باشگاه خبرنگاران جوان؛ مینا عظیمی – بر اساس گزارش موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم (سیپری)، ۱۰۰ تولیدکننده بزرگ تسلیحات نظامی جهان در سال ۲۰۲۳ به دلیل جنگ‌ها و تنش‌های منطقه‌ای، فروش خود را با ۴.۲ درصد افزایش به ۶۳۲ میلیارد دلار رساندند.

موسسه استکهلم سیپری امروز دوشنبه با انتشار گزارشی اعلام کرد که درآمد حاصل از فروش تسلیحات و خدمات نظامی برای ۱۰۰ شرکت بزرگ در این بخش به ۶۳۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده که نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش واقعی ۴.۲ درصدی داشته است.

این گزارش حاکی از آن است که بسیاری از تولیدکنندگان تسلیحات در سال ۲۰۲۳ در پاسخ به افزایش تقاضا، تولید خود را تشدید کردند و مجموع درآمد‌های تسلیحاتی پس از کاهش در سال ۲۰۲۲ در فهرست ۱۰۰ شرکت، اکنون برتر افزایش یافت. این موسسه افزود که حدود سه چهارم شرکت‌ها درآمد‌های خود را به صورت سالانه از تسلیحات افزایش دادند.

همه مناطق جهان شاهد افزایش درآمد‌های تسلیحاتی بودند که به ویژه برای شرکت‌های روسیه و غرب آسیا افزایش یافت. در این گزارش آمده است: به طور کلی، تولیدکنندگان کوچکتر در پاسخگویی به تقاضای جدید مرتبط با جنگ‌های غزه و اوکراین، افزایش تنش‌ها در شرق آسیا و برنامه‌های تسلیح مجدد در جا‌های دیگر کارآمدتر بوده‌اند.

لورنزو اسکارازاتو، محقق سیپری معتقد بود که درآمد‌های تسلیحاتی در سال ۲۰۲۴ به رشد خود ادامه دهد. او گفت: درآمد‌های تسلیحاتی برای ۱۰۰ تولیدکننده برتر اسلحه به طور کامل حجم تقاضا را منعکس نمی‌کند و بسیاری از شرکت‌ها کارزارهای استخدام را راه اندازی کرده‌اند، که نشان می‌دهد آنها نسبت به فروش آینده خود نیز خوش بین هستند.

آمریکا در صدر لیست فروش تسلیحات

گروه‌های آمریکایی که در این فهرست گنجانده شده‌اند، تقریبا نیمی از درآمد‌های جهانی تسلیحات را به خود اختصاص داده‌اند که در مجموع ۲.۵ درصد نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش یافته و به ۳۱۷ میلیارد دلار رسیده است.  با این حال، سران بازار لاکهید مارتین و RTX شاهد کاهش جزئی در فروش تسلیحات بودند.

دکتر نان تیان، مدیر هزینه‌های نظامی سیپری گفت: شرکت‌های بزرگ‌تری مانند لاکهید مارتین و RTX که طیف گسترده‌ای از محصولات تسلیحاتی را تولید می‌کنند، اغلب به زنجیره‌های تامین پیچیده و چند لایه وابسته هستند که آنها را در برابر چالش‌های زنجیره تامین طولانی‌مدت در سال ۲۰۲۳ آسیب‌پذیر می‌کند.

ثبات درآمد تسلیحاتی شرکت‌های اروپا

فروش شرکت‌های اروپایی در این فهرست در سال ۲۰۲۳ ثابت ماند و به ۱۳۳ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال ۲۰۲۲ تنها ۰.۲ درصد افزایش داشت که کمترین افزایش در بین هر منطقه‌ای در جهان است. اما سفارشات افزایش یافته و برخی از گروه‌ها شاهد افزایش تقاضای مرتبط با درگیری در اوکراین بوده‌اند.

با این حال، در پشت رقم پایین رشد، تصویری ظریف وجود دارد که از چشم دور می‌ماند. شرکت‌های تسلیحاتی اروپایی که سیستم‌های تسلیحاتی پیچیده را تولید می‌کنند، عمدتا روی قرارداد‌های قدیمی‌تر در طول سال ۲۰۲۳ کار می‌کردند و در نتیجه درآمد‌های آنها برای این سال منعکس‌کننده حجم سفارش‌ها نیست.

