محمدرضا عارف صبح امروز (سه شنبه) در آیین تکریم و معارفه رئیس پیشین و جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که در محل کتابخانه ملی ایران برگزار شد، با بیان اینکه به دلیل برخی گرفتاری‌ها در چهار دهه گذشته از پیام اصلی انقلاب و نقش فرهنگی که انقلاب را پیروز کرد، غافل شدیم، تصریح کرد: با وجود پیشرفت‌ها در زمینه فرهنگ و علم و فناوری در طول چهل سال گذشته، وقتی با جایگاه اصلی کشور مقایسه می‌کنیم با جایگاه هدف گذاری شده فاصله داریم که از این پتانسیل فرهنگی بودن انقلاب اسلامی نتوانستیم بهره‌ای مناسب ببریم.

وی ادامه داد: جایگاه نهاد‌های فرهنگی ایران در بخش‌های تاثیرگذار در حوزه تمدنی ایران قرار ندارد و حتی اگر جواب مثبت باشد باید بهتر از این عمل می‌کردیم چرا که ذهن مدیران متوجه مسائل روز بود که چگونه مشکل امروز رفع شود.

عارف با اشاره به اینکه فعالین اقتصادی و اجتماعی در بخش فرهنگی فعالیت می‌کنند، اما کسانی که مسئول فرهنگ و تولید علم هستند در اموری خارج از حوزه ذاتی کاری خود فعالیت می‌کنند، تاکید کرد: همیشه فکر می‌کنیم کشور در حالت و وضعیت خاصی قرار دارد لذا نیرو‌ها را در جا‌های مناسب قرار نمی‌دهیم و علم در این میان قربانی می‌شود.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه گفتگو در ذات سازمان اسناد و نهاد کتابخانه ملی ایران است، تصریح کرد: نباید گفت و گوی کانالیزه و با نتیجه معلوم باشد بلکه اجازه دهیم هر فردی که شایستگی بحث در زمینه مورد نظر خود را دارد راحت و آزادانه حرف خود را بزند.

وی با اشاره به اینکه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران با وجود نقش فرهنگی و معنوی انقلاب اسلامی و رهبری این انقلاب که نه یک چهره سیاسی و نظامی بلکه یک مرجع دینی و چهره معنوی بود، افزود: در سیره و رفتار امام اصولاً ایشان دوری می‌کرد که به عنوان چهره سیاسی و حاکم مطرح باشد و چقدر توانستیم در آن مسیر جلو برویم و نخبگان باید در این زمینه نقش آفرینی می‌کردند.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه دولت وفاق ملی بنا دارد که اولویت تعالی و رشد فرهنگی را به طور جدی دنبال کند، گفت: به محض اینکه مباحث فرهنگی در کشور مطرح می‌شود نگاه به منابع مالی است، اما با وجود تنگنا‌های مالی اولویت دولت وفاق ملی علم، فرهنگ و تعالی فرهنگی جامعه است.

وی ادامه داد: در نظرسنجی ها، ریشه بخش مهمی از چالش‌های اجتماعی بی اعتنایی به فرهنگ و یا کانالیزه کردن فرهنگ است که در یک کانال خاص یک بخش محدود فکر می‌کنند که در راهبرد تعالی فرهنگی کشور در دولت چهاردهم، نگاه دولت به منابع و ظرفیت مردمی است و با بودجه دولت نمی‌توان ارتقای فرهنگی ایجاد کرد.

