محمدرضا عارف عصر امروز سه‌شنبه در چهاردهمین کنفرانس بین‌المللی شبکه‌های هوشمند انرژی که در دانشگاه خاتم و با شعار «شبکه‌های هوشمند انرژی برای توسعه پایدار و محیط زیست» برگزار شد، با بیان اینکه در سالیان گذشته با پدیده تحریم فناوری در کشور رو‌به‌رو بودیم، تصریح کرد: بخشی از فناوری‌ها وارد کشور می‌شد، اما آن قسمتی که باید زودتر از کاربرد و مصرف یک فناوری به کشور می‌آمد تا با اشراف کامل استفاده می‌کردیم به دلیل برخی دیدگاه‌ها به کشور وارد نمی‌شد و ما وابسته به کشور‌های تولیدکننده آن علم و فناوری می‌ماندیم.

عارف با تأکید بر اینکه امروزه در اسناد بالادستی ورود فناوری‌ها اولویت اصلی کشور است، خاطرنشان کرد: امروز از تحریم فناوری عبور کرده‌ایم و در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله فناوری همگرا و های‌تک در اولویت است و همچنین هوش مصنوعی به اولویت اول کشور در زمینه فناوری تبدیل شده است که مقام معظم رهبری اعلام کردند باید جزء ۱۰ کشور اول دنیا در زمینه هوش مصنوعی باشیم.

معاون اول رئیس‌جمهور افزود: باید دید که سازوکار کنونی و این روش هوشمندسازی و هوش مصنوعی ما را به آن هدف و منویات مقام معظم رهبری می‌رساند و یا وارد فضای موازی کاری می‌شویم که باید در این زمینه مراقبت‌های لازم را به عمل آوریم چرا که راهبرد اصلی و کنونی کشور استفاده از هوش مصنوعی است.

مسئولیت‌های امور پژوهشی توانمندسازی است

عارف در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: موازی کاری در امور پژوهشی خوب است و یکی از مسئولیت‌های امور پژوهشی توانمندسازی است، اما زمانی که وارد حوزه تولید ثروت از فناوری و نوآوری می‌شویم باید یک تقسیم کار ملی و همدلی درکشور به وجود آید.

وی با بیان اینکه نمی‌توان با امور پژوهشی با روش اداری و بخشنامه‌ای برخورد کرد و باید تمام نهاد‌های دست اندرکار در امر فناوری‌ها با یکدیگر توافق کنند، تأکید کرد: اقدامات نهاد‌های مرتبط باید بیشتر جنبه توصیه‌ای داشته باشد تا سریع‌تر به جلو حرکت کنیم چرا که می‌خواهیم به رتبه‌های تک رقمی در زمینه علم و فناوری در جهان برسیم.

انجمن‌های علمی که ذات هوشمندسازی دارند باید نقش‌آفرینی کنند

وی افزود: دنیا برای ما صبر نمی‌کند و کشور‌های همسایه با امکانات و شتاب بیشتر حرکت می‌کنند؛ بنابراین انجمن‌های علمی که ذات هوشمندسازی دارند باید نقش‌آفرینی بیشتری در این راستا داشته باشند.

معاون اول رئیس‌جمهور ادامه داد: به دلیل اینکه جایگاه انجمن‌های علمی شناخته شده نیست و یا نتوانسته است جایگاه خود را به خوبی تعریف کند هر انجمنی در ابتدای سال‌های کاری خود در تأمین نیاز‌های اساسی با مشکلات رو‌به‌رو است و نباید ذهنیت انجمن‌های علمی درگیر مسأئل اقتصادی و تأمین بودجه‌های حداقلی صرف شود. چرا که اینگونه مباحث میان انجمنی و مرتبط با شورای انجمن‌ها است و باید در نظام اداری کشور حل شود.

عارف با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی تأکید کرد: رسالت‌ها، جهت‌گیری و احکام این بیانیه بالاتر از ۸۰ درصد توجه خود را به دانشگاه و جوانان دانشمند معطوف کرده است و باید دید تا چه میزان آمادگی برای ورود به این راهبرد ارزشمند و جدی پیشرفت کشور داریم.

