به گزارش اخبار فارسی، نرخ هدف‌گذاری شده رشد نقدینگی از سوی بانک مرکزی ۲۵ درصد در سال ۱۴.۰۲ تعیین شده و مهم‌ترین برنامه این است که جلوی تبدیل پایه پولی به نقدینگی گرفته شود تا تورم مسیری صعودی را در پیش نگیرد.چند روز پس از انتشار با تاخیر برخی متغیرهای پولی در فروردین ۱۴۰۲ که نشان از رشد ۴۵ درصدی پایه پولی حکایت می‌کرد، بانک مرکزی در واکنش به انتقادها از روند چاپ پول یک گزارش جدید منتشر کرد که بر اساس آن با وجود روند فزاینده پایه پولی، نرخ رشد نقدینگی به عنوان متغیر اثرگذار بر نرخ تورم روند نزولی داشته و به کانال هدفگذاری شده نزدیک شده است.

با این حال سیاست‌گذار پولی برای جلوگیری از صعودی شدن نرخ تورم، در صدد تشدید کنترل ترازنامه بانک‌هاست و مصمم است تا با بهبود نسبت کفایت سرمایه آنها، از تبدیل پول‌های داغ و تازه منتشر شده به نقدینگی و در نیجه ایجاد تورم را بگیرد.

پیام پولی به بازارها

روایت رسمی بانک مرکزی از روند تحولات نرخ رشد ۱۲ ماهه نقدینگی این است که در نتیجه تدوین و اجرای برنامه پولی و تعیین هدف رشد نقدینگی برای سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به همران پیگیری جدی سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها و جریمه بانک‌های متخلف از حدود تعیین شده، رشد ۱۲ ماهه نقدینگی از ۴۲.۸ درصد در مهر ۱۴۰۰ به ۲۶.۹ درصد در مرداد امسال رسیده است.

این نهاد دلیل عقب‌گیرد دوباره رشد نقدینگی را اجرای دقیق سیاست تثبیت اقتصادی با هدف مهار تورم و ثبات در بازار توصیف می‌کند و با این شرایط تغییر نرخ پایه ارز در معاملات از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به نرخ نیمایی این فرضیه را تقویت می‌کند که ممکن است در نیمه دوم سال وضعیت تغییر کند و چالش اصلی بانک مرکزی این خواهد بود که رشد نقدینگی را در ماه‌های باقی مانده سال ۱۴۰۲ در محدوده ۲۵ درصد حفظ کند. این گزارش می‌افزاید: در ۵ ماهه اول سال جاری، نقدینگی معادل ۸.۱ درصد قد کشیده که این رقم به میزان قابل توجهی کمتر از رشد نقدینگی هدفگذاری شده برای پنج ماهه اول سال ۱۴۰۲ است.

دفاعیه بانک مرکزی این است که سیاست تعدیل گردش نقدینگی باعث شده تا رشد ۱۲ ماهه پول در مرداد امسال نسبت به مرداد سال گذشته ۱۴.۳ درصد کم شود و به ۴۱.۳ درصد برسد و نسبت پول به نقدیگی در مرداد با ۶ دهم درصد کاهش نسبت به پایان سال گذشته به ۲۵.۱ درصد تنزل یابد.

اختلاف نظر بر سر چاپ پول

با گذشت چند روز از انتشار دیرهنگام متغیرهای کلان پول همچنان اختلاف نظر بر سر معمای چاپ پول یا همان رشد ۴۵ درصدی پایه پولی در فروردین امسال ادامه دارد و مدافعان دولت می‌گویند مهم این است که این چاپ پول به نقدینگی منجر نشده و زنگ خطری برای تورم نیست اما منتقدان بر این نظر هستند که رشد پایه پولی با تاخیر چندماهه اثر خود را بر رشد نقدینگی نمایان می‌سازد.

راه برون رفت از این چالش اما این است که بانک مرکزی با انتشار به موقع داده‌ها و متغیرهای کلان پولی به ویژه گزارش تحولات ماهانه متغیرهای پولی و بازده بازارها، جلوی گمانه‌زنی‌ها را بگیرد و شفاف به ابهام‌ها پاسخ دهد چرا که همچنان این سوال جدی مطرح است که چرا سهم ۱۹ درصدی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی از رشد پایه پولی در فروردین پارسال به ۷۷ درصد در فروردین امسال رسیده و چه برنامه‌ای برای جلوگیری از خلق پول توسط بانک‌های ناتراز دارد؟ چه اینکه ۳۴.۷ درصد از ۴۵ درصد رشد پایه پولی فروردین امسال ریشه در همین اضافه برداشت و بدهی سنگین بانک‌ها به بانک مرکزی دارد.  از نظر بانک مرکزی دلیل اصلی رشد بدهی بانک‌ها و ناترازی آنها، فشار مضاعف ناشی از تسهیلات تکلیفی است اما چندی قبل وزیر اقتصاد این گزاره را رد کرده بود.

عبور نقدینگی از ۷۰۰۰ همت

حجم نقدینگی در پایان فروردین امسال بر اساس اعلام بانک مرکزی به حدود ۶۴۱۹ هزار میلیارد تومان رسیده بود که با احتساب نرخ رشد این متغیر پولی در ۴ ماه اخیر برآورد همشهری این است که حجم نقدینگی از مرز ۷۲۳۶ هزار میلیارد تومان عبور کرده و باید دید در نیمه دوم سال افسار نقدینگی کشیده می‌شود؟ گذشته از اینکه بانک مرکزی باید تلاش کند تا حجم پول در گردش و سهم آن از کل نقدینگی را کاهش دهد و تا پایان سال به زیر ۲۰ درصد برساند.

• رشد نقدینگی هدف ۱۴۰۲: ۲۵ درصد
• رشد نقدینگی مردادماه: ۲۶.۹ درصد
• فاصله تا رسیدن به هدف: ۱.۹ درصد
• نرخ تورم هدف ۱۴۰۲: ۳۰ درصد
• نرخ تورم مردادماه: ۴۶.۷ درصد
• فاصله تا رسیدن به هدف: ۱۶.۷ درصد