عارف خاطر نشان کرد: وظیفه دولت بستر سازی و عدم مانع تراشی است که متاسفانه هم و غم برخی از مسئولان و دولت ها، مانع تراشی بوده است که پس از کوچکترین اختلاف به دنبال حذف بوده اند و نگاه حاکم نه اصلاح بلکه حذف بوده است تا جایی که یک جوان به خود اجازه می‌دهد کتاب یک استاد برجسته با چندین دهه سابقه علمی را رد کند و نتیجه آن می‌شود که در کشور علم و فرهنگ تولید نمی‌شود.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه علم و فرهنگ فرمایشی در شان مردم و انقلاب اسلامی نیست، تصریح کرد: دولت بنا دارد بدون اینکه حرف بزند در عمل کار کند و به مردم وعده‌های غیرعملی ندهیم چرا که باعث ایجاد مطالبات جدی در سطح جامعه می‌شود در نهایت نیز پاسخی به این مطالبات نمی‌دهیم و دولت چهاردهم باور دارد که در چارچوب اسناد بالادستی کار و حرکت کند.

وی با اشاره به برخی از مطالب مطرح شده در خصوص ارائه گزارش صد روزه دولت تصریح کرد: دولت بنا بر عملکرد صد روزه نداشته است و در تغییرات نیز محتاط عمل کرده و هر مسئول دولت قبلی سریعاً برکنار نمی‌شود و حتی تغییرات مسئولان دولت قبلی به طور طبیعی انجام می‌شود و به دنبال حذف یک لشکر از بدنه دولت نیستیم.

عارف تاکید کرد: هنوز بخشی از استانداران تعیین تکلیف قطعی نشده اند چرا که واقف هستیم تغییرات ناگهانی برای کشور هزینه دارد.

معاون اول رئیس جمهور در خصوص انتخاب رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی نیز ادامه داد: در تغییرات مدیریتی این سازمان نیز برای چندین ماه بین اعضای هیئت امنا مباحث مفصلی مطرح شد که خودشان و با اختیاری که رئیس جمهور به آنان داده بود فردی را که بتواند منویات دولت در این سازمان را پیاده کند برای انتخاب رئیس جمهور معرفی کند و این ذهنیت و نگاه جهت دار در این مسیر به اعضای هیئت امنای کتابخانه ملی داده نشد.

وی با اشاره به برخی شایعات در رسانه‌ها مبنی بر انتخاب مدیر یکی از بنگاه‌های اقتصادی و معرفی نامزد پیشنهادی از سوی وزیر و یا معاون اول رئیس جمهور افزود: این گزینه‌ها در رسانه‌ها در حالی مطرح می‌شود که به هیچ عنوان گزینه‌های ادعایی مطرح شده در دولت در خصوص آنها بحث نشده است و حال ببینید چه فضایی در جامعه و ذهنیت مردم ایجاد می‌کنند و واقعیت را وارونه جلوه می‌دهند که انتخاب مدیر آن بنگاه را به وزیر و یا معاون اول رئیس جمهور ربط می‌دهند و باید در نظر داشت که موافقت و مخالفت معاون اول رئیس جمهور به نیابت از رئیس جمهوری ایران است که پس از بررسی برنامه‌ها و کارنامه‌های افراد معرفی شده اجازه می‌دهیم وارد دولت شوند.

عارف تصریح کرد: دولت در این مسیر حرکت می‌کند که بین نفرات مختلف برای انتصاب یک شخص تشخیص می‌دهیم و این انتصاب وحی منزل نیست و همچنین هیچکس نیز معصوم نیست و با تشخیص کنونی خود فردی را برای منصبی انتخاب می‌کنیم. دولت با این راهبرد تاکنون جلو رفته است و هنوز برای برخی از بخش‌ها تصمیم قطعی نگرفته ایم، اما مسئولان این بخش‌ها که ادامه کار آنها قطعی نیست، با تلاش جدی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند و نگاه اصلی نیز همین است تا زمانی که در سازمانی مسئولیتی به عهده فردی است موظف است محکم و رو به جلو به وظایف خود عمل کنند.

وی افزود: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران عهده دار مسئولیت اجتماعی و خانه امن محقق و متفکر است و گفتگو بصورت شبانه روز در این محل جریان داشته باشد و این سازمان به دلیل مرجع بودن در بین سایر کتابخانه‌ها نباید همانند کتابخانه‌های محلی باشد و محقق و چهره فرهنگی سخن خود را به راحتی بیان کند و کتابخانه ملی مصداق بارز این سیاست شود و کار ارزشمندی است که جلسات این سازمان نهادینه و ضابطه‌مند و نه سلیقه‌ای باشد.

