیوتیک ها مصرف بالایی داریم که متاسفانه مقاومت‌های میکروبی را هم ایجاد می‌کنند. در مصرف برخی داروهای تزریقی نیز مصرف‌مان بیش از نرم جهانی است. این درحالیست که در بسیاری از داروها مانند دیابت و فشارخون کمبود مصرف داریم و لازم است این بیماران شناسایی شوند. برای مصرف منطقی دارو لازم است حوزه درمان و بیمه‌ها وارد شوند و قطعا سازمان غذا و دارو هم حضور موثر خواهد داشت. در این زمینه کمیته‌ای تشکیل شده و جلساتی نیز در فرهنگستان علوم پزشکی برگزار شده است.
اهمیت امضای دیجیتال پزشکان برای جلوگیری از نشت دارو در نسخه‌نویسی الکترونیک
رییس سازمان غذا و دارو همچنین درباره نشت دارو از زنجیره رسمی نیز گفت متاسفانه نشت دارو از نسخ جعلی و آنلاین وجود دارد. در این زمینه باید امضای دیجیتال پزشکان سریع‌تر نهایی شده و به رسمیت شناخته شود. بنابراین باید نسخه الکترونیک با امضای دیجیتال باشد و به این ترتیب جلوی نشت دارو از این طریق نیز گرفته می‌شود.
درخواست‌های سازمان غذا و دارو برای ذخیره استراتژیک دارو
پیرصالحی همچنین درباره ذخیره استراتژیک دارو نیز گفت: بر این موضوع در قانون برنامه هفتم توسعه و همچنین قانون برنامه سالانه تاکید شده و سازمان غذا و دارو نیز بر ذخیره استراتژیک شش ماهه مکلف شده است اما منابع این موضوع دیده نشده است. این موضوع یکی از نگرانی‌های ما برای ذخیره استراتژیک دارو است. در این راستا درخواست داشتیم که اعتبارات آن از منابع دیگر تامین شود. در این زمینه وزیر بهداشت نیز نامه‌نگاری‌هایی انجام داده است. در مجموع در نظر داریم برای سال آینده در مورد داروها و تجهیزات اساسی و ضروری ذخیره شش ماهه داشته باشیم.
وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره تولید محلول دیالیز یک شرکت که مشکلاتی را برای برخی بیماران دیالیز ایجاد کرده بود، گفت: متاسفانه میزان یکی از فلزات سنگین در محلول تولیدی این شرکت که تنها تولید کننده است، بالا بود و ایجاد مسمومیت کرده بود. مسوولان شرکت نیز از روزی که متوجه این اتفاق شدند، مسوول فنی و مدیر آزمایشگاه از فعالیت منع کرده و به دادگاه معرفی شدند. ادامه این فرایند نیز با دستگاه قضایی است. نظارت‌های سازمان غذا و دارو بر محصولات تولیدی این شرکت تشدید شده است. در مجموع مسوولان خاطی آن اتفاق در آن مقطع زمانی ممنوع‌الکار شده و به دستگاه قضایی معرفی شدند.
انتهای پیام