مشکلات بوروکراسی انجمن‌ها اگر حل شود، به راحتی به تولید علم و حاکمیت فناوری می‌پردازند

وی با تأکید بر اینکه نمایندگان وزارت علوم در شورا‌های انجمن علمی نقش نظارتی دارند و نباید در جزئی‌ترین امور دخالت کنند، تصریح کرد: وضعیت به گونه‌ای شده که انجمن‌های علمی که باید تولید علم کنند، درگیر مسائل اداری پیش پا افتاده همانند ثبت شرکت‌ها هستند که البته وزارتخانه‌های موظف‌اند طبق قانون اساسنامه ثبت شرکت‌ها را بررسی کند، اما باید دستگاه‌های ذی‌ربط مشکلات انجمن‌های علمی که می‌خواهند باری از دوش ملت را کاهش دهند حل کنند.

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین به ورود برخی از نهاد‌های نظارتی در روند کاری و ثبت شرکت‌های مرتبط با شورای علمی اشاره و تأکید کرد: باید یک بار برای همیشه مسائل ثبت شرکت‌ها حل شود تا انجمن‌های علمی به کار اصلی خود یعنی بسترسازی و تولید علمی و حاکمیت فناوری و تبدیل علم به ثروت بپردازند.

عارف با تأکید بر شعار اقتصاد دانش بنیان و دیجیتال و سهم ۱۵ درصدی آن در اقتصاد کشور گفت: اقتصاد دانش بنیان یعنی اقتصاد مبتنی بر علم و فناوری که دانشمندان و انجمن‌های علمی بتوانند مسیر لازم خود را بپیمایند.

ظرفیت و آمادگی بخش نخبه جامعه برای خدمت به علم و فناوری بیشتر از عملکرد است

وی در ابتدای سخنان خود با بیان این که کارنامه دانشمندان و اساتید ایرانی بسیار درخشان و وزین است گفت: اگر امروز نقش گروه‌ها و سازمان‌های مختلف در توسعه کشور در چهار دهه کشور را ارائه کنیم، دانشگاه و دانشگاهیان سهم برجسته‌ای دارند و یک روند طبیعی و رو به رشد در آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی پژوهشی و زمینه‌های فناوری و نوآوری شکل گرفته است.

معاون اول رئیس‌جمهور افزود: اینکه می‌توانستیم در حوزه علم و فناوری بهتر عمل کنیم و پتانسیل این بخش در مقایسه با عملکرد بیشتر باشد جای بحث دارد، اما در یک نگاه کلی ظرفیت و آمادگی بخش نخبه جامعه برای خدمت به علم و فناوری بیشتر از عملکرد خود بوده است.

وی افزود: نظام بوروکراسی حاکم بر نظام اداری فرصت استفاده از این سرمایه ارزشمند را ندارد و گاهی موانع و دخالت‌های بیرونی مانع شد که دانشگاه‌ها اقدامات خود را به سرانجام برسانند. اما با این وجود هیچ گاه روند تولید علم و فناوری در کشور متوقف نشد.

ایران وطن و خانه شما است و برای ورود شما به کشور خوش آمد می‌گوییم

معاون اول رئیس‌جمهور با طرح این پرسش که چرا نمی‌توانیم از جوانان فارغ‌التحصیل دانشگاهی به خوبی بهره ببریم و چه بهانه‌هایی باعث مهاجرت جوانان می‌شود تأکید کرد: براساس تجربه ۴۰ ساله بسیاری از جوانان و فرهیختگان علمی که مهاجرت کردند هیچ گاه وابستگی به وطن خود را ترک نکردند و هر زمان که نیازی به آنها بود، جواب مثبت دادند و کشور بر روی توانایی‌ها و خدمات علمی و تأمین نیاز‌های داخلی آنان حساب باز کرده است.