عارف با بیان اینکه از رسالت‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی تقویت دیپلماسی فرهنگی است، تاکید کرد: در چهار دهه پیشین در دیپلماسی سیاسی تاکید شده است که مزیت کشور ما نبود بلکه دیپلماسی فرهنگی می‌تواند ما را به دیپلماسی اقتصادی و سیاسی نیز برساند و در روابط خارجی با سایر کشور‌ها این اشتباه را مرتکب شدیم و از مباحث اقتصادی شروع کردیم و اگر از بخش فرهنگی روابط آغاز می‌شد توسعه ارتباطات در سایر بخش‌ها نیز مهیا و امکانپذیر می‌شد.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اسناد مهم و برجسته ایران در کشور‌های منطقه گفت: باید این اسناد مهم با سازوکاری به کشور خود برگردد البته بودجه سنگینی نیاز دارد و در کنار آن راهبرد این سازمان باید بر این اساس باشد که اسناد ملی مهم در داخل کشور و منازل مردم و به ویژه خارج از کشور جمع آوری و به این سازمان منتقل شود.

وی افزود: باید در سطح جامعه یکی از نظرسنجی انجام شود که مردم با چه میزان با اهداف و فعالیت‌های این سازمان را می‌شناسند که در شناساندن کتابخانه ملی به مردم کوتاهی کردیم و تنها بخش خاصی از جامعه با این مرکز مهم در ارتباط است و باید سیاست ترویج جایگاه و معرفی کتابخانه ملی تلاش کنیم.

عارف با تاکید بر اینکه این سازمان باید با برنامه و در چارچوب سیاست‌های اسناد بالادستی و چشم انداز ۲۰ ساله حرکت کند، اظهار داشت: با جایگاه اول کشور طبق سند چشم انداز بسیار فاصله داریم و جایگاه این مرکز نیز بسیار بالا درنظر گرفته شده بود و باید در راستای ارتقای جایگاه و سهم و نقش سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ترویج فرهنگ کشور گام برداریم.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به برخی از نگرانی‌ها در خصوص نگهداری اسناد جمع آوری شده در این سازمان و با تاکید بر ضرورت نگهداری، مرمت و حفاظت این اسناد، تصریح کرد: اسناد و نسخ مهم در این سازمان امانتی برای نسل‌های آینده و افتخار ملی است و باید در راستای حفاظت از آنها تلاش کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با ذکر خاطره‌ای از تاسیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در اوایل دهه هشتاد ادامه داد: در برنامه سوم توسعه اصلاحات ساختاری با اولویت ارتقای بهره وری و کاهش هزینه‌ها مدنظر بود و در زمان تاسیس این سازمان توسط برخی از نخبگان فرهنگی بحث ادغام مرکز اسناد و کتابخانه ملی به دلیل مشابهت‌های بین این دو مطرح شد که یک مجموعه جدایی ناپذیر از این دو مرکز به دلیل اهمیت حفاظت از اسناد مخالفان جدی داشت چرا که بخشی از نگرانی‌ها در این زمینه بود که حفاظت از اسناد سازوکار خاصی نیازمند است که دولت اصلاحات نظر کارشناسان را در اولویت قرار داد که در چند روز گذشته و پس از مشاهده گزارش‌ها از عملکرد این سازمان به این نتیجه رسیدم که ادغام این دو مرکز اقدامی بسیار خوب و مفید برای کشور بوده است.