با این وجود تعدادی دیگر از تولیدکنندگان اروپایی شاهد رشد قابل توجهی درآمد تسلیحاتی خود بودند که ناشی از تقاضای مرتبط با جنگ در اوکراین به ویژه برای مهمات، توپخانه، دفاع هوایی و سیستم‌های دفاع زمینی بود. شرکت‌هایی در آلمان، سوئد، اوکراین، لهستان، نروژ و چک توانستند از این تقاضا استفاده کنند.

افزایش تقاضا برای تسلیحات روسیه

دو گروه روسی در لیست، به ویژه Rostec، بیشترین افزایش ۴۰ درصدی را به دست آوردند و درآمد خود را به حدود ۲۵.۵ میلیارد دلار رساندند.

دکتر نان تیان، مدیر هزینه‌های نظامی سیپری گفت: داده‌های رسمی درباره تولید تسلیحات روسیه کمیاب است، اما بیشتر تحلیل‌گران معتقدند که تولید تجهیزات نظامی جدید در سال ۲۰۲۳ به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته است، در حالی که زرادخانه موجود روسیه تحت نوسازی گسترده قرار گرفته است.

رشد ۱۸ درصدی درآمد تسلیحاتی رژیم صهیونیستی و ترکیه

در گزارش سیپری آمده است که ۶ شرکت از ۱۰۰ شرکت بزرگ اسلحه سازی در اراضی اشغالی و ترکیه مستقر هستند و درآمد تسلیحاتی این شرکت‌ها روی هم با ۱۸ درصد رشد به ۱۹.۶ میلیارد دلار رسیده است.

با شروع جنگ در غزه، درآمد تسلیحاتی سه شرکت مستقر در رژیم صهیونیستی به ۱۳.۶ میلیارد دلار رسید که بالاترین رقمی است که تاکنون توسط شرکت‌های صهیونیستی ثبت شده است.

درآمد سه شرکت مستقر در ترکیه با بهره مندی از صادرات ناشی از درگیری در اوکراین و ادامه روند دولت ترکیه به سمت خوداتکایی در تولید تسلیحات، شاهد رشد ۲۴ درصدی و رسیدن به ۶.۰ میلیارد دلار بود.

در اوایل سال جاری، موسسه استکهلم گزارش داد که هزینه‌های نظامی جهان برای نهمین سال متوالی افزایش یافته و به ۲۴۴۳ میلیارد دلار رسیده است که بالاترین میزان در تاریخ است. در همین راستا در اوایل سال جاری میلادی نیز سیپری افزایش ۷ درصدی در هزینه‌های نظامی جهانی در سال ۲۰۲۳ را گزارش کرد که شدیدترین افزایش سالانه از سال ۲۰۰۹ تاکنون است.

کره جنوبی و ژاپن، پیشتاز درآمد تسلیحاتی در شرق آسیا

۲۳ شرکت در ۱۰۰ شرکت برتر در لیست، مستقر در آسیا و اقیانوسیه هستند که ۵.۷ درصد رشد درآمد تسلیحاتی را نسبت به سال قبل ثبت کردند و به ۱۳۶ میلیارد دلار رسیدند. چهار شرکت مستقر در کره جنوبی مجموعا ۳۹ درصد افزایش درآمد تسلیحاتی را ثبت کردند و به ۱۱.۰ میلیارد دلار رسیدند.

پنج شرکت مستقر در ژاپن شاهد افزایش درآمد ترکیبی تسلیحات با ۳۵ درصد افزایش و رسیدن به ۱۰.۰ میلیارد دلار بودند. سیاست تقویت نظامی در ژاپن از سال ۲۰۲۲ منجر به هجوم سفارش‌های داخلی شد، به طوری که برخی از شرکت‌ها شاهد افزایش بیش از ۳۰۰ درصدی بودند.

شیائو لیانگ، محقق برنامه تولید تسلیحات و هزینه‌های نظامی سیپری در این خصوص گفت که رشد شدید درآمد‌های تسلیحاتی در میان شرکت‌های کره جنوبی و ژاپنی نشان‌دهنده تصویر بزرگ‌تر از تقویت نظامی در منطقه در پاسخ به افزایش تصورات تهدید است.

منبع: آر تی