وی خطاب به جوانان و نخبگان علمی کشور که به خارج مهاجرت کردند، تأکید کرد: ایران وطن و خانه شما است و برای ورود شما به کشور خوش آمد می‌گوییم تا به عرصه‌های علم و فناوری در کشور خود خدمت کنید و ما توانایی بالفعل رسانیدن ظرفیت‌های علمی جوانان را داریم.

عارف با اشاره به اینکه دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی به دلیل برخی محدودیت‌ها نمی‌توانند زمینه‌ساز بروز و ظهور ظرفیت‌های علمی دانشمندان و متخصصان باشند افزود: امروزه تشکل‌های علمی راهکار شناخته شده دنیا برای فعالیت علمی جوانان است و پس از انقلاب صنعتی چهارم نقش تشکل‌های غیردولتی و خصوصی در توسعه فناوری و نوآوری بی‌بدیل است.

رسالت علمی گسترش مرز‌ها باید نفع اقتصادی و تأثیرگذاری در زندگی مردم باشد

معاون اول رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه دولت در راستای بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی کشور نقش تسهیلگر و نه مانع‌تراشی دارد، تصریح کرد: نقش بخش خصوصی در تولید علم و ثروت برجسته، ممتاز و تأثیرگذار است که در این مسیر تشکل‌های علمی در کشور به ویژه در طول سه دهه گذشته مسیر منطقی دنبال کرد.

عارف افزود: واقعیت این است که انشای علم بهتر است یا ثروت امروزه به این تبدیل شده است که این دو واژه در کنار یکدیگر می‌آیند و علم برای حل مشکلات در همه زمینه‌هاست که این رسالت علمی گسترش مرز‌ها باید نفع اقتصادی و تأثیرگذاری در زندگی مردم داشته باشد.

معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه راهبرد همه نهاد‌های علمی ایجاد زنجیره ارزش است که در یک نگاه کلی آن چنان موفق نبوده‌اند ادامه داد: تلاش‌های دانشمندان باید برای توسعه علم در اقتصاد، اجتماع و بهتر زندگی کردن مردم شود و دانشمندان بدون هیچ گونه چشم‌داشتی در تشکل‌های علمی زمان و انرژی می‌گذارند و این انجمن‌های علمی در بهبود شرایط کشور سهیم هستند.

وی با اشاره به شکل‌گیری شبکه‌های هوشمند انرژی از طریق فرهنگستان علوم گفت: احساس بزرگان علمی کشور در آن زمان این بود که اگر فرهنگستان علوم پشتوانه تشکل‌های علمی باشد روند امور بهتر به جلو می‌رود و اگر بخواهیم عملکرد گذشته را ارزیابی کنیم این انجمن‌های فوق تخصصی عملکرد خوبی داشته‌اند و حال باید این پرسش را بررسی کرد که آیا این انجمن‌ها بستر لازم برای کار را داشته‌اند و آیا توانسته‌اند که نقش خود را به صورت جامعه انجام دهند یا خیر؟

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین به ناترازی برق و آب و سرانه مصرف دو برابری آب کشور با وجود قرار گرفتن در یک ناحیه خشک نسبت به کشور‌های اروپایی تأکید کرد: باید بررسی کرد انجمن‌های علمی چه نقش و سهمی در حل ناترازی‌های کشور دارند.

عارف همچنین درخصوص مصرف بالای بنزین در کشور تأکید کرد: اگر مصرف بنزین به دلار تبدیل شود به رقم وحشتناکی می‌رسیم و این سرمایه ملی که متعلق به نسل‌های آتی است را حق نداریم اینگونه مصرف کنیم.

وی همچنین در این مراسم از اساتید برجسته و تأثیرگذار در حوزه شبکه‌های هوشمند با اهدا لوح تقدیر کرد.

پیش از این مراسم نیز معاون اول رئیس‌جمهور از نمایشگاه دستاورد‌های انجمن‌های علمی و بخش خصوصی فعال شبکه‌های هوشمند انرژی بازدید کرد.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی معاون اول رئیس‌جمهور