عارف با اشاره به جایگاه کتاب و کتابخانی در فرهنگ و تمدن ایرانی و همچنین شعار‌های فرهنگی انقلاب اسلامی تاکید کرد: امروز باید فرهنگ و ساماندهی آن در اولویت قرار گیرد و کتابخانه ملی با سابقه ۸۷ ساله نقش درخشانی در تاریخ فرهنگی یک قرن اخیر کشور داشته است و نگاه دولت به سازمان اسناد و کتابخانه ملی نگاهی رهبری و راهنمایی ونظارت علمی است که باید بدون دخالت انجام شود.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه در کشور کتابخانه‌های بسیار خوبی داریم، اما از نبود یک صاحب معنوی رنج می‌برند که از نظر فرهنگی به این نهاد‌های علمی و کمبود‌ها و نیاز‌ها و اشکالات آنان بپردازد ادامه داد: جایگاه کتابخانه ملی باید فراتر از جایگاه کنونی نه تنها در داخل کشور بلکه در حوزه تمدنی ایران در کشور‌های منطقه داشته باشد.

وی اظهار داشت: در سفر به کشور‌های منطقه و بازدید از موسسات و چهره‌های فرهنگی احساس غربت و دوگانگی نداریم که این به دلیل عظمت فرهنگی ایران است و آن کشور‌ها نیز خود به این موضوع افتخار می‌کند که البته در برخی از کشور‌ها نام شاعران و اندیشمندان ایرانی را بعنوان فرهیختگان خود معرفی می‌کنند که در وهله اول ناراحت کننده است.

عارف با اشاره به یکی از بازدید‌های خود از کشور‌های منطقه گفت: در طول این بازدید تصاویری از دانشمندان و شاعران برجسته در موزه‌های آنان وجود داشت که حداقل چندین نفر از آنان متعلق به سرزمین ما بودند که در وهله اول این اندیشه به ذهن متبادر شد که این «ما» چه کسی هست؟ و بعد به این نتیجه رسیدم که منظور از این ما حوزه تمدن و فرهنگ ملت ایران است که باید از این سرمایه برای نسل‌های آینده مراقبت کنیم.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به وضعیت مناسب کشور در شاخص‌های علمی و طرح این پرسش که اگر با انگیزه‌های معنوی در جوانان و ویژگی‌های فرهنگی و استعداد جوانان مقایسه کنیم آیا باید امروز از نظر شاخص‌های علمی و فرهنگی در این وضعیت قرار داشته باشیم ادامه داد: باید به این موضوع پاسخ داد که چرا جوانان تحصیل کرده ایرانی در دانشگاه‌های برجسته خارجی چهره‌ای شاخص می‌شوند، اما هم دانشگاهی همان جوان در داخل کشور تنها یک معلم ساده می‌شود که باید صادقانه به علل این کاستی بپردازیم.

وی در ابتدای سخنان خود با ابراز خرسندی از حضور در جمع اندیشمندان و بزرگان علم و فرهنگ و فرهیختگان در مکان ارزشمند کتابخانه ملی و قدردانی از زحمات رئیس پیشین این سازمان گفت: آقای امیرخانی سابقه‌ای درخشان در کتابخانه ملی دارند و با تلاش‌های وی کتابخانه ملی به جایگاه کنونی رسیده است که انتخاب شخصیت برجسته و نخبه مطمئن هستیم با شناخت و علاقه وتعصب به این سازمان شاهد دوران درخشانی در روند فعالیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی خواهیم بود.

همچنین در این مراسم غلامرضا امیرخانی رئیس جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به سهم بسیار بزرگ عارف در تاسیس این سازمان و افتتاح ساختمان کتابخانه ملی گفت: انقلاب اسلامی در اصل فرهنگی بوده است و با کمک دولت چهاردهم کتابخانه ملی جایگاه ویژه خود را در جامعه بازخواهد یافت.

همچنین در این مراسم از کتاب آسمان معرفت شامل مقالات تخصصی پژوهشگران و اساتید در زمینه جنبه‌های مختلف زندگی علمی و فرهنگی استاد سید عبدالله انوار با حضور عارف رونمایی شد.

انتهای پیام/